|
E- conference s e r I e s premium best q uality guaran tee serviceBog'liq Italy Econference Series Nov 2023 package
Proceedings of International Educators Conference
Hosted online from Rome, Italy.
Date: 25
th
Nov., 2023
ISSN: 2835-396X Website: econferenceseries.com
45
жамиятда ижтимоий мувозанатни таъминлашни ўзининг асосий
вазифаларидан бири ҳисоблайди. Ижтимоий давлатда ижтимоий тенглик
қандайдир ўрта кўрсаткич орқали таъминланади, унда бой, бадавлат ҳам,
йўқсил, қашшоқ ҳам бўлмайди, деб тушунмаслик зарур. Бизнинг фикримизча,
ижтимоий тенглик барчага ҳам ҳуқуқий, ҳам иқтисодий, ҳам ижтимоий тенг
имкониятлар яратиб беришни англатади. Ушбу имкониятлардан фойдаланиш
ҳар бир фуқаронинг ихтиёридадир. Бой, бадавлат яшаш тақиқланмайди, балки,
аксинча, кишиларнинг фаровон яшаши қўллаб қувватланади. Қашшоқ,
камбағал яшаш ҳам шахснинг ҳуқуқидир. Шунинг учун ижтимоий давлат ҳам
фуқаросининг маълум бир ўртача кўрсаткич даражасида яшаши учун зарур
шарт шароитларни яратиб беради. Бу ўрта кўрсаткич қандай бўлади, қандай
параметрлардан ташкил топади, деган саволларга жавоб топиш учун махсус
илмий изланишлар ўтказилиши даркор. АҚШ ва Европа давлатларида бу
борада маълум бир изланишлар ўтказилган, тавсиялар ишлаб чиқилган,
уларни ўрганиш, миллий давлат тажрибаларига тадбиқ этиш мақсадга
мувофиқдир. Шуни эсда тутиш лозимки, ижтимоий тенглик ва ижтимоий
мувозанатни таъминлаш, большевиклар қилганидек, “эксплуататорларни
экспроприация қилиш” тарзида амалга оширилмаслиги керак. Жамиятда
айрим шахсларнинг ҳаддан ташқари бойиб кетиш эҳтимоли мудом мавжуд
бўлади. Бозор иқтисодиёти ижтимоий тенглик ғоясини ёқтирмайди, у рақобат,
ким ўзди тарфдоридир. Инсоннинг барча фаолиятини, хатти ҳаракатларини
наф кўриш, фойда олишга йўналтиради, бу эса жамиятда синфий
табақаланишни келтириб чиқариши мумкин. Шунинг учун ижтимоий
давлатда синфий табақаланиш бўлмаслигига қаратилган сиёсат олиб
борилади. Адолат гўзал ва олийжаноб маънавий ахлоқий қадриятдир. Халқ
адолатга мурожаат этганида аввало маънавий ахлоқий нормаларнинг
детерминистик таъсирига ишонади. Бу жараёнда у адолатнинг гўзал ва
олийжаноб маънавий ахлоқий қадрият деб тасаввур этади. Умуман, Шарқ
фалсафасида, маънавий ахлоқий қарашларида адолатни гўзал ва олийжаноб
маънавий ахлоқий қадрият сифатида талқин қилиш Конфуций давридан бери
мавжуд. Хитой донишмандининг фикрига кўра, инсондаги ибратли фазилат,
унинг “адолат ҳақида ўйлашидир”[5]. У адолатни эзгулик, тўғрилик,
олийжаноблик, ҳақиқат, инсонпарварлик каби маънавий ахлоқий воқеликлар
орқали таҳлил қилади. Конфуций шогирди ва издоши Мао цзи эса “Адолат
Осмон остидаги энг қимматли нарса”, адолатга эришиш йўли кишиларга ўз
|
| |
