-rasm. Marketingni vazifalari

36 

tovarni bozorga chiqarishdagi barcha xizmatlar to‗g‗risida ma‘lumotlar 
olish; 

to‗ldiruvchi tovarlar va o‗rnini bosuvchi tovarlar to‗g‗risida axborot 
yig‗ish; 

tovarlarga bo‗lgan talabni istiqbollash, ularni amalga oshirishni nazorat 
qilishdan iboratdir. 
Marketingni bosh vazifasi korxonaning mavjud va potensial imkoniyatlarini 
baholash va amalga oshirish hamda bozorda talab va taklifni muvofiqlashtirish 
maqsadida imkoniyatlarni aniqlashdan iborat. 
Marketing yoki tadbirkorlik faoliyati aniq natijaga erishish maqsadida amalga 
oshiriladi. Marketingni asosiy maqsadlari firmaning asosiy maqsadlari bilan o‗zaro 
aloqadordir.
2.1-jadval 
Korxonaning asosiy maqsadi 
Maqsadlar 
 
Ko„rsatkichlar 
 
Bozorni egallash 
Bozor ulushi, aylanma, tovarni roli va ahamiyati, yangi 
bozorlarni qamrab olish 
Rentabellik 
Foyda, aylanmaga nisbatan rentabellik, shaxs kapitalini 
rentabelligi, umumiy kapitalni rentabelligi 
Moliyaviy barqarorlik 
Kreditga 
layoqatligi, 
likvidligi, 
o‗z-o‗zini 
moliyalashtirish darajasi, kapitalni tuzilishi 
Ijtimoiy maqsadlar 
Ish bilan qoniqish, daromad darajasi va ijtimoiy himoya, 
ijtimoiy integratsiya, shaxsiy rivojlanish 
Bozordagi pozitsiya va 
prestij 
Mustaqilligi, imij, siyosiy sharoitga munosabati, 
jamiyatni tan olishi 
Firmaning asosiy maqsadlariga quyidagilar kiradi: 

bozorni egallash; 

rentabellik; 

moliyaviy barqarorlik; 

ishlab chiqarishni ijtimoiy omillarini ta‘minlash; 

bozordagi mavjud va prestijni tashkil tatbiq mustahkamlash. 

37 
Marketing maqsadlari tahlili unga erishish bo‗yicha asosiy vazifalarni 
shakllantirishga imkon beradi. Meffert 1986 yilda 3 ta o‗zaro bog‗liq marketingni 
kompleks vazifalarini ajratib ko‗rsatadi: 
1. Talabni tartibga solish bilan bog‗liq bo‗lgan bozor faoliyatiga kiruvchi 
vazifalar. 
2. Firma yoki korxona sohasiga taalluqli vazifalar. 
3. Tashqi muhit va jamiyat tashkilotlari bilan bog‗liq masalalar. 
Marketing vazifalari natijasida marketing jarayonini barcha bosqichlariga mos 
keluvchi marketing funksiyalari shakllanadi va doimo tartibga solib boriladi. 
So‗nggi yillarda iqtisodiyot tarmoqlari raqobatbardoshligini oshirish va 
diversifikatsiyalash bo‗yicha chora-tadbirlarning izchil amalga oshirilishi, jahon 
iqtisodiyotida hamon saqlanib turgan inqiroz holatlari va jahon bozoridagi 
narxlarning 2016 yilda mamlakatimiz eksport salohiyatiga salbiy ta‘sirini sezilarli 
darajada kamaytirish imkonini berdi. 
YUrtimiz eksportyorlarining tashqi bozordagi o‗rnini saqlash, shuningdek 
mamlakatning eksport salohiyatini mustahkamlash maqsadida, tashqi bozorga 
mahsulotlar etkazish hajmini oshirish, eksportga yo‗naltiriladigan mahsulotlar 
geografiyasi va nomenklaturasini diversifikatsiyalash, yangi korxonalar, eng 
avvalo kichik biznes sub‘ektlarinieksport faoliyatiga keng jalb etish bo‗yicha ishlar 
davom ettirildi. Natijada, so‗nggi 10 yilda kichik biznes korxonalari eksporti 4 
barobardan ziyodga o‗sib, 2016 yilda mamlakat umumiy eksport hajmining 28%ini 
tashkil etdi. 
Mamlakat eksport salohiyati mustahkamlashining asosiy omillari bo‗lib 
quyidagilar xizmat qiladi:
5


Download 3,14 Mb.