|
Цьу \ / М. M o‘minov, A. Mamadaliyev, A. To‘xtaboyev botanikadan amaliy mashg‘ulotlarBog'liq Botanikadan amaliy mashg\'ulotlar. Mo\'minov MNazorat savollari:
1. Xromoplastning vazifasini ayting.
2. Xromoplastda qanday pigmentlar uchraydi?
3. Xromoplast qanday shakllarga ega?
Sitoplazmaning zaxira oziq moddalari
0 ‘simlik hujayralaridagi protoplastning hayot faoliyati natijasi
da zaxira oziq moddalar: uglevodlar, yog‘lar va oqsillar to'planadi.
Bunday moddalar o ‘simliklaming urug‘ida, mevasida va vegetativ
organlarida to ‘planadi.
6- mashg ‘ulot.
Kartoshka tuganagidagi zaxira
(ikkilamchi) kraxmalni o‘rganish
Kerakli asbob va materiallar: kartoshka tuganagi, mikroskop,
suv, buyum oynasi, qoplagich oyna, lanset, KJ.
Umumiy tushuncha. Uglevodlar qand, kraxmal, inulin va yarim
kletchatka kabi birikmalar holida bo‘ladi. Qand va inulin hujayra
shirasida (vakuolada) suvda erigan holda to ‘planmaydi. U hujayra
gent plazmasida hosil bo‘lib, donador shaklda to‘planadi va krax
mal donalari deb ataladi. U dastlabki (birlamchi) assimilatsion
kraxmal deb ataladi. Kraxmal turkum shaklida rangsiz donachalar-
dan iborat bo‘lib, kattaligi 7 0 - 1 0 0 mk ga teng.
Xromoplastda to‘plangan ko‘p miqdordagi kraxmal fotosin-
tezining bir tekisda borishiga to‘sqinlik qilar edi. Shuning uchun u
diastaza fermenti ta’sirida shakarga aylanadi. Shakar suvda yaxshi
erib, o‘simlik tanasi bo‘ylab tez harakat qiladi va qishlovchi qismi
(urug‘, ildiz, tuganak)ga borib, amilaza fermenti ta’sirida ikkilam-
chi kraxmalga aylanadi. Demak, o‘simliklarda uch xil: assimilat-
sion yoki birlamchi, tranzitor va zaxiradagi yoki ikkilamchi krax
mal holida hosil bo‘ladi.
Kraxmal donachalari tuzilishi jihatidan oddiy va murakkab
boiadi. Oddiy donachalami hosil etuvchi markazi bitta boiadi.
|
| |
