xil ishorali elektrlanganligi sabab bo‘ladi. Bu tajriba elektroskopning ishlashiga asos qilib olingan.
«
Elektroskop» so‘zi grekcha «
elektron va
«skopeo» so‘zlaridan olingan. “
Skopeo”−“
kuzatmoq”,
“payqamoq” demakdir. Elektroskop− jismlarning elektrlanganligini sezish, kuzatish uchun
qo‘llaniladigan asbob.
Eng sodda elektroskop 2-rasmda ko‘rsatilgan. Unda metall gardishga o‘rnatilgan
plastmassa tiqin
orqali metall sterjen o‘tkazilgan. Sterjenning yuqori uchiga sharcha o‘
rnatilgan, pastki uchiga esa metall
yaproqchalar mahkamlangan. Gardishning ikkala tomoni oyna bilan berkitilgan.
Elektrometr. Jismlarning qay darajada elektrlanganligini aniqlaydigan ko‘rsatkichli va darajalangan
elektroskop−elektrometr deb ataladi.
3-rasmda elektrometr tasvirlangan. Elektrometrda metall sterjen (1)ga
muvozanatlangan ko‘rsatkich tayoqcha (2) o‘rnatilgan. Sterjen va ko‘rsat-kichni
tashqi ta’sirlardan himoya qilish uchun metall g‘ilof (3) yerga ulangan.
Elektrometrning ichiga ko‘rsatkich mahkamlangan. Sharcha elektrlanganda
sterjen va ko‘rsatkich bir xil ishorali elektrlanadi. Natijada ko‘rsatkich
tayoqcha
sterjendan itariladi. Uning holatiga qarab, sharchaning
elektrlanganlik darajasini
aniqlash mumkin.
