Ardıcıl prinsipli reqistrlər. Praktikada belə prinsiplə işləyən reqistr sxemlərinəsürüşdürücü reqistr sxemləri də deyilir. Ona görə ki, bu halda reqistrə yazılacaq ədədinkodu reqistrə ardıcıl olaraq kodun ən kiçik mərtəbəsindən başlayaraq yazılır və hər birmərtəbəyə uyğun bir takt siqnalı verilir. Ümumi şəkildə ardıcıl prinsipli reqistr sxeminiaşağıdakıkimitəsviretməkolar.
𝑄0
𝐴𝑚𝐴𝑚−1···𝐴1𝐴0
𝐶
Buüsullainformasiyanı(ədədkodunu)reqistrəyazdıqdareqistrinsonuncu1-cimərtəbədən başlayaraq əvvəlcə kodun ən kiçik mərtəbəsi (A0) ardıcıl olaraq C takt siqnalıverməklə reqistrin Pm-ci mərtəbəsində yazılır. Növbəti sinxroimpuls və ona uyğun ədədin2-ci mərtəbəsi A1 reqistrə verildikdə Pm-də yazılmış olan ədədin birinci mərtəbəsi, yəni A0Pm-1-əsürüşdürülürvəPmmərtəbəsindəA1yazılır.Beləliklə,mmərtəbəlireqistrəmmərtəbəliədədinyazılmasıüçünmədədsinxrotaktimpulsuverməklazımdır.m-citakt
impulsu verildikdə ədədinən böyük mərtəbəsi ardıcıl olaraq Pm mərtəbədə yazılır. Onunən kiçik mərtəbəsi isə (A0) Q0 çıxışından ardıcıl oxunur. m- mərtəbəli ədədin oxunmasıüçünardıcılolaraqhərədədmərtəbəsinəuyğunmədədsinxroimpulsverilirvəhərsinxroimpulsdan sonra Q0 çıxışından növbəti sinxroimpulsa uyğun ədəd mərtəbəsi oxunur.Nəhayət, m ədəd sinxroimpulsdan sonra reqistrdə yazılmış bütün mərtəbələr ardıcıl oxunurvəreqistr təmizlənmişolur.
Göründüyükimibeləprinsiplireqistrlərsxemindəyazılacaqədədancaqbiristiqamətdə sürüşdürülmüş olur. Lakin əlavə sürüşdürücü, idarəedici siqnalların köməyiləreqistrdə informasiyanı həm sağa, həm də sola sürüşdürmək mümkün olur. İnformasiyanıhəm sağa, həm də sola sürüşdürmək üçün praktiki olaraq reversiv reqistrlərdən istifadəolunur.Göstərilənprinsipli reqistrlərəsasənRS,D,JKtriggerləriüzərindəqurulur.
Sayğaclarvəonlarıntəsnifatı.Cəmləyiciikiliksayğac.
EHM+də sayğaclardan əsas etibarilə idarəetmə qurğularında istifadə olunur. Belə ki,sayğaclar impulsların sayılması, əmrlərin ünvanlarının təşkili, əməliyyatların y/yetirilməsiardıcıllığınınsayılmasıüçünistifadəolunur.Sayğaccxemləritriggerlərüzərində qurulur və sayğacınmərtəbələrinin sayıonda istifadəolunantriggerlərinsayıiləmüəyyənolunur.İşləməprinsipinəgörəsayğaclar2yerə
bölünür:Sadəvəreversivsayğaclar.
𝑦3𝑄3
𝑦2𝑄2
𝑦1𝑄1
Cəmləyicilər (SM) ədəd kod mərtəbələri üzərində hesabi əməliyyatların y\y-si üçünistifadə olunan kombinasyon sxemə deyilir.Əgər giriş operandları (verilənləri) və alınannəticə2-liks\s-nəuyğunədədlərkimitəsvirolunursa,ondabeləcəmləyicilər2-likcəmləyiciləradlanır.S\s-dənasılıolaraq2ədədincəmlənməsizamanı1taktərzindəaşağıdakı rəqəmlərintoplanmasıhəyata keçirilir:
cəmlənənmərtəbəninrəqəmi
cəmlənən mərtəbənin rəqəmi3.Qonşumərtəbəyəkeçidrəqəmi.
Girişlərin sayına görə SM+ aşağıdakı növlərə bölünür:1.Yarımcəmləyici
2.1 mərtəbəli cəmləyici3.Çoxmərtəbəlicəmləyicilər.
|
