|
Elektr-gibrid yuritmali avtomobil va uning tarkibiy qismlarining mukammallik dialektikasiBog'liq 27 Toychiyev O.A. 181-193Oriental Renaissance: Innovative,
educational, natural and social sciences
(E)ISSN:2181-1784
www.oriens.uz
SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7
3(9), September, 2023
186
tizimda yuklanishni va dvigatelni boshqarish strategiyasi o‘rtasida ko‘proq
mustaqillikni ta’minlaydi. Tegishli ishlab chiqilgan ESS bilan dvigatelning ishlashi
yullanishdan qat'i nazar, dvigatelni samaraliroq rejimda saqlab turish imkoniyatini
beradi. Manbalarda [13-14] avtonomiya avtotransport dasturidan foydalangan holda
elektr diapazoni uchun emas, balki filtrlash uchun mo‘ljallangan kichik dvigatelli va
ESS seriyali HEV seriyasi o‘rganilgani. Optimallashtirilgan ESS parametrik tadqiqot
orqali tanlangan va tarmoq kengligi asosidagi tahlil texnikasidan foydalangan holda
yuqori tarmoqli energiya saqlash elementlari bilan gibridlanadi. Ishga shassi
dinamometrida ishlaydigan sinov vositasida empirik tekshirish kiritilgan [15].
HEV yuritmaga ega avtomobillar bozorda dominant yechim hisoblanadi; biroq,
unda tegishli bozor ulushi juda kichik. ESS ning yuqori narxi va natijada kelib
chiqadigan HEV ning yuqori narxi ushbu hissaning cheklanganligining muhim
sabablaridan biri sifatida keltiriladi. Bozor o‘sishi uchun mumkin bo‘lgan yechim
sifatida kichik dvigatel va yengil ESS bilan HEV kontseptsiyasi taklif etiladi.
Samaradorlikni oshirishning mumkin bo‘lgan yechimi sifatida keng tarmoqlanganlik
asosidagi gibrid ESS (HESS) joriy etilgan [16].
Gibrid elektr transport vositalarini (HEV) ikkita qo‘zg’alish tizimi (termik va
elektr) avtomobilga haydash momentini qanday yetkazib berishiga qarab uch turga
bo‘lish mumkin. Agar moment faqat elektr harakatlantiruvchi tizim tomonidan
ta'minlansa, issiqlik dvigateli tizimni ishlatish uchun zarur bo‘lgan elektr energiyasini
ishlab chiqarish bilan shug‘ullansa, u gibrid ketma-ket sxema deb ataladi (3-rasm).
Aksincha, ikkala qo‘zg’alish tizimi momentni ta'minlaganida, avtomobil parallel
gibrid so‘zlar bilan aniqlanadi. Parallel aralash sikllar orasida "Trough-the-Road" –
aralash yuritma (TTR) deb nomlangan maxsus konfiguratsiya mavjud. Ushbu
konfiguratsiyada ikkita harakatlantiruvchi tizim bir-biriga mexanik ravishda erkin
bog‘langan. Yigirmanchi asrning boshlarida paydo bo‘lgan ushbu tuzilish hali ham
bir nechta ishlab chiqaruvchilar tomonidan qo‘llaniladi va o‘ziga xos
konfiguratsiyagar va boshqarish usullariga ega.
|
| |
