Цьу \ / М. M o‘minov, A. Mamadaliyev, A. To‘xtaboyev botanikadan amaliy mashg‘ulotlar

Download 3,97 Mb. Pdf ko'rish
bet	9/118
Sana	23.11.2023
Hajmi	3,97 Mb.
	#104324

1 ... 5 6 7 8 9 10 11 12 ... 118

Bog'liq
Botanikadan amaliy mashg\'ulotlar. Mo\'minov M

0 ‘simliklar hujayrasidagi xromoplastni o‘rganish Kerakli as bob va materiallar
Ish tartibi.

Nazorat savollari:
1. Nima uchun funariya yo‘sinining bargi mikroobyekt sifatida o‘rganiladi?
2. Funariyaning bargi qanday hujayralardan iborat
3. Xlorofil donachalari hujayraning markazi va chetida qanday ko‘rinishga
ega bo‘ladi?
5- mashg'ulot.
0 ‘simliklar hujayrasidagi xromoplastni
o‘rganish
Kerakli as bob va materiallar: Mikroskop, lupa, suv, buyum oy
nasi, qoplagich oynalar, qizil qalampir.
Umumiy tushuncha. Xromoplastlar, asosan, qizil vajigarrangda
bo‘ladi. Bu xil plastidalarda fotosintez jarayoni bo‘lmaydi. Ularda
ikki xil pigment: korotin (qizil - S40 NJ6) va ksantofill (sariq - S40
N 56 0 2) bo ‘ladi. Shu xromoplastning mavjudligi tufayli gul va me-
valar yaqqol ko‘rinib, ular hasharot va qushlami o ‘ziga jalb etadi.
Xromoplastlar disksimon, sharsimon, tayoqchasimon, duksi-
mon, linzasimon va hokazo ko‘rinishga ega. Masalan, sabzi (il-
dizmeva) rangining sarg‘ayishi yoki qizarishi, pomidor, garmdori
va n a ’matak mevalarining qizarishi hamda yashil barglaming kuz
faslida sariq-qizil rangga kirishi ulaming hujayralaridagi xromo-
plastlarga bog‘liq.
Ayrim o ‘simliklarning gultojbarglarida ham xromoplast
lar hosil bo‘ladi. Masalan, ayiqtovondoshlar oilasiga kiruvchi
o‘simliklarning sariqqovoq rangi guli shular jumlasidandir.
Xromoplastlarda oziq moddalar ham to ‘planadi. Ulaming kat-
taligi 1 - 2 mk dan 10 - 12 mk gacha yetishi mumkin.
Ish tartibi. Preparat tayyorlash uchun yaxshi pishgan qizil qa
lampir mevasi olinib, lanset uchida meva etidan ozginasi suvda yu-

viladi, ya’ni hujayralami o‘zaro biriktirib turadigan hujayralararo
modda yo‘q qilinadi. Shundan keyin qizil qalampir mevasi buyum
oynasidagi suv tomchisiga qo‘yiladi va usti qoplagich oyna bilan
yopiladi. Bunday usulda tayyorlangan mikropreparat oldin mik-
roskopning kichik obyektivida ko‘rilib, yaxshi va aniq ko‘ringan
hujayra tanlab olinadi, undagi hujayra po‘sti, sitoplazmasi, yadrosi
hamda har xil shakldagi ayrim xromoplastlami ko‘rish mumkin.

Download 3,97 Mb.

1 ... 5 6 7 8 9 10 11 12 ... 118

Download 3,97 Mb.

Pdf ko'rish