69
Keyingi davrda paydo bo‘lgan «soxta sala-
fiylik», «Hizbut tahrir» kabi yo‘nalishlarni
fiqhiy mazhablarga tenglashtirib bo‘lmaydi.
Chunki ular shar’iy masalalarda o‘z mus-
taqil yechimlarini bergan tizimga ega emas.
Ularga diniy-siyosiy
harakat va noqonuniy
siyosiy partiyalar sifatida qarash mumkin.
Shofe’iylik mazhabi asoschisi Abu Abdulloh Mu-
hammad ibn Idris Shofe’ (767–804) Falastinning G‘azo
shahrida tugilib, 804-yili Misrda vafot etgan.
Shofe’iylik mazhabi fiqhiy hukm chiqarishda Qur’on,
sunnat, ijmo va qiyosga suyanadi. Ular hanafiylar va
molikiylarda mavjud bo‘lgan istehsonni rad qiladilar.
Shofe’iylik, asosan, Indoneziya,
Malayziya, Misr,
Sudan, Keniya, Mali, Liviya kabi davlatlarda tarqalgan.
Hanbaliylik mazhabi asoschisi imom Abu Abdul-
loh Ahmad ibn Hanbal (780–855) Bag‘dod shahrida
yashagan.
Hanbaliylik mazhabida Qur’on va sunnat aso-
siy manba hisoblanadi. Ijmo
va sahobalarning gaplari
keyingi o‘rinlarda turadi. Qiyosni boshqa iloj qolma-
gandagina ishlatishga ruxsat beriladi. Mazkur mazhab
izdosh
lari bo‘yicha eng kamsonli hisoblanib, aso-
san, Saudiya Arabistoni, Yaman, BAA, Quvayt,
Qatar
davlatlari aholisi orasida tarqalgan.
Sunniylikdagi to‘rtala mazhab bir-biri bilan teng hi-
soblanadi. Mazhablar an’anaviy diniy huquq doirasidan
chiqmagani holda, shariat masalalarida yengilroq yoki
qattiqroq hukm chiqarishlari bilan farq qiladi.
2017yil iyuni
da Preziden
timiz Shavkat
Mirziyoyev
topshirig‘i bilan
Imom Moturi
diy majmuasida
«Kalom ilmi
maktabi»ni,
moturidiylik
ta’limotining
yirik vakili Abul
Mu’in Nasafiy
ziyoratgohida
esa «Aqoid mak
tabi»ni tashkil
etish ishlari
boshlandi.
