to ‘g ‘risida ikki xil qaram a-qarshi farazlarni yuzaga keltiradi. Bu
esa o ‘z -o ‘zidan qizishni keltirib chiqaruvchi ikki xil nazariyaning
asoslanishiga sabab b o ‘ldi: ferm entativ (enzimatik) vam ikrobiologik.
Birinchi nazariyaga muvofiq, o ‘z-o ‘zidan qizishni keltirib chiqa
ruvchi boshlang‘ich sabab donda ferm entlar tizim ining faolligi nati
jasida kechadigan hayotiy jarayonlar hisoblanadi. M azkur nazariya
b o ‘yicha m ikroorganizm lar faqatgina bu jarayonning rivojlanishiga
yordam beradi xolos.
Ikkinchi nazariya tarafdorlari esa o ‘z-o ‘zidan qizishning hosil
b o ‘lishida m ikroorganizm lar bosh rolni o ‘ynaydi deb hisoblashadi.
0 ‘z-o ‘zidan qizish jarayoni avvalida faqatgina m o g ‘or zambu-
r u g ia ri k o ‘payib qolmay, balki turlarining alm ashinishi kuzatiladi.
A lm ashinish harorat va nam likka b o g ‘liq b o iib , jarayon avvalida
A ltem aria, sladosrorium za m b u ru g iari rivojlanadi, s o ‘ngra ular
ning o ‘rnini A srergillus va R enisillium egallaydi.
Omborlarning holati va uning tuzilishi.
0 ‘z-o ‘zidan qizish
jarayoniga om borxonaning gidrolizolyatsiyalanganligi darajasi, is
siqlik o ‘tkazuvchanligi va konstruktiv elementlari, havo sirkulyat-
siyasi va boshqalarga ham b o g iiq . Omborxona qanchalik yaxshi
gidroizolyatsiyalangan, shuningdek issiqlik o ‘tkazuvchanligi past
devor, pol va tom ga ega b o is a , unda havo m uhitini boshqarish
shuncha yaxshi b o ia d i va natijada o ‘z -o ‘zidan qizish kam b o i a
di. D evorlar tom va polning yaxshi izolyatsiyalanm aganligi donga
q o ‘shimcha nam lik kirib kelishini ta ’m inlaydi, donda o ‘z-o ‘zidan
qizish yuzaga keladi. Donni bir tekis isitm aslik yoki sovutmaslik,
shuningdek havo m uhitining regulirovka qilinm asligi ham
0
‘z-
o ‘zidan qizishni yuzaga keltirishi mumkin.
