sanoqsiz yassi donachalar ko ‘rinadi. Bu donachalaming kattaligi
5 - 1 5 mk ga teng. Bu kraxmal ham yod va kaliy yodi (J - KJ)
eritmasi ta ’sirida moviy tusga kiradi.
Guruch kraxmali murakkab kraxmal bo‘lib,
u ikki va undan or-
tiq kraxmal bo ‘laklarining qo‘shilishidan hosil bo‘ladi.
Nazorat savollari:
1. Guruch unidan preparat qanday tayyorlanadi?
2. Guruch kraxmali qanday ko‘rinishga ega?
8- mashg ‘ulot.
N o‘xot urug‘idagi oddiy oqsil
donachalarini tekshirish
Kerakli asbob va materiallar: n o ‘xot urug‘i, mikroskop, suv,
buyum oynasi, qoplagich oyna, lezviya, KJ.
Umumiy tushunchalar. Zaxiradagi oqsil k o ‘pchilik o ‘simlik-
laming urug‘ida to ‘planadi. To‘plangan
oqsil aleyron donachalari
yoki proteyin donachalari deyiladi. Ular yumaloq yoki oval shak-
lida bo‘ladi. Aleyron donachalari urug‘ning
hujayra vakuolasida
asta-sekin suvsizlanish, y a’ni qurishi natijasida hosil b o ‘ladi. U rug‘
pishishi bilan, hujayra shirasi vakuolasida suv kamayadi va, aksin-
cha,
oqsil moddalar quyuqlashib, kristalga aylana borib, aleyron
donachalari shakllanadi. Mayda aleyron donachalari oddiy aleyrOn
donachalari deyiladi. Ular aniq ichki tuzilishga ega emas. Masalan,
bug‘doy doni hujayralarida oddiy aleyron donachalari bo‘ladi.
Yirik va ancha murakkab tuzilishga ega bo‘lgan aleyron donacha
lari murakkab aleyron donachalari deyiladi. Masalan,
kanakunjut,
grechixa urug‘i hujayralaridagi murakkab aleyron donachalari mu
rakkab tuzilgan. Hujayradagi aleyron donachalarini aniqlash uchun
unga yod ta ’sir ettiriladi, bunda ular to ‘q sariq rangga kiradi.
