Bu erda:
V2 – tekshiriluvchi eritma xromatogrammasidan xisoblangan, mentolni piklari maydonlarini kamfora (ichki standart) piklari maydonlariga nisbatini o‘rtacha qiymatlari;
V3,4,5 – tekshiriluvchi eritma xromatogrammasidan xisoblangan, 96% etil spirti yoki propilenglikol yoki glitserinni piklarini maydonini butanol R (ichki standart) piklar maydoniga nisbatini o‘rtacha qiymati;
m0i - standart eritma xromatogrammasidan xisoblangan, metanol piklari maydonlarini kamfora (ichki standart) piklari maydonlariga nisbatini o‘rtacha qiymati yoki 96% etil spirtini, yoki propilenglikolni, yoki glitserinni piklarini maydonini butanol R (ichki standart) ni piklar maydoniga nisbatini o‘rtacha qiymati;
m1 - preparat massasini o‘lchovi, grammda
m1 - mentol 96% etil spirti yoki propilenglikol yoki glitserinni massalarini o‘lchovi grammda.
S10N20O (mentol) ni miqdori 1 g preparatda 0,0045 g dan 0,0055 g gacha bo‘lishi kerak.
S2N5ON (etil spirti) ni miqdori 1 g preparatda 0,072 g dan 0,088 g gacha bo‘lishi kerak.
S3N8O2 (propilenglikol) ni miqdori 1 g preparatda 0,068 g dan 0,083 g gacha bo‘lishi kerak .
S3N8O3 (glitserin)ni miqdori 1 g preparatda 0,072 g dan 0,088 g gacha bo‘lishi kerak.
Eslatma
1. Standart eritmani tayyorlash. Taxminan 0,25 g (aniq tortma) metanol (GF X, s. 387, FS 42-1866-90, F. SSHA, Evr. F), 4,0 g (aniq tortma) 96% etil spirti (GOST 5962- 67; FS 42 Uz-0171-2005; O'z DSt 958:2000), 3,75 g (aniq tortma) propilenglikol (VFS 42-1594-86, Brit.F), 4,0 (aniq tortma) glitserinlar (FS 42-2202- 84, GOST 6824-96) sig‘imi 50 ml bo‘lgan o‘lchov kolbasiga solinadi, 30 ml metanolda eritilib, eritmaning xajmini o‘sha erituvchi yordamida belgisigacha etkaziladi va aralashtiriladi .
1,0 ml olingan eritmani 50 ml sig‘imlik o‘lchov kolbasiga solinadi, ishchi standart eritmasidan 1,0 ml qo‘shiladi, eritmaning xajmini metanol yordamida belgisigacha olib borib, aralashtiriladi.
Ishchi standart eritmasini tayyorlash. Taxminan 0,25 g kamfora va 4,0 g butanol 50 ml lik o‘lchov kolbasiga solinadi, 30 ml metanolda eritiladi, eritmaning xajmini shu erituvchi yordamida belgisigacha olib boriladi va aralashtiriladi.
Taklif qilingan yangi tarkibli diklofenak natriy surtmasining sifat ko‘rsatkichlarini o‘rganish natijalari
t/r
|
O‘rganilgan ko‘rsatkichlar va o‘lchov birliklari
|
Usullar va me’yorlar
|
Olingan natijalar
|
1.
|
Tashqi ko‘rinishi
|
Organoleptik, vizual
|
Oq rangli, bir xil konsistensiyali, o‘ziga xos xidli surtma
|
2.
|
Chinligi
|
SF, 276 nm
|
220-300 nm to‘lqin uzunligi oralig‘ida 276+2 nm to‘lqin uzunligida maksimum nur yutadi
|
3.
|
Kislotali yoki ishqoriyligi
|
XI DF, 1 nashr, 113 b (potensiometrik)
|
6,0-7,5
|
4.
|
Qadoq ichidagi massa
|
Gravimetrik,
OST 64-492-85 bo‘yicha
|
+ 4% gacha
|
5.
|
Yot aralashmalar
|
Xromatografik
|
1% gacha
|
6.
|
Zarrachalar o‘lchami
|
Mikroskopik okulyar 16x, ob’ektiv 10x
|
10 tagacha 60-90 mkm li zarrachalar bo‘lishi mumkin
|
7.
|
Bir xilligi (gomogennost, odnorodnost)
|
Organoleptik, vizual
|
Zarrachalar umuman ko‘zga ko‘rinmasligi kerak
|
8.
|
Mikrobiologik tozaligi
|
XI DF, 2 nashr, 193 b va №2 o‘zgartirish: 12.10.2005 y, kategoriya 2.
|
1 g surtmada 100 tadan ortiq umumiy aerob bakteriyalar va zamburug‘lar (yig‘indisi), 10 tadan ortiq enterobakteriyalar va grammanfiy bakteriyalar, umuman Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus bo‘lmasligi kerak
|
9.
|
Miqdoriy tahlili:
diklofenak natriy
mentol
etil spirti
propilenglikol
glitserin
|
SF, 276 nm
Gaz xromatografik
|
0,0270 - 0,0330 g
0,0045 - 0,0055 g
0,0720 - 0,0880 g
0,0680 - 0,0830 g
0,0720 - 0,0880 g
|
Diklofenak natriy surtmasini qadoqlash, yorliqlash,
tashish va saqlash.
Qadoqlash. 15 g, 40 g li alyumin tubalarga mo‘ljalangan yoki tibbiy surtmalar uchun laminarlangan polipropilen plyonkali folgadan tayyorlangan TU 64-7-678-90 bo‘yicha, GOST 16337-85E bo‘yicha past bosimli polietilendan, TU 5-05-1105-78 bo‘yicha polipropilendan, GOST 20282-86 E bo‘yicha polistirol PSS dan yoki OST 6-05-406-90 bo‘yicha zarbaga chidamli polistiroldan, yoki 25, 30 g li TU 64-2-281-84 bo‘yicha drotdan tayyorlangan bankalarda, yoki TU 64-2-239-79 bo‘yicha BDS bankalarda, yoki TSh 64- 17490735-01:2001 OST 64-2-281-84 bo‘yicha zichlovchi polietilen qopqoqli bankalarda yoki TU Uz-64-1696647-01-98, yoki TSh 64-15390981-02:2003, yoki TU 64-203636735>02-2007 OzDSt 936:20004 bo‘yicha plasmass bankalar, yoki TSh 64 -22956650-01:2009 bo‘yicha dorivor moddalar uchun polimerlar markalaridan tayyorlangan qopqoqli plastik bankalarda yoki TSh 64 - 15390981- 02:2003 bo‘yicha №1 o‘zgartirish xar bir banka yoki tubalarni ishlatilish bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan karton penallarga joylashtiriladi GOST 7933-80 bo‘yicha. Banka va tubalarni, bir-biridan ajratish uchun orasiga karton qo‘yib GOST 7376-89 bo‘yicha gofrirlangan kartondan tayyorlangan qutilarga joylashtiriladi, yoki GOST 7933-89E bo‘yicha qutilar uchun kartondan tayyorlangan, yoki steklomass yoki drotlardan tayyolangan to‘plashlarni o‘rov qo‘g‘ozi, GOST 8273-75 bo‘yicha o‘raladi, GOST 2228-81E bo‘yicha karton tagli qog‘ozlarga, yoki GOST 25951-83 bo‘yicha termokirishuvchan polietilen plyonkalardan tayyorlangan paketlar ichiga etiketkalar solinib joylashtiriladi.
Quti yoki to‘plamlarni GOST 8273-75 bo‘yicha o‘ram qog‘oz bilan o‘raladi, yoki qog‘oz qop bilan GOST 2228-81E bo‘yicha, yoki GOST 18251-87 bo‘yicha yopishqoq elimli etiketkalar bilan, yoki GOST 17308-88 bo‘yicha kanop bilan bog‘lanadi, yoki TU 17-05- 009-80 bo‘yicha propilen ip bilan bog‘lanib, ularni uchiga o‘zi yopishuvchi etiketka yopishtiriladi, yoki GOST 7625-86E bo‘yicha etiketka qog‘ozidan, yoki GOST 185I0-87E bo‘yicha yozuv qog‘ozidan.
Konteynerda tashilganda korobka, to‘plamlar yoki paketlarni yashiklarga joylash ruxsat etilmaydi.
Gruxlab transport qodoqlash GOST 17768-90E bo‘yicha.
Markalash. Tubada, pachkada yoki bankani etiketkasida ishlab chiqaruvchi korxonani nomi, tovar belgisi, manzili, preparat nomi lotin, o‘zbek va rus tillarida, 100g preparatda tasir etuvchi modda miqdori, preparat miqdori grammda, “Vrach tavsiyasi bilan ishlatilsin”, saqlash sharoitlari, ro‘yxatga olish guvoxnomasini tartib raqami, seriya raqami, saqlash muddati, shtrix-kodi, seriya raqami va ishlatish muddati tubani dumiga o‘yib tushiriladi. Tubani penalga joylashtirishda grafik bezashni qisqartirishgan matnini, ishlab chiqaruvchi korxona nomi bilan, savdo belgisi, manzili, preparat nomi lotin, o‘zbek va rus tillarida, 100g preparatda tasir etuvchi moddani miqdorini preparat miqdori grammda, ro‘yxatdan o‘tkazish guvoxnomasini raqami, seriya raqami, ishlatish muddatini ko‘rsatish ruxsat etiladi.
Gurux etiketkasida qo‘shilgan qodoqlar soni qo‘rsatiladi.
Transport tarasini markalashtirish GOST 14192-96 bo‘yicha.
Transportlash. GOST I7768-90E bo‘yicha
Saqlash. Quruq,yorug‘lik to‘silgan erda, +10°S dan +20°S gacha xaroratda.
Asosiy farmakologik guruhi. Revmatizmga qarshi, shamollashga qarshi, og‘riq qoldiruvchi modda.
Eslatma: YUqorida keltirilgan reaktivlar va titrlangan eritmalar Davlat farmakopeyasi, XI nashr 1 va 2 jildlaridan olingan.
Sirtga qo‘llash uchun ishlatiladigan
Nistatin 10000 TB/ 1 g
15 g li tubalardagi surtmasini №1 qadoqda
№
|
Ko‘rsatkichlarning nomlanishi
|
Ruxsat etilgan chegara
|
Nazorat usuli
|
1
|
Tashqi ko‘rinish
|
Och-sariq rangdan to‘q sariq rangacha bo‘lgan surtma
|
Vizual
|
2
|
Chinligi:
nistatin
Nistatin
Nistatin
|
Ultrabinafsha nurlarini yutilish spektri II eritma uchun 250 dan 340 gacha bo‘lgan chegarada (291±2)nm, (304±2)nm, (319±2)nm maksimumga ega bo‘lishi kerak.
(291±2)nm va (304±2)nm optik zichlikning (319±2)nm optik zichligiga bog‘liqliigi 0,61 dan 0,73 va 0,83 dan 0,96 gacha chegara orasida bo‘lishi kerak.
Dori vositasining eritmasiga molibdenfosfornovolfram kislotasini natriyli tuzieritmasini qo‘shilganda yashil rang paydo bo‘lishi kerak. Tekshiruvdagi rang intensivligi nistatinsiz nazorat namunasidagidan oshmasligi kerak.
Dori vositasi eritmasiga 5ml sirka kislotasi, keyinchalik filtratga konsentratlangan sulfat kislotasini qo‘shganimizda keyinchalik qo‘ng‘ir rangga o‘tuvchi pushti rang hosil bo‘ladi.
|
DF RB, 2.2.25
Sifat reaksiyasi
Sifat reaksiyasi
|
3
|
Zarracha o‘lchami
|
60 mkm dan ko‘p emas
|
RB KFM asosida
|
4
|
rN
|
6,5 dan 7,5 gacha
|
DF RB, 2.2.3
|
5
|
Qadoq tarkibidagi massasi
|
15 g kam bo‘lmasin
|
DF RB, 2.9.28
|
6
|
Miqdoriy tahlil
|
85000 TB kam bo‘lmasin va 120000 TB dan ko‘p bo‘lmasin
|
Diffuziya usuli agarda aniqlanadi
|
7
|
Mikrobiologik tozaligi:
- 1 g nisbatan aerob bakteriyalar va zamburug‘larning umumiy soni
bo‘lishligi:
- enterobakteriya va boshqa gram musbat bakteriyalar
- Pseudomonas aeruginosa
- Staphlococcusaureus
|
100 KOE/1g ko‘p bo‘lmasin
101KOE/1g ko‘p bo‘lmasin
-ruxsat berilmaydi
-ruxsat berilmaydi
|
DF RB, 2.6.12, 2.6.13
|
8
|
Qadoqlash
|
KFM RB ning “Qadoqlash” bo‘limiga mos bo‘lishi kerak.
|
9
|
Markirovkalash
|
KFM RB ning “Markirovkalash” bo‘limiga mos bo‘lishi kerak.
|
10
|
Saqlash
|
Harorati 5°S dan oshmasligi kerak.
|
11
|
YAroqlilik muddati
|
3 yil.
|
Tarkibi:
Nistatin - 0,3333 g
(MTH RB 5399 – 2005, (1500000 TB)
Antibiotice S.A., Ruminiya
MTH RB 0821S – 2010,
VUAB Pharma a.s.,CHexiya)
Suvsiz lanolin - 6g
(DF RB, 2 jild, 172 bet)
Oq yumshoq parafin -15 g gacha
(DF RB, 3 bo‘lim, 470 bet)
Tashqi ko‘rinish.Och-sariq rangdan to‘q sariq rangacha bo‘lgan surtma.
Chinligi.1 g dori vositasini 250 hajmli konik kolbaga solib, 50 ml izooktan eritmasidan, keyinchalik 25 ml spirt (80%, um/um ) R – dimetilsulfoksid R (2:1) aralashmasidan qo‘shiladi. Kolbaning tarkibini 10-15 daqiqa aralashtirilib bo‘luvchi voronkaga qatlamlarni ajratish uchun solinadi. Pastki qatlamni aniqlash uchun ishlatiladi (I eritma). 0,25 ml I eritmani 19,75 ml spirt (95%, um/um) R (II eritma) bilan aralashtiriladi. II eritmani optik zichligini 10 mm qatlam qalinligiga ega bo‘lgan kyuvetada solishtirish eritmasi sifatida spirt (95%, um/um) R bilan spektofotometrda o‘lchanadi.
Ultrabinafsha nurlarini yutilish spektri II eritma uchun 250 dan 340 gacha bo‘lgan chegarada (291±2)nm, (304±2)nm, (319±2)nm maksimumga ega bo‘lishi kerak.
(291±2)nm va (304±2)nm optik zichlikning (319±2)nm optik zichligiga bog‘liqligi 0,61 dan 0,73 va 0,83 dan 0,96 gacha chegara orasida bo‘lishi kerak.(DF RB, 2.2.25)
2,5 g surtmaga 10 ml suv R ni qo‘shib, suv hammomida eriguncha qizdirilib, tez tez aralashtirilib turib, 3 daqiqa davomida davriy isitiladi, muzga qo‘yib, uni aralashtirilmasdan sovutiladi va “qora lenta” turidagi qog‘oz filtri orqali filtrlanadi.
Molibdenfosfornovolfram kislotasini natriyli tuzli eritmasi: 350 ml suv R, folframat natriydan R 50 g, fosfornomolibden R 12 g va 25 ml konsentrlangan fosfor kislotasidan R hajmi 500 ml bo‘lgan kolbaga solinadi va qaytarilgan muzlatgich bilan 2 soat davomida qaynatiladi, sovutiladi, 500 ml hajmli o‘lchov kolbasiga o‘tkazilib, suv R bilan belgilangan hajmgacha to‘ldiriladi va aralashtiriladi. YAroqlilik muddati 1 yil, saqlash paytida to‘q qo‘ng‘ir shishali idishlarda qopqop bilan zich yopib qo‘yiladi.
5 ml filtratga 2 ml molibdenfosfornovolfram kislotasini natriyli tuzi eritmasidan eritmasini qo‘shilganda yashil rang paydo bo‘lishi kerak. Tekshiruvdagi rang intensivligi nistatinsiz nazorat namunasidagidan oshmasligi kerak (nistatin).
1,5 g sutrmaga 5 ml sirka kilotasini R qo‘shib, suv hammomida eriguncha qaynatiladi, tez tez aralashtirilib turib 3 daqiqa davomida davriy issitiladi, muzda aralashtirilmasdan sovutiladi va “qora lenta” turidagi qog‘oz filtri orqali filtrlanadi. 2 tomchi filtratga asta sekinlik bilan (devor bo‘yicha) 2 ml konsentrlangan sulfat kislotasidan R qo‘shiladi, bug‘latuvchi idishda aralashtiriladi; keyinchalik qo‘ng‘ir rangga o‘tuvchi pushti rang hosil bo‘ladi (nistatin).
Zarracha o‘lchami. 60 mkm ko‘p bo‘lmasin.
0,005 g o‘rtacha namunadan olingan surtmani ko‘zgu oynasiga solib 24×24 mm o‘lchamli oynasi bilan yopiladi, bosim bilan ozgina bosib qo‘yiladi va mikroskop orqali ko‘riladi. O‘rtacha namunadan olingan surtmani5tasidaaniqlanish o‘tkaziladi.
pH. DF, 2.2.3. 6,5 dan 7,5 gacha.
3 g surtmani 100 ml hajmli konik kolbaga solib, 60 ml suv qo‘shiladi va suv hammomida asos eriguncha qizdiriladi, tez tez aralashtirilib turib 3 daqiqa davomida davriy isitiladi, muzga solib, aralashtirilmasdan sovutiladi va “qora lenta” turidagi qog‘oz filtri orqali filtrlanadi va filtrat rN i aniqlanadi.
Qadoq takibidagi massa.DF RB, 2.9.28. 15 g kam bo‘lmasin.
Dori vositasini 10 qadoqni, har birini alohida 0,01 g aniqlikda aniq tortma olinadi. Oldindan uzunasi bo‘yicha kesib olib tubalarni tarkibdan bo‘shatiladi, qaynoy suvda yuvilib, filtr qog‘ozi bilan yaxshilab artiladi va yana tortiladi.Qadoq tarkibidagi massani dori moddasining qadoqdagi massasi bilan va tarkibdan tozalangan tara massasi o‘rtasidagi farq bilan aniqlaniladi.
Miqdoriy tahlil.S47N75NO17 (nistatin) tarkibida 1 g surtmadagi miqdori etiketka ko‘rsatilishi bo‘yicha 85000 TB kam bo‘lmasin va 120000 TB dan ko‘p bo‘lmasin.
Dori moddasini atimikrob faolligini diffuziya usuli orqali agarda qalin oziqaviy muhitda tekshirilayotgan dori moddasini va nistatinning ma’lum konsentratsiyali standart namunasini (FSO) Candida utilis LIA-01 test-kulturani o‘sishiniezilish darajasi solishtiriladi.
Nistatinning asosiy eritmasini FSO konsentratsiyasi 1000 TB/mlga ega bo‘lgan dimetilformamidda R tayyorlanadi. Eritmani 4 dan 10°S haroratda 3 kun mobaynida saqlanadi.
Nistatinning ishchi eritmasini FSO asosiy eritmani №3 buferda (DF RB, 2.7.2) konsentratsiyasi 10,0; 20,0; 40 TB/ml dacha suyultirilib tayyorlanadi.
1,000 g surtmani 100 ml hajmli konik kolbaga solib, 50 ml izooktan R eritmasidan, keyinchalik 25 ml spirt (80%, um/um ) R – dimetilsulfoksid R (2:1) aralashmasidan olib qo‘shiladi. Kolbaning tarkibini 10-15 daqiqa aralashtirilib bo‘luvchi voronkaga qatlamlarni ajratish uchun solinadi. Pastki qatlamni miqdoriy tahlil uchun ishlatiladi (4000 TB/ml). Oziqaviy muhitga eritmani kiritish uchun chuqurchalardan foydalaniladi.
Nistatinning tekshirilayotgan eritmani va ishchi eritmani idishlarga kiritilib bo‘lib, xona haroratida 30 daqiqa davomida saqlanadi, keyinchalik harorati (29,0 – 31,0)°S bo‘lgan, 18- 24 saot davomida termostatga solib qo‘yiladi.
1g surtmadagi (X) nistatin tarkibini, TB, formula orqali topiladi:
bu erda
AT – tekshirilayotgan eritmaning taxminiy faolligi, TB/g;
Ka – faollik koeffitsienti;
RT – faollik bog‘liqligi;
m- dori moddasining aniq tortmasi, grammlarda.
Mikrobiologik tozaligi.Tekshirilishlarni DF RB, 2.6.12, 2.6.13, 5.1.4 talablariga mos ravishda o‘tkaziladi. Kategoriya 2.
1 g dori moddasiga nisbatan aerob bakteriyalar va zamburug‘larning bo‘lishi umumiy soning 102 dan ko‘p bo‘lmasligi, enterobakteriya va boshqa gram musbat bakteriyalarni umumiy soning 101 dan ko‘p bo‘lmasligi, Pseudomonas aeruginosa, Staphlococcus aureus bo‘lmasligiga ruxsat beriladi.
Dori vositasini tekshiruv mobaynida antimikrob ta’siriga ega ekanligi aniqlandi.
Antimikrob ta’sirini yo‘qotish uchun oziqa muhitiga inaktivator – polisorbat 80 R qo‘shiladi.
Aerob bakteriyalar va zamburug‘larning umumiy sonini 10 g dori moddasini 40 g/l polisorbat 80 R100 ml bufer eritmasi bilan emulgirlanadi va oziqa muhitini №1 va №2 ga ekiladi.
Enterobakteriya va boshqa gram musbat bakteriyalarni miqdorini aniqlash uchun: 10 g dori moddasini 40 g/l polisorbat 80 R bilan 100 ml №11muhitidaemulgirlanadi, 2-5 saot davomida 30-35°S haroratda inkubirlanadi va 10 ml shu eritmadan oziqa muhitiga №3 ga solinadi.
Pseudomonas aeruginosa, Staphlococcus aureus aniqlash uchun 10 g dori moddasini 40 g/l polisorbat 80 R bilan 100 ml №8 muhitidaemulgirlanadi.
Qadoqlash.15 g alyumin tubalarga TU 9467-004-32807885-2008 bo‘yicha qadoqlanadi.
Har bir tubani yo‘riqnoma bilan birga xrom-erzats kartondan yasalgan qutilarga TU 05509659-008-2000 yoki TU 13-0281020-97-90 bo‘yicha joylashtiriladi.
Guruh qadoqni va transport tarani DST 17768-90 bo‘yicha mos kelishi kerak.
Markirovkalash.Tuba va qutida ishlab chiqaruvchi korxona nomi, mahsulot belgisi va manzili, dori moddasining nomi, halqaro patentlanmagan nomi, dori modda formasi, 1 g dori vositasining ta’sir etuvchi moddasining TB tarkibi, fasovka birligining tarkibi, dori vositasining grammalardagi massasi, saqlash sharoiti, “Bolalar olaolmaydigan joyda saqlansin”, “Tibbiyot xodim ko‘rsatmasi bo‘yicha qabul qilinsin”, seriya raqami, yaroqlilik muddati ko‘rsatiladi.
Karton qutilarda qo‘shimcha shtrix kodi, farmakod va grafik bezatishlarning raqami ko‘rsatiladi.
Guruh etiketkasida ishlab chiqaruvchi korxona nomi, mahsulot belgisi va manzili, dori moddasining nomi, halqaro patentlanmagan nomi, dori modda formasi, 1 g dori vositasining ta’sir etuvchi moddasining TB tarkibi, dori vositasining grammalardagi massasi, saqlash sharoiti, qadoqlar soni, seriya raqami, yaroqlilik muddati, va grafik bezatishlarning raqami ko‘rsatiladi.
Transport tarani markirovkalash DST 14192-96 bo‘yicha mos bo‘lishi kerak.
Transportlash. DST 17768-90 ga mos kelishi kerak.
Saqlash.5°S dan oshmagan haroratda saqlanishi kerak.
Yaroqlilik muddati.3 yil.
Ko‘rsatma. Reaktivlar, titrlangan eritma va indikatorlar, xususiy korxona farmakopeya maqolada ko‘rsatilgan Davlat Farmakopeya XI, I, II, III bo‘limida keltiriladi.
Sirtga qo‘llash uchun ishlatiladigan Nistatinni 10000 TB/ 1g 15g li tubalardagi surtmasiga
O‘zgartirish №1
Eski tahriri
|
Yangi tahriri
|
Qadoqlash. 15 g alyumin tubalarga TU 9467-004-32807885-2008 bo‘yicha qadoqlanadi.
Har bir tubani yo‘riqnoma bilan birga xrom-erzats kartondan yaasalgan qutilarga TU 05509659-008-2000 yoki TU 13-0281020-97-90 bo‘yicha joylashtiriladi.
Guruh qadoqni va transport tarani DST 17768-90 bo‘yicha mos kelishi kerak.
|
Qadoqlash. 15 g alyumin tubalarga TU 9467-004-32807885-2008 yoki TU 1417-006-43549475-2001 bo‘yicha qadoqlanadi.
Har bir tubani yo‘riqnoma bilan birga xrom-erzats kartondan yasalgan qutilarga bo‘yicha joylashtiriladi.
Guruh qadoqni va transport tarani DST 17768-90 bo‘yicha mos kelishi kerak.
|
Unguentum acidi borici 5% - 5% Bor surtmasi
Tarkib:
Borat kislotasi - 5 g
(FM 42-2024-89, BP, Yevr. F., IP, CP)
Vazelin - 95 g
(DS 3582-84, FM 42 O’z – 0430-2010,
KFM 42-5565-07, BP)
Ilova: Surtmani issiq iqlim sharoiti va issiq havo haroratida suyuqlanishini oldini olish uchun vazelinli asosga tayyor surma tarkibidagi dori moddasiga nisbatan olinganda 10% gacha bo’lgan miqdorda yuqori tozalikdagi neft parafini, mum, azakerit kabi moddalarni qo’shish mumkin.
Tavsif. Oq yoki yorqin sariq rangli hidsiz surtma.
Chinligi. 1 g preparatga 5 ml 96% li etil spirtidan qo’shiladi va suv hammomida asos eriguncha chayqatilib qizdiriladi. Spirtli eritma yashil hoshiyali alanga berib yonadi (borat kislota).
1 g preparatga 5 ml suv qo’shiladi va suv hammomida bir xil massa hosil bo’lguncha aralashtirgan holda qizdiriladi: eritma avval qizil alanga bilan, so’ng yashil hoshiyali alanga berib yonadi (borat kislota).
Surtmaning bir xilligi. Preparat DF XI, 2 tom, b.145-146 talabiga javob berishi kerak. Surtma bir xil ko’rinishda bo’lishi kerak. Bir xillikni aniqlash uchun surtmadan 0,02 g dan 4 ta namuna olinadi, 2 tadan namunani buyum oynasiga qo’yiladi. Oynani ikkinchi buyum oynasi bilan yopiladi va diametri 2 sm atrofidagi dog’ hosil bo’lguncha zich berkitiladi. Dog’lar qurollanmagan ko’z bilan qaralganda (30 sm uzoqlikda) 4 ta namunadan 3 tasidagi dog’larda ko’rinadigan zarrachalar kuzatilmasligi kerak. Agar dog’lardagi zarrachalar miqdori ko’p bo’lsa yana 8 ta namunada qayta sinov o’tkaziladi.
Bunda ko’rinadigan zarrachalar faqatgina 2 ta dog’da bo’lishiga ruxsat etiladi.
Dori vositasidagi zarrachalar o’lchami. Zarrachalarning o’lchami 180 mkm dan katta bo’lmasligi kerak (DF XI, 2 tom, b.146).
Qadoqdagi modda miqdori. Qadoqdagi modda miqdori TST 64-492-85 ga asosan aniqlaniladi. 3 ta tuba yoki banka olinib, ichidagi dori moddasi bilan alohida-alohida 0,01 g aniqlikda tortiladi. Tubani uzunasiga qaychi bilan kesiladi. So’ng tuba (banka) ichidagi modda yaxshilab bo’shatiladi. Preparat qoldiqlari issiq suv bilan yuvib tozalanadi, namlik esa filtr qog’ozi yordamida bartaraf qilinadi. Tuba (banka) yana tortiladi. Qadoq ichidagi modda miqdori dori vositasining tuba bilan birgalikdagi og’irligi va tara og’irligi orasidagi farq yordamida topiladi.
Iste’mol tarasi 20 g dan 50 g gacha bo’lgan qadoq uchun og’irlikdan farq ±4% ga teng.
Tekshirish natijalari qoniqarsiz bo’lsa tekshiruv ikki barobar ko’p miqdordagi namunada o’tkaziladi.
Mikrobiologik tozaligi. Tekshirish DF XI, 2 tom, b. 193 va O’zgartirish № 2, 12.10.2005 y, kategoriya 2 ga asosan o’tkaziladi.
1 g preparatda aerob bakteriyalar va zamburug’larning umumiy soni 100 tadan, enterobakteriyalar va ba’zi bir boshqa grammanfiy bakteriyalarning soni 10 tadan ortiq bo’lmasligi kerak. Pseudomonas aeruginosa va Staphylococcus aureus oilalari bakteriyalari bo’lishiga yo’l qo’yilmaydi.
Miqdoriy tahlil. 1,0 g preparatni (aniq tortma) hajmi 100 ml bo’lgan kolbaga solinadi, 25 ml suv va 20 ml fenolftalein bo’yicha neytrallangan glitserin qo’shib, aralashtiriladi va suv hammomida preparat to’liq erib ketgunga qadar chayqatilib qizdiriladi. Issiq aralashmani 0,1 mol/l natriy gidroksid eritmasi bilan och pushti rang hosil bo’lguncha titrlanadi (indikator-fenolftalein).
1 ml 0,1 mol/l natriy gidroksid eritmasi 0,006183 g H3BO3 to’g’ri keladi (bor kislotasi), preparat tarkibidagi borat kislotasining miqdori 4,75% dan 5,25% gacha bo’lishi kerak.
Qadoqlash. 30, 40 g dan TSh 64-7-678-90 yoki TSh 64-174557947-03:2001 ga ko’ra tibbiyot surtmalari uchun tubalarda yoki YBB00252002 yoki TSh 64-22072508-01:2007 ga ko’ra kompozitsion (laminat) tubalarda, DS 16338-85E ga asosan past bosimli polietilendan DS 16337-77E ga ko’ra yuqori bosimli polietilendan yasalgan bushonli, TSh 6-05-1105-78 ga ko’ra polipropilen, DS 20282-86E ga ko’ra PSS polistirol yoki TST 6-05-406-90 ga ko’ra zarbaga chidamli polistirol yoki boshqa import materialdan yasalgan idishlarga, yoki 20, 25 g dan TSh 64-15390981-01:2002 ga ko’ra bankalarda yoki TST 64-2-87-81 yoki TSh 64-16965647-01-98 ga asosan tortiluvchi qopqoqli yoki TSh 64-15390981-01:2002 ga ko’ra 10,15,25 g dan TST 64-2-71-80 ga ko’ra vintli bo’yinli bankalarda, yoki TSh 64-17490735-01:2006, TST 64-2-87-81 yoki TSh 64-16965647-01-98 ga asosan zich yopiluvchi plastmassa qopqoqli, DS 16337-77E yoki DS 16338-85E ga ko’ra polietilentereftalatdan yasalgan polimer flakonlarga TSh 64-15390981-02:2003 va o’zg №1 TSh 64-15390981-02:2003 ga asosan qopqoqli idishlarga qadoqlanadi.
Banka, flakon, tubalarga DS 7625-86E ga ko’ra yopishqoq yoki yorliq qog’ozidan yasalgan yorliqlar yopishtiriladi yoki DS 18510-87E ga asosan matn tubaga bevosita yozilishi mumkin.
DS 7933-89E ga ko’ra banka, flakon yoki tubalar bir – biridan karton prokladkalar yordamida ajratilgan holda, 5-10 tadan qo’llash yo’riqnomasi bilan birgalikda DS 7933-89E ga ko’ra kartondan yoki DS 7376-89 ga ko’ra gofrirlangan kartondan yasalgan qadoqlarga joylashtiriladi.
Qutilar DS 18251-87 ga asosan yopishqoq tasma yoki TSh 17-05-009-80 ga ko’ra propilen ip bilan bog’lanadi, tasma oxiriga DS 7625-86E ga ko’ra yorliq qog’ozidan yoki DS 18510-87E ga ko’ra yozuv qog’ozidan yasalgan yorliq yopishtiriladi.
Guruh va transport tarasi DS 17768-90E talabiga asoslanadi.
Yorliqlash. Yorliqqa, tuba yoki qutiga ishlab chiqaruvchi nomi, manzili va tovar belgisi, preparatning lotin, o’zbek va rus tillaridagi nomlari, konsentratsiya, preparatning grammlardagi miqdori, saqlash sharoiti, qayd qilingan raqam, seriya raqami, yaroqlilik muddati, shtrix kodi yoziladi.
Tubaga “Yaroqlilik muddati 2 yil” so’zlari yozilishiga ruhsat etiladi.
Qutiga asosiy farmakologik ta’siri- Antiseptik vosita so’zlari yozilishiga ruhsat etiladi.
Korobka yorlig’ida qo’shimcha ravishda qadoqlar miqdori ko’rsatiladi.
Qadoqlash qog’ozidagi yozuvlar DS 17768-90E talabiga asoslanadi.
Transport tarasini yorliqlash DS 14192-96 talabiga asoslanadi.
Ilova. Preparat O’zbekiston Respublikasi hududidan tashqariga yetkazib berilganda yorliqlash matni kontrakt va importyor mamlakat talabiga asosan belgilanadi.
Tashish. DS 17768-90E talabiga asoslanadi.
Saqlash. Salqin, yorug’likdan himoyalangan joyda saqlanadi.
Yaroqlilik muddati. 2 yil.
Asosiy farmakologik ta’siri. Antiseptik vosita.
Ilova. Ushbu korxxona farmakopeya maqolasida keltirilgan reaktivlar, titrlovchi eritmalar va indikatorlar XI Davlat Farmakopeyasi 2 tomining tegishli bo’limlarida keltirilgan.
Shamchalarni qadoqlash, o‘rash va sifatini baxolash. Anuzol shamchasi.
Maqsad. Rektal va vaginal dori shakllari shamchalar, tabletkalar, surtmalar, kremlar va kapsulalarni sifatini MTH lar bo‘yicha baholash.
Mavzuning ahamiyati. Rektal dori shakllaridan shamchalar ularni tayyorlashda ishlatiladigan asoslarga qo‘yilgan talablar bo‘yicha ishlab chiqarishda ancha noqulayliklar keltirib chiqaradigan dori shakllaridir. SHunday bo‘lsada, ularga bo‘lgan talabning yuqori ekanligi bu dori shakllarini standartlashni oddiy va qulay usullarini ishlab chiqishni taqozo etadi.
Vaziyatli masalalar.
Shamchaning deformatsiya vaqti MTX da belgilangan vaqtdan o‘tib ketdi.
Shamcha tayyorlash uchun tanlab olingan asosni erish harorati +250S.
Rektal tabletkalarni standartlash.
Talabalarning bilimini tekshirish uchun savollar.
Shamchalarni o‘rtacha og‘irligi va undan farqini aniqlash.
Shamchalarni o‘lchamlarini belgilash.
Shamchalarning deformatsiya vaqtini Kruvchinskiy asbobida aniqlash.
Rektal qapsulalar nima?
Rektal tabletkalarning ishlatilishi.
Sharchalarni sifatini nazorat qilish.
Tayoqchalar va ularni standartlash.
Rektal dori shakllarini chinlik va miqdorini aniqlash.
Rektal dori vositalari sifatiga qo‘yilgan talablar.
Tayoqchalardagi asos miqdorini aniqlash.
Shamchalar xona haroratida qattiq, tana haroratida suyuqlanuvchi yoki eruvchi, tarkibida bir yoki ikki, ba’zan undan ko‘p dori moddasi va yordamchi moddalar saqlagan, dozalarga bo‘lingan dori shakli bo‘lib, asosan tananing bo‘shliqlariga qo‘llash uchun mo‘ljallangan.
Rektal dori shakllarining diametri 1,5 sm gacha bo‘lib, shakli konus, silindr, torpedo yoki sigaretsimon, bitta shamchaning o‘rtacha og‘irligi 1,1 g dan 4 g gacha bo‘ladi. Uzunligi esa 2,5 sm dan 4 sm gacha, shuningdek bolalar uchun mo‘ljallangan shamchalarning o‘rtacha og‘iriligi 0,5-1,5 g oralig‘ida bo‘ladi.
Vaginal shamchalar sferik (globuli), tuxumsimon (ovula) va tilsimon (pessaria) bo‘lib, bitta vaginal shamchalarning o‘rtacha og‘irligi 1,5-6 g oralig‘ida bo‘ladi.
Tayoqchalar o‘tkir uchli, silindrsimon shaklli bo‘lib, uning diametir 2-5 mm, uzunligi esa 10 sm gacha bo‘lishi mumkin.
Shamchalar fizik-kimyoviy tuzilishi jihatidan dispers tizimli bo‘lib, disper muhit (asos) va dispers faza (dori moddasi) dan iborat. Dori moddasining fizik-kimyoviy xususiyatlariga ko‘ra shamchalar xar xil dispers tizimlarni xosil qilishi mumkin.
Agar dori moddasi asosda erisa gomogen tizimli, agar erimasa geterogen tizimli (emulsion yoki suspenzion) shamchalar xosil bo‘ladi.
Lipofil asoslar. XI DF bo‘yicha lipofil asos sifatida kakao moyi, uning parafin bilan birgalikdagi qotishmalari va gidrogenizatsiya qilingan moylar, qattiq moy, lanol, gidrogenizatsiya qilingan moylarni mumlar bilan birgalikdagi qotishmalari, shuningdek qattiq parafindan foydalanish mumkin.
Lipofil asoslarga quyidagi talablar qo‘yilgan:
to‘g‘ri ichakda oson erishi kerak,
suyuqlanish harorati 370S dan ortmasligi lozim,
etarlicha qattiqlikka va suyuqlanish haroratida uncha katta bo‘lmagan intervalga ega bo‘lishi kerak,
etarli qovushqoqlikka ega bo‘lishi lozim,
suyuqlikni yaxshi yutishi kerak,
saqlash davomida turg‘un bo‘lmog‘i lozim.
Gidrogenlangan moylar. Bu moylar xossalari bilan kakao moyiga yaqin tursada bir qancha kamchiliklarga ega. 1934 yilda A.G.Bosin gidrogenlangan moylarni parafin bilan birgalikdagi qotishmasi – butirolni shamcha asosi sifatida foydalanishni taklif etdi. SHuningdek bugungi kunda kakao moyining o‘rnini bosuvchi gidrogenlangan moylarni xar xil moysimon moddalar bilan xosil qilgan qotishmalari, emulgatorlar yoki uglevodorod maxsulotlaridan shamchalarni korxona sharoitida ishlab chiqarishda keng ko‘lamda foydalanilmoqda.
Misol tariqasida Nijniynovgorod kimyo farmatsevtika ishlab chiqarish korxonasida shamcha tayyorlashda ishlatilayotgan bir nechta asosni keltirishimiz mumkin.
Birinchi asos. Tarkibida 30% kakao moyi, 49-60% gidrogenlangan kungaboqar moyi va 10-21% parafin.
Ikkinchi asos. Tarkibida 60-80% lanol (ftal kislotasining yuqori molekulali spirtlar bilan xosil qilgan murakkab efiri), 10-20% kulnariya moyi va 10-20% parafin.
Gidrofil asoslar. Ular quyidagi talablarga javob berishi kerak:
shilliq qavat sekretsiya bezlarda tez va to‘liq erishi,
shilliq qavatni qitiqlamasligi,
gidrofob xossaga ega bo‘lgan dori moddalari bilan yaxshi aralashishi,
kimyoviy va farmakologik nuqtai nazardan indifferent bo‘lishi lozim.
Gidrofl asoslarning aksariyatini etilenoksid va suvning polimer kondensatlari - polietilenglikollar tashkil etadi. Bugungi kunda polietilenglikollarning molekulyar massasiga qarab quyidagi turlari mavjud: PEG-400, 1500, 2000, 4000 va 6000. Chet ellarda polietilenglikol asosida sintez qilingan quyidagi asoslar shamchalar texnolgiyasida keng ko‘lamda ishlatilib kelinmoqda: “Karbovaks” (SSHA), “Skurol” (Fransiya), “Postonal”, “Suppofarm” (Germaniya).
Jelatin glitserinli va sovun glitserinli asoslar. Bu asoslar garchand DF tarkibiga kiritilgan bo‘lsada, ular shamchalarni korxona sharoitida ishlab chiqarishda kamdan kam xolatlarda ishlatiladi.
Shamcha asoslari etarli tuzilish-mexanik xossalarga ega bo‘lishi uchun ularning tarkibiga alyuminiy stearat, magniy stearat va boshqa yog‘ kislotalarining tuzlari, shuningdek tvinlar, T-2, №1 emulgatorlar, bentonit, glyukoza, kraxmal va aerosil qo‘shiladi.
Shakl berilgan shamchalar tashqi ko‘rinishi bo‘yicha organoleptik tahlildan o‘tkazilib, boshqa ko‘rsatkichlari ham aniqlaniladi va 10-150S haroratda 2-3 soat davomida qo‘shimcha ravishda xavo yordamida moylovchi va sovituvchi komponentlardan tozalanadi. Tayyor shamchalar yarim avtomat yordamida qadoqlash va o‘rash uchun o‘tkaziladi.
Shamchalar 5 donadan qadoqlanadi va 2 qadoq ya’ni 10 tadan qilib qutilarga joylashtiriladi. Qutining ichiga qo‘llashga doir ko‘rsatma solinadi, etiketkasiga esa seriya nomeri va yaroqlilik muddati ko‘rsatiladi. Tayyor maxsulot quruq va salqin joyda, yorug‘likdan ximoya qilingan xolda, 200S dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlanadi.
XI DF shamchalarni quyidagi sifat ko‘rsatkichlarini aniqlashni talab qiladi: shamchalar bir xil massani tashkil etishi lozim, bir xildaga shaklga ega bo‘lishi kerak, etarli qattiqlik va ishlatish uchun qulaylikka ega bo‘lmog‘i lozim.
Shamchalarning bir xilligi vizual – ko‘z orqali ko‘rish bilan, shamcha ko‘ndalang kesimida dori va yordamchi moddalarning bir xil taqsimlanganligi kuzatiladi.
Shamchalarning o‘rtacha massasi va undan chetlanishi XI Bo‘yicha tabletkalarning o‘rtacha og‘irligi va undan farqini aniqlashga o‘xshab aniqlaniladi.
Lipofil asoslarda tayyorlangan shamchalarning suyuqlanish harorati aniqlaniladi, u 370S dan ormasligi kerak. Agar shamchalarning suyuqlanish haroratini aniqlash qiyinchilik tug‘dirsa, shamchalarning to‘liq deformatsiya vaqti aniqlaniladi. Bu ko‘rsatkich 15 daqiqadan ortmasligi kerak.
Gidrofil asoslarda tayyorlangan shamchalar uchun erish vaqti aniqlaniladi. Bu ko‘rsatkich 1 soatdan ortmasligi lozim.
Shuningdek, shamchalarda shamcha tarkibidagi asosiy ta’sir etuvchi modda miqdori va dozalar bir xilligi ham DF ning talabi bo‘yicha aniqlaniladi.
|