|
Davriy sistemaning IV b-guruh elementlari va uning birikmalari sanoatdagi ahamiyati Reja
|
| bet | 13/15 | | Sana | 09.12.2022 | | Hajmi | 210.27 Kb. | | #33881 |
Bog'liq Davriy sistemaning LV b guruh elementlari 1 ON SBHA 2, Byudjet tashkilotlari balansining umumiy tuzilishi va tarkibi-www.kompy.infoOlinishi. Marganets elektr pechlarida alyumotermik va silikotermik usullar bilan olinadi:
3Mn3O4 + 8AI 9Mn + 4AI2O3 +Q
MnO2 + Si Mn + SiO2
Bunday usul bilan olingan Mn oksidlari bilan aralashgan xolda bo’ladi. Lekin bunday aralashmalar sanoatda o’tga va issiqlikka chidamli materiallar olishda asosiy xomashyo hisoblanadi. Toza xoldagi marganets uning ikki valentli tuzlarini elektroliz qilib olinadi. Texnetsiy elementi faqat sun’iy usulda olinadi. Reniy esa uning oksidlarini yuqori temperaturada vodorod bilan qaytarib olinadi:
Re2O7 + 7H2 2Re + 7H2O
Bundan tashqari, reniy elementini uning perrenat tuzlarini elektroliz qilib yoki vodorod oqimida qizdirib olinadi.
2NH4ReO4 + 4H2 2Re + N2 +8H2O
Ko’p miqdorda reniy olishda atom sanoati chiqindilaridan foydalaniladi.
Xossalari. Marganets — och-kulrang tusli mo’rt metall. U turtta kristall tuzilishli modifikatsiyaga ega. Texnetsiy — kumushsimon yaltiroq metall, geksagonal strukturada kristallanadi. Reniy — kulrang kumushsimon, yaltiroq elastik metall, geksagonal strukturada kristallanadi. Bu elementlarning kimyoviy aktivligi Mn—Tc—Re qatorida chapdan o’ngga o’tgan sari kamayib boradi, chunki kuchlanishlar qatorida Mn vodorodgacha joylashgan bo’lsa, Tc bilan Re undan keyin joylashgan. Marganets suyultirilgan HCI va H2SO4 kislotalar bilan aktiv reaksiyaga kirishib, vodorodni siqib chiqarishi bilan birga kation akvakomplekslarini hosil qiladi:
Mn +2HCI MnCI2 + H2
Mn + H2SO4 + 6H2O [Mn(H2O)6]SO4 + H2
Texnetsiy va reniy elementlari nitrat kislotada erib, anion komplekslarini xosil qiladi:
ZTs + 7NNO3 Zn[TsO4] + 7NO+2H2O
Marganets nitrat kislota ta’sirida passivlashadi, u ammoniy xlorid qo’shilgan suvda yaxshi eriydi:
Mn + 2H2O + 2NH4CI MnCI2 + 2NH4OH + H2
Marganets ayniqsa kukun xolatda kimyoviy aktiv metall, qizdirilganda kislorod, oltingugurt, fosfor, uglerod, azot va galogenlar bilanreaksiyaga kirishadi. Alyuminiy, surma, mis va boshqa metallar marganets bilan ferromagnit kotishmalar xosil qiladi.
Texnetsiy o’zining kimyoviy xossalari jixatidan reniyga ko’proq, marganetsga kamroq o’xshaydi. Texnetsiy "zar suvida" va HNO3 + H2O2 aralashmasida eriydi, kislorod oqimida oksidlanib, Tc2O7 xosil qiladi. Texnetsiy va reniy yuqori temperaturada qizdirilganda kislorod, oltingugurt va galogenlar bilan reaksiyaga kirishadi.
|
| |
