8.3. Oilaparvarlik falilatlari: milliy va umuminsoniy qadriyatlar ustaqillik urf-odat va
an’analarimizning
jamiyatni birlashtiruvchi
imkoniyatlaridan to`liqroq foydalanish uchun yo`l ochdi. Jamiyat
hayotidagi ulkan o`zgarishlar, televidiniya, radio va matbuotning mavqei kun sayin
ortib borayotgani, bir qarashda urf-odat va
an’analarni
o`rganish masalalari
zamonaviylashish jarayonlari komida qolayotgandan tuyulsa-da, ularning jamiyat
hayotidagi, shaxs
ma’naviyati
va mafkurasining shakllanishidagi ahamiyati
kamayayotgani yo`q. Albatta, urf-odat va
an’analar
hamda
ma’rosimlar
o`z
vazifasini
to`g’ri
o`tashi uchun ular bevosita xalq tomonidan to`la
e’tirof
etilishi,
kundalik turmush tarzining ajralmas qismiga aylangan bo`lishi kerak. SHu sababli
har bir jamiyat urf-odatlarning xalq orasiga yaxshi singib ketishidan manfaatdordir.
An’ana
va urf-odatlar tarixiy mazmunga ega,
ya’ni
moddiy turmush sharoiti
ta’sirida
yuzaga keladi, vaqt o`tgan sari ular barqarorlasha borib, ajdodlardan
avlodlarga
me’ros
bo`lib qoladi. Buning uchun ular insoniyat hayotida qadriyatga
aylanishi kerak.
Zero, urf-odat,
an’analar
va marosimlar inson uchun qadriyatga aylanganda,
uning hayotini boyitadi. SHu bois har qanday jamiyat, har qanday ijtimoiy tuzum
ularga ehtiyoj sezadi, ular yordamida odamlar orasida o`zaro munosabatlar keng
tus oladi, ahloqning muayyan qoida va mezonlari vujudga keladi.
Kishilarni
an’ana
, marosim va urf-odatlarga jalb etishda eng avvalo oilaning,
mahalla, qishloq oqsoqollari va
ulug’larining
o`rni kattadir. O`zbekistonda
kechayotgan ijtimoiy-iqtisodiy jarayon xalqning m
a’naviyatiga
ta’sir
etib, bu juda
ko`p urf-odat va rasm-rusmlarda o`zgarishlarga sabab bo`lib, yangi udum va
marosimlar shakllanishida o`z ifodasini topmoqda.
Mustaqillik yillari davomida davlat va mamlakat miqyosida 9 ta rasmiy
M
135
umumxalq bayramlari qaror topdi. Ular xalq va mamlakat tarixi, milliy mentalitet
va
ma’naviyat
, shuningdek, umumjahon tajribasini hisobga olib, puxta o`ylab joriy
etilgan. Ushbu bayramlarni nishonlash yosh avlod tarbiyasida ona Vatanga bo`lgan
mehrni mustahkamlaydi. Asrlar mobaynida shakllangan, avloddan avlodga bebaho
meros sifatida o`tib kelayotgan
