Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr

Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
44 
salaries = (“Cedric” => 7500, “Perry” => 57000, 
“Mary” => 55750, “Gary” => 47850); 
Pascal, Modula-2 va Ada tillari yozuvlarda COBOL tilida tasdiqlangan 
bosqichlar nomerini emas, balki o‘zinining sintaktik qoidalarini qo‘llaydi: ushbu 
tillarda yozuvlar strukturasini yaratish uchun ortogonal struktura qo‘llaniladi, u bir 
e’lonlarni boshqalariga kiritishga ruxsat beradi. Ada tilidagi quyidagi e’lonni ko‘rib 
chiqamiz: 
EMPLOYEE_RECORD : 
record 
EMPLOYEE_NAME : 
record 
FIRST : STRING (1..20); 
MIDDLE : STRING (1..10); 
LAST : STRING (1..20); 
end record 
HOURLY_RATE : FLOAT; 
end record; 
S tilida yozuvlar ham ko‘rib chiqilgan va struktura deb nomlanadi. Ular ko‘p 
narsada Pascal tilidagi yozuvlarga o‘xshaydi. 5.8 bo‘limda ko‘rib chiqilgan variantli 
yozuvlar yoki birlashuvlarni strukturalar o‘zida saqlamasligi bundan mustasnodir. 
FORTRAN 90 tilida yozuvlarni e’lon qilish har qanday kiritilgan yozuvlarni tip 
kabi tavsiflashni talab qiladi. Shunday qilib, yuqorida keltirilgan ishchi haqidagi 
yozuvlarja ishchi nomini yozish oldinan tavsiflashni talab qiladi, bundan keyin esa 
ishchi yozuvi maydonida u shunchaki tip deyiladi. 
Glossariy 
▪ Ўзгарувчи –программа объекти бўлиб, хотирадаги бир нечта
ячейкаларни эгаллайди ва берилганларни сақлаш учун хизмат қилади; 
▪ Идентификатор – катта ва кичик лотин ҳарфлари, рақамлар ва таг
чизиқ („_‟) белгиларидан ташкил топган ва рақамдан
бошланмайдиган белгилар кетма–кетлиги тушунилади; 
▪ Дескриптор ўзгарувчилар – атрибутларининг умумлашмаси бўлиб, улар 
ушбу атрибутларни сақловчи хотира катакчалари тўплами кўринишида 
амалга оширилади; 
▪ Объект – ўзгарувчи қиймати ва у эгалловчи хотира ва фойдаланувчи 
томонидан аниқланувчи мавҳум типли маълумотлар нусхалари 
тушунилади; 

Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr
45 
▪ Маълумотларнинг элементар типлари – бошқа типлар таърифларида 
аниқланмайдиган маълумотлар типлари; 
▪ Константа (литерал) - бу фиксирланган сонни, сатр ва белгини 
ифодаловчи лексемадир; 
▪ Ҳақиқий константалар – сузувчи нуқтали сон бўлиб, ўнлик форматда 
(24.56; 13.0; 66., .87) ѐки экспоненциал шаклда (1е2; 5е+3; 3.14е–2;
.25е4);
▪ Мантиқий типлар – ўгарувчилар қийматлар ўртасидаги муносабатларни 
ифодалайдиган мулоҳазаларни рост (true) ёки ёлғон (false) эканлигини
тавсифлашда қўлланилади; 
▪ ASCII (American Standard Code for Information Interchange ) – Ахборот 
алмашинуви учун Америка стандарт коди). 

Download 6,33 Mb.