|
Tok va kuchlanish stabilizatorlari
|
| bet | 21/44 | | Sana | 19.11.2023 | | Hajmi | 157,43 Kb. | | #101415 |
Bog'liq «elektrotexnika» 2 - Mavzu maqolaga, Mavzu Axborotni Internetdan qidirish turlari. Reja-fayllar.org, Internet tarmogʻi va uning ahamiyati, Ta\'lim muassasalarining axborot-ta\'lim muhiti, Corel draw dasturi imkoniyatlari bilan tanishish, Mavzu word matn muharririda ishlash r e j a, ДАЛОЛАТНОМА Нигина docx, intend dalolatnoma (2), инфо 8-amaliyot, 3-амалий машғулот, cds, TrueTok va kuchlanish stabilizatorlari. Stabilizatorlarni vazifasi avtomatik ravishda u yoki bu parametrni o`zgarmas qilib ushlab turishdir. Ko`pincha elektrik qurilmalardagi avtomatik tizimlarni ijrochi qurilmalari ni meyorida ishlashi uchun manbaa kuchlanishini o`zgarmas qilib ushlab turish talab qilinadi, gidravlik va pnevmatik tizimlarda esa suyuqlik va havo bosimini bunday ushlab bo`lmaydi. Bu miqdorlarni o`zgarishi ijrochi qurilmalarni sohta ishlab ketishiga sabab bo`lishi mumkin. Ularni belgilangan chegarada ushlab turish uchun stabilizatorlardan oydalaniladi. Yuklama qarshiligining va tarmoq kuchlanishi ma`lum chegarada o`zgartirganda yuklama-dagi kuchlanishni berilgan aniqlikda ushlab turuvchi qurilmaga kuchlanish stabilizatori – deb ataladi. Ular kuchaytirish koeffitsenti bilan harakterlanadi. bunda Ukir= Ukir max Ukir min ; Uchik= Uchik maxUchik min bu yerda Ukir, Uchik -stabilizatorni kirishdagi va chiqishdagi nominal kuchlanishlari. Uchik max Ukir max -maksimal va minimal kuchlanishlar.
Parametrik stabilizatorlar. Stabilizatorlar ishlash printsipi buyicha ikki hil bo`ladi: 1.Parametrik; 2.Kompensatsion; Parametrik stabilizatorlar tuzishda nochiziqli statik xarakteristikali elementlardan foydalaniladi. Bunday stabilizatorlar ham o`zgarmas ham o`zgaruvchan tok zanjirida ishlay oladi: Nochiqli xarakteristikali elementlarga aktiv nochiziqli qarshiliklar; baretterlar, termistorlar, stabilovo`ltlar, yarim o`tkazgichli diod stabilizator, yarimo`tkazgichli termoqarshiliklar va reaktiv nochiziqli qarshiliklar, to`yingan ferromagnit o`zakli drossellar hamda nochiziq dielektrikli kondensatorlar (varikondalar) kiradi. Baretter–ichiga vodorod to`lg’azilib toza temirdan sim joylashtirilgan shisha idishdir: Ular asosan tokni stabillash uchun ishlatiladi. Aktiv nochiziqli qarshilikli bo`lgan yarimo`tkazgichli termorezistorlar asosan kuchlanish stabilizatorlari tuzishda ishlatiladi.
Stabillovo`lt–biqsima razryadli lampa hisoblanib katta o`lchamli sovuq eletroddan iborat. Yarim o`tkazgichli diod–stabilizatorlar germaniyli yoki kremniyli diod demakdir. Chiqish kuchlanishini stabilizatsiyasi kirish kuchlanishi Uk va yuklama qarshiligi Rn o`zgar ganda sodir bo`ladiStabilovo`lt va diod–stabilizatorlarni ulanishlari, 33-rasm a) vo`lt-amper xarakteristikalari b) da keltirilgan. Chiqish kuchlanishini har qanday ortishi It tokini ko`payishiga olib ke ladi, lekin kirish kuchlanishini ortishi Rd qo`shimcha qarshilikda
so`nadi, ya`ni Uk=Rd+It stabillash darajasi 0,1% dan ortmaydi. Parametrik o`zgarmas
33-rasm: Stabilovo`lt va diod-stabilizator sxemasi a) va vo`lt-amper xarakteristikasi b).
tok stabilizatorida stabillovchi zveno bo`lib nochiziqli element–stabilitron hisoblanadi.
Oddiy parametrik kuchlanish stabilizatori kremniyli stabilitron asosida tuziladi uni vo`lt-amper tasifi (34-rasm.a, b) da ko`rsatilgan.
34-rasm. Stabilizator sxemasi a) va uni vo`lt-amper xarakteristikasi b).
|
| |
