Eksperiment natijalariga statistik ishlov berishning zamonaviy usullari monografiya

Download 1,74 Mb. Pdf ko'rish
bet	31/45
Sana	26.12.2023
Hajmi	1,74 Mb.
	#128387

1 ... 27 28 29 30 31 32 33 34 ... 45

Bog'liq
Wd3cBV9aDMQgnkT7Ggr5a3SYfpa6iV83EIJ7f0Up

2. Ossillografni ulash
Kuchlanish ikki nuqtadan o‘lchanadiganligi uchun ham Ossillografning
kiritishida ikkita qisma mavjud. Va ular teng qiymatli emas. "Faza" deb ataladigan
birinchi qisma nurni vertikal og‘diruvchi kuchaytirgichning kirishiga ulangan.
Ikkinchi qisma esa “zaminlash”(yerlash) yoki “g‘ilof”(korpus) elektrodi
hisoblanadi. Bunday deyilishiga sabab, chunki u qurilma g‘ilofi(korpusi) bilan
elektrli(galvanik) aloqaga ega(bu barcha elektrli sxemalarning umumiy nuqtasidir).
Ossillograf
yerga
nisbatan
kuchlanishning
o‘zgarishini
ko‘rsatadi.
Kirish o‘tkazgichlarining qaysi biri faza ekaninligini bilish juda muhimdir. Import
qilinadigan asboblarda(zamonaviy Ossillograflarda) odatda maxsus moslashtirilgan
tekshirgich elektrodlardan foydalaniladi. Ularning zaminlanuvchi(yerlanadigan)
qismi “timsoh” turidagi elektrod ko‘rinishida bo‘lib tekshirilayotgan qurilmaning
korpusiga ko‘p marta tegib ishlatilishda(ishonchli "biriktirilishda") qulay bo‘ladi
(6-rasm). Bunday holda, fazani va korpusni(g‘ilofni) chalkashtirib qo‘yish odatda
mumkin emas.
2.6-rasm. Zamonaviy Ossillografning shchupi, chapda "ignali", o‘ng tomonda
qismali

59
Mahalliy
ishlab
chiqarishdagi
Ossillograflar
odatda
4
mm
diametrli
shchup(elektrod) (ba’zan audio jihozlarni ishlatuvchilar tomonidan "banan" deb
nomlanadi) uchun standartlarga ega bo‘lgan shnurlar(egiluvchan izolyatsiyali
similar) bilan jihozlangan(Rasm.7). Bunday holatda, har ikkala shnur ham bir xil
bo‘ladi va ularni ajratish uchun qo‘shimcha funktsiyalar qo‘llaniladi. Bu
belgilarning bir nechtasi bor va ular har qanday birikmada ishlatilishi (paydo
bo‘lishi) mumkin:
• zaminlash(yerlash) simlari uzunroq;
• zaminlash(yerlash) similar jigarrang(standart) yoki qora rangli;
• zaminlash(yerlash) simining vilkasi quyidagi ramziy belgiga ega
«korpus»(g‘ilof)
yoki «zamin»(yer)
.
2.7-rasm. Qo‘l bilan kirish kabelining fazasiga tegilsa, ossillografning ekranida
hosil bo‘lgan g‘ijimlanishlar(shovqinlar) tasviri
Bu buzilishlar inson tanasi bilan xonaga joylashtirilgan tarmoq
kabellari(simlari) o‘rtasida zaryad sig‘imi mavjudligi tufayli kelib chiqadi. Va bu
kabi zanjirdan oqib o‘tuvchi tok hosil bo‘ladi: 220 V 50 Gts li yorug‘lik
tarmog‘ining fazasi - tarmoqning simlari va inson tanasi - inson qo‘li -
kuchaytirgichning kirishi (kirish simining fazasi) - kuchaytirgichning elektron
konturi - Ossillograf korpusi – korpus va Yer o‘rtasidagi sig‘im - tarmoqning
neytral
simi(u
har
doim
zaminlangan(yerlangan)).

60
Zanjir berk(yopiq), tok oqadi. Ushbu tokning kattaligi 10
-8
... 10
-6
amper, ammo
Ossillografning kirishi juda yuqori qarshilikka ega (10
6
Om). Shuning uchun
etarlicha katta(juda katta) kuchlanish paydo bo‘ladi. Sinusoida g‘ijimlangan
ko‘rinishga ega bo ‘ladi(ekranda buzilib ko‘rinadi), chunki tarmoq - inson tanasi
chastotaga bog‘liq: chastota qanchalik yuqori bo‘lsa, qarshilik shuncha past
bo‘ladi. Shuning uchun yuqori chastotali tashkil etuvchilar (tarmoqning
garmonikasi va unga kiritilgan buzilishlar) Ossillografning kirishida katta tok va
katta kuchlanish hosil qiladi.

Download 1,74 Mb.

1 ... 27 28 29 30 31 32 33 34 ... 45

Download 1,74 Mb.

Pdf ko'rish