|
Elektrodinamika asoslari
|
| bet | 2/10 | | Sana | 14.05.2024 | | Hajmi | 29,26 Kb. | | #233808 |
Bog'liq Elektrodinamika asoslarie
=9,11 10
–31
kg) va proton (m
p
=1,67 10
–27
kg) mos ravishda manfiy va
musbat elementar zaryadli zarralardir.
Manfiy zaryadlangan jismda elektronlar protonlardan ko‘p. Musbat zaryadlangan jismlarda
elektronlar protonlardan kam.
Zaryad zarraning ajralmas qismi hisoblanadi. Zaryadsiz zarra bo‘lishi mumkin, lekin zaryad zarrasiz
bo‘la olmaydi.
Elektr zaryadi – zaryadlangan zarralarning o‘zaro ta’siri amalga oshiriladigan elektr
maydonini vujudga keltiruvchi fizik kattalikdir.
Jismlarning har qanday ta’sirlashuvida ham ularning to‘la elektr zaryadlari o‘zgarmaydi.
Tajribalarning ko‘rsatishicha, jismlarning elektroneytralligi, ya’ni musbat va manfiy zaryadlari
tengligining aniqligi 10
−21
ga teng.
Elektr zaryadining saqlanish qonuni 1750-yilda amerikalik olim va davlat arbobi Bendjamin Franklin
tomonidan aniqlangan. Musbat va manfiy zaryadlarini “+” va “−” ko‘rinishidagi belgilashlarni fanga u
kiritgan.
Elektromagnit ta’sir. Yuqorida ko‘rganimizdek, har qanday jism massasidan tashqari elektr zaryadi
bilan ham xarakterlanadi va ular orasida nafaqat gravitatsion, balki elektromagnit ta’sir ham mavjuddir. Bir
xil ismli zaryadlar itarishadi, turli ismlilari esa tortishishadi. Shuni alohida ta’kidlash lozimki, elektromagnit
ta’sir gravitatsion ta’sirdan ko‘p marta kuchliroqdir. Shu bilan birga gravitatsion ta’sir barcha
jismlarga xos bo‘lsa, elektromagnit ta’sir faqatgina zaryadlangan jismlargagina xos xususiyatdir.
Elektromagnit ta’sirning kuchliligi jismdagi zaryad miqdoriga bog‘liq bo‘ladi.
|
| |
