|
Do’stov Shuhratning daftaridan qisqacha ko’chirma
|
| bet | 43/54 | | Sana | 23.01.2024 | | Hajmi | 2,27 Mb. | | #143558 |
Bog'liq Mexanika3 5§. Mayatniklar.
Cho’zilmaydigan uzun «vaznsiz» ipga katta massali kichik yuk osilgan sistema matematik mayatnik deyiladi.
— matematik mayatnikning tebranish davri.
— vertikal harakatlanganda matematik mayatnikning tebranish davri.(Bu erda tezlanish yuqoriga yo’nalgan bo’lsa (+), pastga yo’nalgan bo’lsa (-)bo’ladi.)
Vaznsizlik sharoitida matematik mayatnikning tebranish davri cheksiz katta bo’ladi.
— Yerda turgan matematik mayatnikning tebranish davri.
π2=g=9, 8≈10 =π≈3, 14
— matematik mayatnikning tebranish chastotasi.
— matematik mayatnikning siklik chastotasi.
Matematik mayatnikning tebranish davri, chastotasi, siklik chastotasi mayatnik ipiga osilgan yukning massasiga bog’liq emasligi yuqoridagi formulalardan ko’rinib turibdi.
—prujinali mayatnikning tebranish davri.
— prujinali mayatnikning tebranish chastotasi
— prujinali mayatnikning siklik chastotasi.
Prujinali mayatnik davri, chastotasi va siklik chastotasi erkin tushish tezlanishi g ga va absolyut uzayishi x ga bog’liq emas. Lekin ular yordamida hisoblash mumkin.
Demak prujinali mayatnik tezlanish bilan harakatlanayotgan liftga o’rnatilsa, tebranishlar davri va chastotasi o’zgarmaydi.
Prujinali mayatnikdagi yukning tebranishida tezlanish massaga bog’liq.
Matematik mayatnikning tebranish davri Yerdagiga nisbatan Oyda katta, chastota esa aksincha, chunki goyer.
Tebranayotgan jismni kinetik energiyasi va tezligi muvozanat vaziyatidan o’tishda eng katta, potentsial energiyasi, tezlanishi va ta’sir kuchi eng kichik bo’ladi.
Tebranayotgan jismni kinetik energiyasi va tezligi eng cheki nuqtasida eng kichik, potentsial energiyasi, tezlanishi va ta’sir kuchi eng katta bo’ladi.
— matematik mayatnik α burchakka og’ganda muvozanat vaziyatidan ko’tarilish balandligi.
— matematik mayatnik muvozanat vaziyatiga qaytaruvchi kuch.
|
|
— matematik mayatnik muvozanat vaziyatidan o’tganda ipning taranglik kuchi.
Har bir mayatnik hususiy davr, chastota va silik chastotaga ega bo’lib, bu kattaliklar amplitudaga bog’liq emas.
??? 1)Matematik mayatnik deb nimaga aytiladi? 2)Og’irlik kuchi ta’sirida vertikal tekislikda tebranayotgan cho’zilmas ingichka vazinsiz ipga moddiy nuqta nima deb ataladi? 3)Matematik mayatnikning tebranish davri 1s. Bu mayatnikning ipining uzunligi qancha? 4)Matematik mayatnikning tebranishida energiyaning qanday aylanishlari ro’y beradi? 5) Matematik mayatnikning davri nimaga teng?
Takrorlash uchun masalalar.
Matematik mayatnik qanday kuchlar ta’sirida tebranadi?
Og’irlik kuchi B) Ishqalanis kuchi C) Elastiklik kuchi D) Qarshilik kuchi.
Bikirligi 160 N/m bo’lgan prujinaga osilgan 400 g massali yukning tebranish chastotasini (Hz) toping. A) 3,2 B) 10 C) 20 D) 40.
Bikirligi 250 N/m bo’lgan prujinaga bog’lab qo’yilganda 16 s ichida 20 marta tebranadigan yukning massasini (kg) toping. A) 8 B) 4 C) 2 D) 1.
|
| |
