3. Qanday hujayralami prozenxima hujayralari deyiladi?
4. Hujayraning qaysi qismlari o‘lik hisoblanadi?
5. Plazmoliz deb nimaga aytiladi?
3- mashg'ulot.
G ‘o‘za (Gossypium hirsutum ) tolasini
prozenxima hujayrasining tarkibini o‘rganish
Kerakli asbob va materiallar: mikroskop, paxta tolasi,
buyum
va qoplagich oynalar, suv, to ‘g ‘rilovchi igna, lanset, pinset.
Ishlash tartibi. G ‘o ‘zaning bir necha tolasi olinib, buyum oyna-
sidagi suv tomchisiga qo‘yiladi, so‘ngra igna uchi bilan to ‘g “rilanib,
usti qoplagich oyna bilan yopiladi.
Tayyorlangan preparat eng avval mikroskopning kichik, so‘ngra
katta obyektivi orqali tekshiriladi. Mikroskopning kichik obyek-
tivida har bir tola rangsiz po ‘st va o ‘lik
prozenxima hujayra shak-
lida ko‘rinadi, shuningdek, hujayraning ayrim joylarida protoplast-
ning o iik qoldiqlari ham uchraydi.
Plastidalar va ularning xillari
Plastidalar yuksak o ‘simlik hujayralari protoplazmasidagi rang-
li yoki rangsiz tanachalar hisoblanadi.
Plastidalar hayvon, zam-
burug‘ bakteriya va shilimshiqlaming hujayralarida uchramaydi.
Ular sharsimon-yumaloq,
disksimon, ellipssimon, tayoqchasim on
va
hokazo shaklda b o iib , o ‘rtacha o ‘lchami 3 - 1 0 mk gacha.
Har bir hujayrada 20 - 100 atrofida plastidalar bo‘ladi. Plastida
lar fizik-kimyoviy tuzilishi bilan protoplazmaga o ‘xshaydi. Ular
o ‘sish, bo‘linish yo'li bilan ko‘payadi.
Plastidalar 3 xil: xloroplastlar (yashil plastidalar); xromoplastlar
(sariq, qovoqrang va qizil) va leykoplastlar (rangsiz) bo‘ladi.
