• I BOB. ELEKTR MAYDON
  • 1-§.Elektr zaryadi. Elektr zaryadining saqlanish qonuni. Elektr zaryadi.
  • Elektron ( m
  • Elektrodinamika asoslari




    Download 29,26 Kb.
    bet1/10
    Sana14.05.2024
    Hajmi29,26 Kb.
    #233808
      1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
    Bog'liq
    Elektrodinamika asoslari


    Elektrodinamika asoslari





    ELEKTRODINAMIKA ASOSLARI
    Elektrodinamika-elektr zaryadlari orasidagi o‘zaro ta’sirni amalga oshiruvchi elektromagnit 
    maydon qonunlari haqidagi bo‘limdir.
    Eng sodda elektr va magnit hodisalari juda qadim zamonlardanoq odamlarga ma’lum bo‘lgan. Bu hodisalar 
    yagona sistemaga solinguncha ko‘plab tajribalar o‘tkazilgan, kashfiyotlar qilingan. 1785-yilda fransuz fizigi
    Sh.Kulon (1736−1806) nuqtaviy zaryadlar orasidagi o‘zaro ta’sir qonunini kashf etdi. 1820-yili daniyalik 
    fizik Ersted (1777−1851) elektr toki atrofida magnit maydon hosil bo‘lishini kashf etdi. 1831-yilda
    M.Faradey (1791−1867) elekromagnit induksiya hodisasini ochdi. Ingliz olimi J.Maksvell (1831−1879) 
    elektrodinamikaning asosiy qonunlarini yaratdi va 1867−yilda e’lon qildi. U o‘zining nazariyasida tabiatda
    yagona elektromagnit maydon mavjudligini ko‘rsatdi. Nemis fizigi G.Gers (1857−1894) elektromagnit 
    to‘lqinlarning mavjudligini tajribada isbotlab, Maksvell nazariyasini tasdiqladi.

    I BOB. ELEKTR MAYDON
    Elektr maydon−elektromagnit maydonning (magnit maydon bilan birgalikda) namoyon bo‘lish 
    shakllaridan biridir. U harakatsiz zaryadga ta’sir ko‘rsatadi. Elektr maydon haqidagi tushuncha ingliz fizigi
    M.Faradey tomonidan kiritilgan. Uning tasavvuri bo‘yicha harakatsiz har bir zaryad o‘z atrofida elektr 
    maydon hosil qiladi. Bu zaryadlar bir-birlari bilan maydonlari orqali ta’sirlashishadi. Harakatsiz zaryad
    atrofidagi elektr maydonga elektrostatik maydon deyiladi. Ushbu bob elektrostatik maydonni o‘rganishga 
    bag‘ishlanadi.

    1-§.Elektr zaryadi. Elektr zaryadining saqlanish qonuni.

    Elektr zaryadi. Jun matoga ishqalangan kahrabo tayoqcha yengil narsalarni tortish xususiyatiga ega
    bo‘lishi juda qadim zamonlardan ma’lum bo‘lgan. Ingliz shifokori Jilbert (XVI asrning oxiri) ishqalashdan 
    keyin yengil narsalarni torta olish xususiyatiga ega bo‘lgan jismlarni elektrlangan (yunoncha kahrabolangan) deb
    atadi va elektr so‘zi qo‘llanila boshlandi. Tabiatdagi moddalarning turli-tumanligiga qaramasdan faqat ikki 
    xilgina, qarama-qarshi ishorali elektr zaryadlari mavjud. Amerikalik fizik R.Milliken (1868−1953) tajribalar
    yordamida elektr zaryadi diskret ekanligini, ya’ni istalgan jismning zaryadi elementar elektr zaryadi e(e=1,6 
    10
    –19

    C)ga karrali ekanligini aniqladi. Boshqacha aytganda, istalgan jismning zaryadi QNe, (N−butun son)


    bo‘lmog‘i kerak. Elektron (m



    Download 29,26 Kb.
      1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




    Download 29,26 Kb.