Berilgan tabletkalarning erishini aniqlang
Muayyan sharoitda, ma’lum vaqt ichida qattiq dori turidan ta’sir qiluvchi moddaning eritmaga o‘tgan miqdori tabletkaning erishi deyiladi. Tabletkalar erishini aniqlash uchun XI DF da keltirilgan «Aylanadigan kajava» asbobidan foydalaniladi.
Asbobning asosiy ishchi qismi silindr shaklidagi diametri 0,25 mm li to‘r kajava bo‘lib, unga tekshiriladigan tabletka solinadi, u xajmi 1 l gacha bo‘lgan suyuqlikda, tezligi xar daqiqada 50-200 marta aylanadi va 37+10S xarorat ta’minlab turiladi. Bunda asbobning xech qaysi qismi tebranmasligi shart. Erituvchi muhit sifatida suv yoki xususiy maqolalarda ko‘rsatilgan boshqa erituvchilar (xlorid kislota, rN ko‘rsatkichi turlicha bo‘lgan bufer eritmalar va x.k.) olinishi mumkin.
T
Таблеткаларнинг эришини аниқлайдиган "Айланувчи кажава" асбобининг кажаваси
ekshiriladigan bir dona tabletka kajavaga solinadi va u suyuqlikka tushiriladi. Bunda kajava idish tubidan 20+2 mm balandroq bo‘lishi kerak. Idish qopqog‘ini yopib, kajava xususiy maqolada ko‘rsatilgan tezlikda yoki daqiqasiga 100 marta tezlikda aylantiriladi. Xususiy maqolada ko‘rsatilgan vaqtdan yoki 45 daqiqadan so‘ng, eritma namunasi olinib, filtr qog‘ozi orqali suziladi va ko‘rsatilgan usul bilan ta’sir qiluvchi modda miqdori aniqlaniladi.
Qo‘llaniladigan analitik usul aniq bo‘lishi kerak, lekin dori turidagi ta’sir qiluvchi moddaning miqdori aniqlanadigan usuldan boshqacha bo‘lishi mumkin.
Dori turining xar bir seriyasi uchun 5 ta tabletkadan eritmaga o‘tgan modda miqdori aniqlanadi. Bunda tabletka tarkibidagi modda 100 % deb qabul qilinadi. Agar xususiy maqolalarda boshqacha talab qilinmagan bo‘lsa, 45 daqiqa davomida, suvda aylanish tezligi daqiqasiga 100 marta bo‘lganda ta’sir qiluvchi moddaning erigan miqdori dori turidagiga nisbatan 75 % dan kam bo‘lmasa seriya qoniqali hisoblanadi.
7-laboratoriya ishi
Berilgan tabletkadagi dori moddasining miqdorini aniqlang.
Tabletka tarkibidagi ta’sir qiluvchi moddaning miqdorini aniqlash uchun kamida 20 ta tabletkani maydalab, undan kerakli miqdorda aniq tortma olinadi. Qobiqli tabletkalarni tekshirishda xususiy maqolalarda ko‘rsatilgan tabletka soni olinadi. Xususiy maqolalarda maxsus ko‘rsatmalar bo‘lmasa, tabletkalardagi dori moddalarning miqdoridagi chetlanish quyidagicha bo‘lishi mumkin:
0,001 g gacha bo‘lganda - +15%;
0,001g dan 0,01 g gacha - +10%;
0,01 g dan 0,1 g gacha - +7,5%;
0,1 g va undan ortig‘i - +5%.
8-laboratoriya ishi
Berilgan tabletkalarda dozaning bir xil tarqalganligini aniqlang.
Bu ko‘rsatkich bo‘yicha tabletkalarni tekshirish dori moddaning miqdori yoki saqlanishi 0,05 gr va undan kam bo‘lgan qobiqsiz tabletkalar uchun, hamda ta’sir qiluvchi moddaning saqlanishi 0,01 g va undan kam bo‘lgan qobiq bilan qoplangan tabletkalar uchun o‘tkaziladi. Tekshirish uchun mo‘ljallangan seriyadan 30 ta tabletka olinadi. 10 ta tabletkaning xar birida dori moddaning saqlanishi aniqlanadi. Bitta tabletkadagi dori modda miqdori uning o‘rtacha miqdordan chetlanishi +15% dan oshmasligi kerak, xech bir tabletkada chetlanish +25% dan oshmasligi kerak. Agar 10 ta tekshirilgan tabletkalarning 2 tasida dori modda miqdori o‘rtacha miqdoridan +15% ortiq chetlanishga ega bo‘lsa, qolgan 20 ta tabletkaning xar birida dori modda miqdori aniqlanadi. 20 ta tabletkaning xech birida dori modda miqdoridagi chetlanish uning o‘rtacha miqdoridan +15% dan oshmasligi kerak.
DICLOFENAC - DIKLOFENAK
Tabletkalar 0,05 g dan №10, №10x3 blisterda
Tarkib:
Asosiy ta’sir qiluvchi modda
|
Diklofenak natriy, quruq modda hisobida
|
0,05 g
|
Yordamchi moddalar
|
Mikrokristallik sellyuloza
|
Massasi 0,5 g ga teng bo’lgan tabletka hosil bo’lguncha yetarli miqdorda
|
Laktoza monogidrat
|
Kartoshka kraxmali
|
Suvsiz kolloid kremniy dioksidi
|
Kalsiy stearat
|
SPETSIFIKATSIYA
Diklofenak
Tabletkalar 0,05 g dan
Ko’rsatkich nomi
|
Ruxsat etilgan chetlanishlar
|
Nazorat usullari
|
Tavsif
|
Oq rangli, riskali va faskali tabletkalar
|
Vizual
|
Chinligi
Diklofenak natriy
Diklofenak natriy
Natriy
|
Miqdoriy tahlil uchun olingan tekshiriluvchi eritmani ultrabinafsha nur yutishi 250 dan 350 nm to’lqin oralig’ida tekshiriganda maksimal uzunlikdagi to’lqin (276±2)ni namoyon qilishi kerak.
Tekshiriluvchi B eritma tarkibidagi yot aralashmalarni Tekshirish jarayonida olingan xromatogrammada hosil bo’lgan asosiy dog’ balandligi diklofenak natriy SN A (S3) eritmasi hosil qilgan dog’ balandligi bilan mos kelishi kerak.
Preparat natriy ioniga xos bo’lgan reaksiyani beradi
|
UBspektrofoto-metriya
YQX usuli
|
Dozaning bir xil tarqalganligi
|
1 ta tabletkadagi diklofenak natriyning miqdori U DF 2.9.40. talabiga javob berishi kerak.
|
|
O’rtacha og’irlik
|
0,475 g dan 0,525 g gacha
|
|
Suvsiz kolloid kremniy dioksidi
|
Tabletka massasining 0,16 % idan oshmasligi lozim.
|
|
Parchalanish
|
15 minutdan oshmasligi kerak
|
|
Ishqalanuv-chanlik
|
Massa yo’qotilishi tabletkalarning umumiy massasini 1 % idan oshmasligi kerak.
|
|
Yot aralashmalar
|
Tekshiriluvchi B eritma xromatogrammasining ikki holatida ham asosiy dog’dan tashqari yana ikkita qo’shimcha dog’ hosil bo’lishiga ruxsat etilgan.Qo’shimcha dog’larning o’lchami va rangi diklofenak natriy SN ning A eritmasi hosil qilgan dog’ o’lchami va rang intensivligidan yuqori bo’lmasligi kerak (0,5% dan oshmasligi kerak).
|
YQX usuli
|
Eruvchanlik
|
75 % dan kam bo’lmasin
|
UB spektrofoto-metriya
|
Mikrobiologik tozaligi
|
Yashovchan aerob mikroorganizmlarning preparatdagi ruxsat etilgan miqdori:
1 g preparatdagi bakteriyalar soni 103 dan ko’p bo’lmasligi, zamburug’lar soni 102 dan ko’p bo’lmasligi kerak.
1 g preparat tarkibida Enterobacteriaceae oilasiga mansub mikroorganizmlar bo’lmasligi kerak;
1 g preparat tarkibida Staphylococcus aureus bo’lmasligi kerak;
1 g preparat tarkibida Pseudomonas aeruginosa bo’lmasligi kerak.
|
U DF, 2.6.12., 2.6.13, N. bo’yicha. Kategoriya 3A,5.1.4, N.
|
Miqdoriy tahlil
|
1 ta tabletkaning o’rtacha og’irligini hisobga olgan holda, diklofenak natriyning miqdori 0,0463 g dan 0,0538 g gacha bo’lishi mumkin
|
UB spektrofoto-metriya
|
NAZORAT USULLARI
Diklofenak
Tabletkalar 0,05 g dan
1. Tavsif. Oq rangli, riskali va fiskali tabletkalar. Tabletkalarning tashqi ko’rinishi U DF, Tabletkalar maqolasida keltirilgan talablarga mos kelishi kerak.
2. Chinligi.
2.1. Miqdoriy tahlil uchun olingan tekshiriluvchi eritmani ultrabinafsha nurni yutishi 250 dan 350 nm to’lqin oralig’ida tekshiriganda maksimal uzunlikdagi to’lqin (276±2)ni namoyon qilishi kerak. Tekshirish U DF, 2.2.25. ga asosan olib boriladi.
2.2. Tekshiriluvchi B eritma tarkibidagi yot aralashmalarni Tekshirish jarayonida olingan xromatogrammada hosil bo’lgan asosiy dog’ balandligi diklofenak natriy SN A eritmasi hosil qilgan dog’ balandligi bilan mos kelishi kerak.
Preparat natriy ioniga xos reaksiyani beradi. Tekshirish U DF, 2.3.1. ga asosan olib boriladi.
3. Dozaning bir xil tarqalganligi.
Tekshirish U DF, 2.9.40. ga asosan olib boriladi.
Diklofenak natriy tabletkasidan bir donasini olib yaxshilab maydalanadi. Maydalangan tabletka o’lchov kolbasiga solinadi va jarayonning keying bosqichlari “Miqdoriy tahlil” bo’limida keltirilganidek “50 ml 0,01 M li natriy gidroksid eritmasi qo’shiladi” so’zidan boshlab davom ettiriladi.
Bir dona tabletkadagi diklofenak natriyning miqdori (X1) “Tarkib” maqolasida keltirilgan quyidagi formula yordamida hisoblab topiladi:
Bu yerda: A- tekshiriluvchi eritmaning optik zichligi;
A0- dikofenak natriy SN 2 eritmasining optik zichligi;
m0- dikofenak natriy SN 2 eritmasini tayyorlash uchun olingan tortma og’irligi, gramm;
Preparat U DF, 2.9.40. talabiga javob berishi kerak.
4. O’rtacha og’irlik. 0,475 g dan 0,525 g gacha (U DF, 2.9.5, Tabletkalar maqolasi).
5. Suvsiz kolloid kremniy dioksidi. Tabletka massasining 0,16 % idan oshmasligi lozim. Tekshirish UDF, “Tabletkalar” maqolasi, 1-ilovaga asosan olib boriladi.
6. Parchalanish. 15 minutdan oshmasligi kerak. Tekshirish U DF,2.9.1., “Tabletkalar” maqolasiga asosan olib boriladi.
7. Ishqalanuvchanlik. Tekshirish U DF,2.9.1. ga ko’ra 20 ta tabletkada olib boriladi. Massa yo’qotilishi tabletkalar umumiy massasinining 1 % idan oshmasligi kerak.
8. Yot aralashmalar. UDF, 2.2.27. ga asosan YQX usuli orqali aniqlanadi.
Diklofenak tabletkasini maydalaymiz va undan 2 g tortma olamiz. Tortib olingan kukunni sentrifuga probirkasiga solib, ustiga 10 ml metanol eritmasidan quyamiz va 10 daqiqa mobaynida chayqatamiz. Probirkani sentrifugaga solamiz va 5 minut davomida daqiqasiga 5000 ayl/min tezlikda sentrifugalaymiz. Cho’kmasidan ajralgan eritmadan 0,5 ml olib (A eritma), 10 ml hajmli o’lchov kolbasiga solinadi va metanol eritmasi bilan belgisigacha yetkaziladi (B eritma).
Kiesgel 60 F 254 (Merck, Germaniya) 20x20 sm xromatografiya qog’ozining start chizig’iga oldindan 105 ºC 30 daqiqa davomida faollangan eritmalar tomiziladi. Bu eritmalar quyidagilardir: 20 mkl A eritma (taxminan 400 mkg), 20 mkl B eritma (taxminan 20 mkg), diklofenak natriy standart namunasining (SN) A eritmasi 20 mkl (taxminan 20 mkg), diklofenak natriy SN ning B eritmasi 20 mkl (taxminan 4 mkg), diklofenak natriy SN ning V eritmasi 20 mkl (taxminan 2 mkg). Plastinkani 30 minut davomida xona haroratida quritiladi. Qurigan plastinkani toluol : dioksan : 2-propanol : konsentrlangan ammiak eritmalari (10:15:15:10) aralashmasi solingan kameraga solinadi va vertikal elyuirlangan xolatda xromatografiya qilinadi. Erituvchi fronti start chizig’idan 15 sm ko’tarilganidan so’ng plastinkani kameradan olib 15 minut davomida havoda quritiladi va UB nur ostida 254 nm to’lqin uzunligida ko’riladi. Keyin xromatogramma qog’ozi yod eritmasi bug’lari bilan to’yingan kameraga qo’yiladi va 15 daqiqa davomida ushlab turiladi.
Tekshiriluvchi A eritmada ikki holatda ham asosiy dog’dan tashqari yana ikkita qo’shimcha dog’ hosil bo’lishiga ruxsat etilgan.Qo’shimcha dog’larning o’lchami va rangi diklofenak natriy SN ning V eritmasi hosil qilgan dog’ o’lchami va rang intensivligidan yuqori bo’lmasligi kerak (0,5 % dan oshmasligi kerak).
Natijalar “Xromatografiya sistemasining yaroqliligini tekshirish” testi talablari bajarilgandan so’nggina haqiqiy deb tan olinadi.
Ilova. 1.Diklofenak natriyning standart namunasining (SN) A,B,V eritmalarining tayyorlash.
0,1 g diklofenak natriyni (Yevropa Farmakopeyasi) 10 ml hajmli o’lchov kolbasiga solinib, ustiga 5,0 ml metanol eritmasidan solinadi va eriguncha chayqatiladi. Eritma hajmi metanol eritmasi bilan belgilangan hajmga yetkaziladi. 1 ml hosil bo’lgan eritmani hajmi 10 ml bo’lgan o’lchov kolbasiga solamiz va belgilangan hajmgacha metanol eritmasi bilan yetkazib, aralashtiramiz (Diklofenak natriy standart namunasining A eritmasi).
Diklofenak natriy standart namunasining A eritmasidan 1 ml olib hajmi 10 ml bo’lgan o’lchov kolbasiga solamiz va unga 4,0 ml metanol eritmasidan qo’shiladi (Diklofenak natriy standart namunasining B eritmasi).
Diklofenak natriy standart namunasining B eritmasidan 2,5 ml olib hajmi 10 ml bo’lgan o’lchov kolbasiga solinadi va ustiga 2,5 ml metanol eritmasidan qo’shib, aralashtiriladi (Diklofenak natriy standart namunasining V eritmasi).
Eritmalar yangi tayyorlangan holda ishlatiladi.
2. Xromatografik sistemaning foydalanishga yaroqliligini tekshirish.
Xromatogrammada diklofenak natriy standart namunasining V eritmasi aniq ko’rinadigan dog’ hosil qilsa va tekshiriluvchi B eritmaning Rf = 0,4 ga teng bo’lsa xromatografik sistema foydalanishga yaroqli deb topiladi.
9. Erishi. U DF, 2.9.3, ga ko’ra yig’ma korzinkada olib boriladi.
Erituvchi muhiti sifatida pH= 7.2 bo’lgan 4004100 bufer eritmasidan foydalaniladi. Erituvchi muhitning hajmi 500 ml, korzinkaning aylanish tezligi 100ayl/min, erish vaqti 45 minut.
Tekshiruv uchun korzinkaga 1 tabletka solinadi.
45 daqiqadan so’ng idishdagi eritmadan 50 ml namuna olib, “Moviy lenta” filtri yordamida filtrlanadi , boshlang’ich 10 ml eritma tashlab yuboriladi.
5 ml filtratdan olinadi va hajmi 50 ml bo’lgan o’lchov kolbasiga solinadi. Kolbadagi filtrat pH= 7.2 bo’lgan 4004100 bufer eritma bilan 50 ml ga yetkaziladi.
Hosil bo’lgan eritmani optik zichligini spektrofotometrda 276 nm to’lqin uzunligida, 10 mm qalinlikdagi kyuvetada aniqlanadi. Solishtirish uchun namuna sifatida pH= 7.2 bo’lgan 4004100 bufer eritmasidan foydalaniladi.
Parallel ravishda diklofenak natriy SN ning 1-eritmasini optik zichligi ham o’lchanadi.
Tekshiriluvchi tabletkadan eritmaga o’tgan diklofenak natriy miqdori quyidagi formula yordamida hisoblab topiladi:
Bu yerda: A1- tekshiriluvchi eritmaning optik zichligi;
A0- dikofenak natriy SN 1 eritmasining optik zichligi;
m0- dikofenak natriy SN 1 eritmasini tayyorlash uchun olingan tortma og’irligi, gramm;
diklofenak natriyning “Tarkib” bo’limida ko’rsatilgan miqdori.
Diklofenak natriyning erish darajasi 45 minut o’tgandan so’ng 75 % dan kam bo’lmasligi kerak. Preparat U DF 2.9.3. talabiga javob berishi kerak.
Ilova. Dikofenak natriy SN ning 1- eritmasini tayyorlash. 0,05 g (aniq tortma) (UDF KFM) diklofenak natriydan olib, 100 ml li o’lchov kolbasiga solinadi va pH=7.2 ga teng bo’lgan 50 ml 4004100 bufer eritmasida eritiladi. Eritma hajmi eritishda foydalanilgan bufer eritma bilan kolba belgisigacha yetkaziladi va aralashtiriladi.
Hosil bo’lgan eritmadan 1 ml olib, 50 ml li o’lchov kolbasiga solinadi va pH=7.2 ga teng bo’lgan 4004100 bufer eritmasi bilan kolba belgisigacha yetkaziladi.
Eritmalar yangi tayyorlangan holda ishlatiladi.
10.Mikrobiologik tozaligi. Tekshirish U DF, 2.6.12., 2.6.13, N. ga asosan olib boriladi. Kategoriya 3A,5.1.4, N.
Yashovchan aerob bakteriyalarning umumiy sonini aniqlash.
Tekshiriluvchi A namuna. Preparatdan olingan 10 g o’rtacha namunani steril o’lchov idishiga solib, ustiga 500 ml bo’lguncha tarkibida 40 g/l steril polisorbat- 80 saqlovchi, natriy xlorid va peptondan pH=7.0 tashkil topgan steril fosfat bufer eritmasidan solinadi va aralashtiriladi.
Bakteriyalarning umumiy sonini aniqlash uchun 1 ml tekshiriluvchi A namuna ikki qatlamli usul yordamida ikkita Petri kosachasiga zich ozuqa muhiti №1 ga ekiladi.
Yashovchan aerob zamburug’larning umumiy sonini aniqlash.
Tekshiriluvchi B namuna. Preparatdan olingan 10 g o’rtacha namunani steril o’lchov idishiga solib, ustiga 200 ml bo’lguncha tarkibida 40 g/l steril polisorbat- 80 saqlovchi, natriy xlorid va peptondan pH=7.0 tashkil topgan steril fosfat bufer eritmasidan solinadi va aralashtiriladi.
Zamburug’larning umumiy sonini aniqlash uchun 1 ml tekshiriluvchi B namuna ikki qatlamli usul yordamida ikkita Petri kosachasiga zich ozuqa muhiti №2 ga ekiladi.
Enterobacteriaceae oilasi bakteriyalari borligini aniqlash.
Tekshiriluvchi V namuna. Preparatdan olingan 10 g o’rtacha namunani steril o’lchov idishiga solib, ustiga 100 ml bo’lguncha natriy xlorid va peptondan pH=7.0 tashkil topgan steril fosfat bufer eritmasidan solinadi va aralashtiriladi.
10 ml tekshiriluvchi V namunani 100 ml №3 ozuqa muhitiga ekiladi.
Staphylococcus aureus borligini aniqlash.
Tekshiriluvchi G namuna. Preparatdan olingan 10 g o’rtacha namunani steril o’lchov idishiga solib, ustiga 500 ml bo’lguncha tarkibida 40 g/l steril polisorbat- 80 saqlovchi, natriy xlorid va peptondan pH=7.0 tashkil topgan steril fosfat bufer eritmasidan solinadi va aralashtiriladi.
50 ml tekshiriluvchi G namunani 500 ml tarkibida 40 g/l steril polisorbat- 80 saqlovchi №8 ozuqa muhitiga ekiladi.
Pseudomonas aeruginosa borligini aniqlash.
Tekshiriluvchi D namuna. Preparatdan olingan 10 g o’rtacha namunani steril o’lchov idishiga solib, ustiga 100 ml bo’lguncha natriy xlorid va peptondan pH=7.0 tashkil topgan steril fosfat bufer eritmasidan solinadi va aralashtiriladi.
10 ml tekshiriluvchi namunani 100 ml №8 ozuqa muhitiga ekiladi.
Yashovchan aerob mikroorganizmlarning preparatdagi ruxsat etilgan miqdori:1 g preparatdagi bakteriyalar soni 103 dan ko’p bo’lmasligi, zamburug’lar soni 102 dan ko’p bo’lmasligi kerak.
1 g preparat tarkibida Enterobacteriaceae oilasiga mansub mikroorganizmlar bo’lmasligi kerak;
1 g preparat tarkibida Staphylococcus aureus bo’lmasligi kerak;
g preparat tarkibida Pseudomonas aeruginosa bo’lmasligi kerak.
11. Miqdoriy tahlil. Yaxshilab maydalangan tabletkalardan 0,25 g(aniq tortma) olib 100 ml li o’lchov kolbasiga solinadi. Ustiga 50 ml 0,01M li natriy gidroksid solib, 15 minut davomida chayqatiladi.
Eritma hajmi 0,01 M li natriy gidroksid eritmasi bilan kolba belgisiga yetkazilib, aralashtiriladi va “Moviy lenta” qog’oz filtri yordamida filtrlanadi. Filtrdan o’tgan boshlang’ich eritma tashlab yuboriladi.
2,0 ml filtratdan olib, 50 ml hajmli o’lchov kolbasiga solinadi. Filtrat hajmi 0,01 M li natriy gidroksid eritmasi bilan kolba belgisiga keltiriladi va aralashtiriladi.
Olingan eritmaning optik zichligi spektrofotmetrda 276 nm to’lqin uzunligida, qalinligi 10 mm bo’lgan kyuveta yordamida aniqlanadi. Solishtirish uchun namuna sifatida 0,01 M li natriy gidroksid eritmasidan foydalaniladi.
Parallel ravishda diklofenak natriy SN ning 2 eritmasining optik zichligi ham o’lchanadi.
Bir dona tabletkadagi diklofenak natriyning miqdori (X3) quyidagi formula yordamida hisoblab topiladi:
bu yerda:
A- tekshiriluvchi eritmaning optik zichligi;
A0- dikofenak natriy SN ning 2-eritmasini optik zichligi;
m0- dikofenak natriy SN ning 2-eritmasini tayyorlash uchun olingan tortma og’irligi, gramm;
m- tortib olingan preparat massasi, gramm;
mc- tabletkaning o’rtacha og’irligi, gramm.
Tabletkaning (bir dona) o’rtacha og’irligini hisobga olgan holda, diklofenak natriyning (C14H10C12NNaO2) preparat tarkibidagi miqdori 0,0463 g dan 0,0538 g gacha bo’lishi kerak deb belgilangan.
Ilova. 1. 0,01 M li natriy gidroksid eritmasini tayyorlash. 100 ml 0,1 M li natriy gidroksid eritmasidan olib, hajmi 1000 ml ga yetguncha suv bilan suyultiriladi.
Eritma yangi tayyorlangan holda ishlatiladi.
2. Diklofenak natriy SN ning 2 eritmasini tayyorlash.
Diklofenak natriydan 0,05 g (aniq tortma) olib, 100 ml li o’lchov kolbasiga solinadi va 10,0 ml 0,1 M li natriy gidroksid eritmasi, 40 ml suv qo’shiladi. Dori moddasi eriguncha chayqatiladi va eritma hajmi suv bilan kolba belgisigacha yetkaziladi(asosiy eritma).
Asosiy eritmaning saqlash muddati 7 kun.
1 ml asosiy eritmadan olib, 50 ml li o’lchov kolbasiga solinadi va eritma hajmi 0,01 M li natriy gidroksid bilan kolba belgisiga yetkaziladi (SN2).
Ilova. Ushbu me’yoriy hujjatda keltirilgan reaktivlar , titrlovchi eritmalar va indikatorlar U DF, “Reaktivlar” 4-maqolasida keltirilgan.
Qadoqlash. OAJ “Klockner pentaplast” ning EP-73 markali polivinilxlorid plyonkasidan yasalgan blisterlarda 10 ta tabletkadan qadoqlanadi. Rossiyada GOST 25250-88 ga ko’ra yoki “Durovinil” firmasi , “Pannunion” yoki “ONGROPAK KFT” (Vengriya) firmasining, rangli yoki rangsiz ,“Sibirskiy alyuminiy”firmasi-“Sayanskaya folga” zavodi tomonidan ishlab chiqariladigan alyumin folgalarga, GOST 745-79 ga ko’ra yoki “Alupak d.o.o.” (Sloveniya) firmasining laklangan import folgalariga qadoqlanadi.
GOST 7933-89 ga ko’ra 1 ta yoki 3 ta blisterdan tibbiy qo’llash uchun yo’riqnoma bilan birga kartondan yasalgan iste’mol tarasiga qadoqlanadi.
Tabulettae “Nystatinum – Remedy” 500 000 obductae
“Nistatin – Remedy” qobiqli tabletkalar 500 000 TB
“Nistatin – Remedy” 500 000 TB tabletkalar, qobiq bilan qoplangan
Ko’rsatkich nomi
|
Usul manbasi
|
MH talabiga ko’ra
|
1
|
2
|
3
|
Tavsif
|
Organoleptik
|
Dumaloq, ikki tomonlama qabariq tabletkalar, qobiq bilan qoplangan, qo’ng’ir qizil rangli, zararlanmagan chetli va tashqi ko’rinishi bir xil.
|
Chinligi
|
MH talabiga ko’ra
|
UB spektroskopiya
|
O’rtacha og’irlik va undan farqi
|
Tortish DF XI, 2 tom, b.154
|
Tabletkaning o’rtacha og’irligi 123,9 mg dan 137,0 mg gacha
O’rtacha og’irlikdan farqi 20 ta tabletkadan 18 tasida ±7,5% ga, 20 tadan 2 tasida 15% dan oshmasligi kerak.
|
Parchalanish
|
DF XI, 2 tom, b.154
|
60 daqiqadan oshmasligi kerak
|
Talk
|
DF XI, 2 tom, b.154
|
3% dan oshmasligi kerak
|
Quritishdagi massaning yo’qotilishi
|
DF XI, 2 tom, b.176
|
5% dan oshmasligi kerak
|
Miqdoriy tahlili
|
MH talabiga ko’ra
|
485000 – 550000 TB/tab
|
Mikrobiologik tozaligi
|
DF XI, 2 tom, b.193
|
1 g preparatdagi aerob bakteriyalarning umumiy miqdori 1000 tadan, zamburug’lar soni 100 tadan oshmasligi, Eschirichia coli esa bo’lmasligi kerak.
|
Yaroqlilik muddati
|
MH talabiga ko’ra
|
2 yil
|
Saqlash
|
MH talabiga ko’ra
|
Quruq, yorug’likdan himoyalangan joyda, xona haroratida saqlanadi.
|
1 ta tabletka uchun tarkib (in bulk) “Antibiotice S.A.” (Ruminiya)
№
|
Tarkib
|
Miqdor (mg)
|
MH
|
Faol modda
|
1
|
Nistatin
|
100.0000 (500000 TB)
|
Yevr.F.
|
To’ldiruvchilar
|
1
|
Polividon K 32
|
5.0000
|
Yevr.F.
|
2
|
Poliplasdon XL
|
15.0000
|
Yevr.F., AQSH F.
|
3
|
Talk
|
1.0000
|
Yevr.F., AQSH F.
|
4
|
Magniy stearat
|
1.0000
|
Yevr.F., AQSH F.
|
Qobiq tarkibi
|
1
|
Gidroksipropilmetilsellyuloza
|
3.4500
|
Yevr.F., AQSH F.
|
2
|
Talk
|
3.8000
|
Yevr.F., AQSH F.
|
3
|
Polisorbat 80
|
0.1800
|
Yevr.F.
|
4
|
Titan dioksid
|
0.8500
|
Brit.F.
|
5
|
Sariq “SY” (E110)
|
0.0813
|
Fransiya F.
|
6
|
Azorubin karmoizin (E122)
|
0.0287
|
Fransiya F.
|
7
|
Brilliant qorasi BN (E151)
|
0.0100
|
Fransiya F.
|
8
|
Makrogol 6000
|
0.0600
|
Yevr.F., AQSH F.
|
Tabletkaning o’rtacha og’irligi
|
130.4600
|
|
Nistatin miqdori substansiyaning mikrobiologik faolligiga bog’liq tarzda o’zgarishi mumkin.
Tavsif. Dumaloq, ikki tomonlama qabariq tabletkalar, qo’ng’ir qizg’ish rangli qobiq bilan qoplangan, zararlanmagan qirrali va tashqi ko’rinishiga ko’ra bir xil. DF XI, 2 tom, b.154 talabiga javob berishi kerak.
Chinligi. Tabletkalarni maydalab olingan 300000 TB ga ekvivalent miqdordagi kukunni hajmi 100 ml bo’lgan o’lchov kolbasiga solinadi va 5 ml sovutilgan sirka kislotasi va 50 ml metil spirti qo’shiladi. 5 daqiqa davomida chayqatiladi, eritma hajmi metil spirti bilan belgigacha yetkaziladi, aralashtiriladi va qog’oz filtr yordamida filtrlanadi, boshlang’ich 10 ml filtrat tashlab yuboriladi.
1 ml filtratni hajmi 100 ml bo’lgan o’lchov kolbasiga solinadi, metil spirti bilan belgigacha yetkaziladi va aralashtiriladi.
Hosil bo’lgan eritmaning UB spektrdagi nur yutish ko’rsatkichi 250 dan 350 nm to’lqin oralig’ida (291±2) nm, (305±2) nm, (319±2) nm to’lqin uzunligida uchta maksimum nur yutish ko’rsatkichini namoyon qilishi kerak.
Eritmalarning nisbiy optik zichligi, 291 nm va 391 nm orasidagi to’lqin uzunligida 0,61 dan 0,73 gacha, 305 nm to’lqin uzunligida esa 0,83 dan 0,96 gacha bo’lishi kerak.
Tekshiruv qalinligi 10 mm bo’lgan kyuvetada, solishtiruvchi eritma sifatida sovutilgan sirka kislotasi – metil spirti (0,05:100) aralashmasidan foydalanilgan holda olib boriladi.
O’rtacha og’irlik va undan chetlanish. Tabletkaning o’rtacha og’irligi 123,9 mg dan 137,0 mg gacha O’rtacha og’irlikdan farqi 20 ta tabletkadan 18 tasida ±7,5% ga, 20 tadan 2 tasida 15% dan oshmasligi kerak (DF XI, 2 tom, b.154).
Parchalanish. 60 daqiqadan oshmasligi kerak. Hajmi 1 l bo’lgan idishga erituvchi muhit sifatida 600 ml 0,6% li xlorid kislotasi solinadi. Tekshiruv Britaniya Farmakopeyasi talabi yoki DF XI, 2 tom, b.154 ga asosan o’tkaziladi. Agar savatchadagi tabletkalar 30 daqiqa davomida parchalanmasa, qayta tekshiruv o’tkaziladi. Bunda savatchalar suv bilan to’ldirilgan idishga va huddi shu vaqtning o’zida fosfatli bufer eritmasiga solinadi pH=6,8 (DF XI, 2 tom, b.154).
Talk. 3% dan ko’p bo’lmasligi kerak (DF XI, 2 tom, b.154).
Quritishdagi massaning yo’qotilishi. 5% dan ortiq bo’lmasligi kerak. Tabletkalarni maydalab olingan kukundan 1 g (aniq tortma) miqdoridagisini olib vakuumli quritish shkafida 60ºC haroratda va 0,7 kPa (5 mm sim.ust) dan ko’p bo’lmagan qoldiq bosimda, 3 soat davomida fosfat angidiridi ishtirokida (P2O5) quritiladi (DF XI, 2 tom, b.176).
Miqdoriy tahlil. Tekshiruv “Antibiotiklarni biologik usuldagi miqdoriy tahlili” XIV A ilovasi va Britaniya Farmakopeyasining Nistatin tabletkasi monografiyasiga (2134 b.) binoan olib boriladi.
Ishchi shartlar.
Solishtiriluvchi moddaning standart namunasi – Nistatin SMSN
Test mikroorganizm – Saccharomyces cerevisiae NCYC 87
Kultivatsiyalash muhiti – F muhit, pH 6.0
Boshlang’ich eritmani tayyorlash uchun foydalaniladigan erituvchi – dimetilformamid
Suyultirilgan eritmani tayyorlash uchun erituvchi – 5% dimetiformamid saqlagan fosfatli bufer pH 6.0
Inkubatsiyalash harorati – 30 -32ºC
Inkubatsiyalash vaqti – 18 soat
F muhiti
Pepton – 9,4 g
Go’sht sho’rvasi – 2,4 g
Achitqi ekstrakti – 4,7 g
Natriy xlorid – 30,0 g
Glyukoza monogidrat – 10,0 g
Agar – 23,5 g
Tozalangan suv – 1000 ml
pH (sterilizatsiyadan so’ng) – 6,0±0,1
Kulturani tayyorlash
Test – mikroorganizm Saccharomyces cerevisiae NCYC 87 ni F muhiti ustida pH=6.0, 30-37ºC haroratda 24 soat davomida o’stiriladi.
Tayyorlangan test – mikroorganizm 24 soat davomida o’stirilganidan so’ng 0,9% li natriy xloridning steril eritmasi bilan yuviladi. Hosil bo’lgan kultura huddi shu eritma bilan 108 Tb/ml bo’lguncha suyultiriladi, hujayralar soni Goryayeva kamerasi bo’yicha yoki 580 nm to’lqin uzunligida fotokolorimetrik usulda aniqlaniladi.
Solishtirish eritmasini tayyorlash
Nistatin SMSN dan 0,0100 g olib dimetilformamidda 6030 Tb/ml miqdordagi boshlang’ich eritma hosil bo’lgunicha eritiladi. Eritmani pH=6,0 bo’lgan 5% li dimetilformamid saqlagan fosfat buferi eritmasi (FB 6,0+ DFA) bilan 10 Tb/ml(C1), 20 Tb/ml(C2), 40 Tb/ml miqdordagi konsentratsiyali eritmalar hosil bo’lguncha suyultiriladi. Bu jarayon quyidagi sxemaga asosan bajariladi:
0,0100 + 10,0 ml DFA 6030 Tb/ml
׀→ 1,0 ml + 5,03 (FB 6,0 + DFA) 1000 Tb/ml
׀→ 1,0 ml + 24,0 ml (FB 6,0 + DFA) 40 Tb/ml
׀→ 1,0 ml + 1,0 ml (FB 6,0 + DFA) 20 Tb/ml
׀→ 1,0 ml + 1,0 ml (FB 6,0 + DFA) 10 Tb/ml
Tekshiriluvchi eritmani tayyorlash
Tabletkalarni maydalab olingan 200000 TB ga ega bo’lgan kukunni 50 ml dimetilformamidda 1 soat davomida chayqatib eritiladi. Hosil bo’lgan eritma sentrifugalanadi va qog’oz filtr yordamida filtrlanadi. Cho’kma ustidagi suyuqlik yoki filtratdan 10 ml olib, hajmi 200 ml bo’lgan o’lchov kolbasiga solinadi. Eritmaning hajmi pH=6,0 bo’lgan 5% li dimetilformamid saqlagan fosfat buferi eritmasi (FB 6,0+ DFA) bilan 10 Tb/ml(C1), 20 Tb/ml(C2), 40 Tb/ml miqdordagi konsentratsiyali eritmalar hosil bo’lguncha belgisiga yetkaziladi. Bu jarayon quyidagi sxemaga asosan bajariladi:
200000 TB + 50,0 ml DFA → 4000 Tb/ml
׀→ 10 ml (40000 TB) + 200 (FB 6,0 + DFA) 200 Tb/ml
׀→ 1,0 ml + 4,0 ml (FB 6,0 + DFA) 40 Tb/ml
׀→ 1,0 ml + 1,0 ml (FB 6,0 + DFA) 20 Tb/ml
׀→ 1,0 ml + 1,0 ml (FB 6,0 + DFA) 10 Tb/ml
Bajariladigan ish tartibi
Muhitni suv hammomida eritib olinadi va 10 ml dan 6 ta kosachaga asosiy qatlam sifatida quyiladi. Muhitga isitilgan va 50ºC gacha sovutilgan mikroorganizmlar suspenziyasini 3:100 nisbatda kiritiladi. Har bir Petri kosachasiga 10 ml dan asosiy qatlam bir tekisda yoyiladi. Sovugan muhitni zanglamas po’latdan yasalgan 6 ta silindrga joylashtiriladi. Har bir silindrni solishtirish va test suyultirilgan eritmasining 100 mkl miqdordagi hajmi bilan to’ldiriladi. Kosachalar 30-32ºC haroratda 18 soat davomida inkubatsiyalanadi, o’sgan kulturaning diametrini 0,1 mm aniqlikda o’lchanadi. Test – kulturaning o’sishi hisoblanadi.
Mikrobiologik o’sish ko’rsatkichi quyidagi usul yordamida hisoblaniladi:
- test kulturaning logarifmik o’sish darajasi, bunda
dozalashning logarifmik darajasi, bunda
d1=d1’ – tekshiriluvchi eritma va SNSM ning past dozasi;
d2=d2’ – tekshiriluvchi eritma va SNSM ning o’rtacha dozasi;
d3=d3’ – tekshiriluvchi eritma va SNSM ning yuqori dozasi;
F= 1/3 * ( P1+P2+P3-C1-C2-C3) – tekshiriluvchi eritmaning past test-dozasi diametri yig’indisi va nistatin SNSM past dozasi diametri yig’indisi o’rtasidagi farq;
E=1/4 * (P3-P1+C3-C) – tekshiriluvchi eritmaning yuqori dozasi diametri yig’indisi va nistatin SNSM past dozasi diametri yig’indisi o’rtasidagi farq;
Antilog(2+M)=R – preparat tortmasining topilgan faolligi, %.
Tekshirish aniqligi shunday bo’lishi kerakki, ishonchli chetlanishlar miqdori P=95% bo’lganda ±5% dan oshmasin.
1 ta tabletkadagi nistatinning ta’sir birligidagi faolligi quyidagi formula yordamida hisoblab topiladi:
, bunda
A – preparat tortmasining tahmin qilinayotgan faolligi, TB;
R – preparat tortmasining topilgan faolligi, %;
m – preparat tortmasining og’irligi, mg;
b – tabletkaning o’rtacha og’irligi, mg.
Tabletkadagi nistatinning faolligi 485000 dan 550000 TB gacha bo’lishi kerak.
Mikrobiologik tozaligi. DF XI, 2 tom, b.193 va 12.10.05 dan o’zgartirish №2, kategoriya 3 “A” talabiga asosan olib boriladi.
Preparat tekshiruv mobaynida antimikrob xususiyatni namoyon etadi.
Ekish materiali №1, №3 va №8 ozuqa muhitlariga to’g’ridan to’g’ri usulda, preparatni 1:10 nisbatda fosfat buferi va suyuq ozuqa muhitida suyultirib ishlatiladi.
№ 2 ozuqa muhitiga hech qanday ekish o’tkazilmaydi.
1 g preparatdagi aerob bakteriyalarning umumiy soni 1000 tadan, zamburug’larning umumiy soni 100 tadan oshmasligi kerak. Eschirichia coli bo’lishiga yo’l qo’yilmaydi.
Qadoqlash. 10 ta tabletkadan DS 25250-88 ga asosan polivinilxlorid plyonkadan yasalgan yoki import va TSh 48-21-270-78 ga ko’ra loklangan bosma alyumin folgalaridan yasalgan yoki DS 745-79 ga ko’ra import, yoki TSh 13-0248643-833-91 ga ko’ra polimer qoplamali qog’ozlardan yasalgan yoki import TS 64-074-91 ga ko’ra kontur katakchali qadoqlarga joylanadi.
Ikkitadan kontur katakchali qadoqni qo’llash yo’riqnomasi bilan birgalikda DS 7933-89 ga ko’ra quti uchun foyadalaniladigan kartondan yasalgan qutilarga joylanadi.
Qutilar DS 7376-89 ga ko’ra gofrirlangan kartondan yasalgan korobkalarga yoki DS 7933-89 ga ko’ra import korobkalarga joylanadi.
Kontur qadoqlarni to’g’ridan to’g’ri DS 7933-89E ga ko’ra karton qutilarga yoki Ds 7376-89 ga ko’ra gofrirlangan kartondan yasalgan yoki import qutilarga qadoqlashga ruxsat etilgan. Har bir qutiga qo’llash yo’riqnomasi solish kerak.
Qutilar DS 18251-87 ga asosan yopishtiruvchi tasma yoki skotch tasmasi yoki o’zi yopishadigan yorliq bilan yopishtiriladi. Qutiga o’zi yopishadigan import guruh yorliqlari yoki DS 7625-76E ga asosan yorliq qog’ozidan va DS 18510-87E ga ko’ra import yozuv qog’ozidan yasalgan yorliq yopishtiriladi.
Guruh va transport tarasi DS 17768-90E ga asoslanadi.
Yorliqlash. Alohida qadoqlarda, pachkalarda va guruh yorlig’ida ishlab chiqaruvchi nomi, uning tovar belgisi va manzili, preparatning lotin, davlat va rus tillaridagi nomi TB faolligi ko’rsatilgan holda, ta’sir qiluvchi moddaning TB dagi faolligi, qadoqdagi tabletkalar soni, saqlash sharoiti, ogohlantiruvchi yozuvlar, “ “Antibiotice S.A.” bilan hamkorlikda chiqariladi, Ruminiya”. seriya raqami, ishlab chiqarilgan sana, yaroqlilik muddati, registratsiya raqami, shtirx kod ko’rsatilgan bo’ladi.
Guruh yorlig’ida qo’shimcha ravishda qutidagi qadoqlar soni ko’rsatilgan bo’ladi.
Transport tarasining yorliqlanishi Ds 14192 – 96 ga ko’ra olib boriladi.
|