Məntiqifunksiyanıhəyatakeçirənelementlər.
Təkrarlayıcı
ƒ=𝑥 𝑥
İnkar(YOX)
1
ƒ ƒ=𝑥̅
1
&
Konyuktor(VƏ) Dizyuktor(VƏYA)
ƒ=𝑥 1
·𝑥 2
𝑥 1
𝑥 2
ƒ ƒ=𝑥 1
V𝑥2
𝑥 1 ƒ
𝑥 2
Şifferelementi.(VƏ-YOX)
ƒ=(̅𝑥̅1̅̅·̅̅𝑥̅2̅)=𝑥1|𝑥2
Pirselementi.(VƏYA–YOX)
ƒ=(̅𝑥̅1̅̅V̅̅̅𝑥̅2̅)=𝑥1↓𝑥2
𝑥1
𝑥2
𝑥1
𝑥2
İmplikator. Qadağa
ƒ=𝑥1
V𝑥2=𝑥1→𝑥2
ƒ=𝑥1
·𝑥2=𝑥1∆𝑥2
𝑥1
𝑥2
𝑥1
𝑥2
VƏ– VƏYA
ƒ=𝑥1·𝑥2V𝑥3·𝑥4
𝑥1
𝑥2
𝑥3
𝑥4
VƏ-VƏ YA-YOX
ƒ=(̅𝑥̅1̅̅·̅̅𝑥̅2̅̅V̅̅̅𝑥̅3̅̅·̅̅𝑥̅4̅)
𝑥1
𝑥2
𝑥3
𝑥4
likmodlagörəcəm.
ƒ=𝑥1·𝑥̅2V𝑥1·𝑥2=𝑥1𝑥2
m2
𝑥 1 ƒ
𝑥 2
Triggerlər.Təyinatı,növləri.
İkidayanıqlı hala malik olan və bir haldan digər hala xarici açıcı impulsun təsiri ilə sıçrayışla keçən elektron qurğulara triggerlər deyilir.Ədəbiyyatda bunlara bəzən işəsalma qurğular da deyilir.Triggerlər avtomat və elektron hesablama qurğularında düzbucaqşəkilli impulslar almaq, iki gərginliyi müqayisə etmək, ikili informasiyanı yaddaşında saxlamaq, impulsları bölmək və saymaq və.s üçün tətbiq olunur.
Trigger – kaskadlar arasında dərin müsbət əks-rabitə yaradılmış ikikaskadlı sabit cərəyan gücləndiricisindən ibarətdir. Trigger sxemlərində olan elektron cihazları (lampalar və ya tranzistorlar )açar rejimində işləyir və ümumi halda sxemə ardıcıl qoşulmuş iki elektron açarı kimi baxmaq olar. Bu vaxt birinci açarın çıxış gərginliyiikinciaçarıngirişgərginliyinivəikinciaçarınçıxış
gərginliyibirinciningirişgərginliyiniidarəedir.
Triggerin Uç=f(Ug) ötürmə xarakteristikası şəkil 10.22 c-də göstərilmişdir. Ug=U4olduqda, systembirdayanıqlı haldandigərdayanıqlı hala (CnöqtəsindənFnöqtəsinə) sıçrayışlakeçir. Buhalda çıxış gərginliyi–Uç-dan, +Uçqiymətinə qədərdəyişir.GərginliyinUg>U2qiymətinə qədərsystembuhaldaqalır.Ug=U2olandaisə systemikincidayanıqlı tarazlıqhalındanbirincidayanıqlıhala(EnöqtəsindənBnöqtəsinə)keçir.
Məlumatı yadda saxlamaprinsipinəgörəyaddaşelementləri2növəbölünür:
Statikyaddaşelementləri.
Dinamikyaddaşelementləri.
İstər statik, istərsə də dinamik YE+nin 2 dayanıqli vəziyyəti olur. Onlardan biri 0-a,digəri1-əuyğungəlir.Ən sadəhaldaEHM+dəYEkimi 2dayanıqlı vəziyyətindənbirindəolabiləntriggerlərdənistifadəolunur.
𝑆
U yğun olaraq triggerin dayanıqlı vəziyyəti kimi 1 və 0götürülürvəonunvəziyyətiçıxışsiqnalınagörəmüəyyənləşir.
Triggerin2çıxışıolur:düz 𝑄vəinvers𝑄̅
Triggerinvəziyyətibuçıxışlardakıgərginliksəviyyəsinəgörəmüəyyənedilir:əgər𝑄
çıxışındagərginlikməntiqi 0 səviyyəsinə(𝑄=0)uygundursaondatrigger0vəziyyətində,
𝑄=1olduqdaisətriggerməntiqi 1səviyyəsindəolur.
Triggerlərin adı onların girişinin növünə görə təyin edilir.Məsələn, RS-triggeri – R və Sgirişləriolantriggerdir.
Triggerin müxtəlif növ girişləri olur. Onlarin təyinatına baxaq:RS triggerində R– 0vəziyyətinəgətirmək,
S–1vəziyyətinəgətirmək üçündür.
JK universal triggerində: K – universal triggerin 0 vəziyyətinə gətirmə girişi;J –universal triggerin 1 vəziyyətinə gətirmə girişi;
D tip triggerdə D –informasiya girişi;C– sinxronlaşdırma (idarəedici)girişi.
|
