|
ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCESBog'liq bo-lajak-fizika-o-qituvchilarini-tayyorlashda-olamning-fizik-manzarasi-bo-yicha-tasavvurlarni-shakllantirishACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES
VOLUME 2 | ISSUE 9 | 2021
ISSN: 2181-1385
Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723
Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89
DOI: 10.24412/2181-1385-2021-9-230-239
Academic Research, Uzbekistan 238 www.ares.uz
yaqin nuqtalarda sezilarli bo‗lishi kerak. Bu holatlar fazoning egrilik radiusi Evklid
geometriyasidan keskin farq qilishiga mos keladi. Egrilik radiusi qancha kichik bo‗lsa
egrilik shuncha katta bo‗ladi. Egrilik radiusining kritik(chegaraviy) qiymati
√
Plank uzunligi bilan aniqlanadi va
ga teng. Bunday
sharoitlarda umumiy nisbiylik nazariyasini qo‗llab bo‗lmaydi.
Singulyar holatlar gravitatsion kollaps holatida kuzatilishi mumkin. O‗tmishda
gravitatsion kollaps Koinotning kengayish boshlanishida kuzatilgan bo‗lishi kerak.
Lekin tortishuv maydonining izchil kvant nazariyasi haligacha mavjud emas.
Singulyarlik kabi ekstremal holatlarga mos keluvchi energiyalarda (
√
) barcha turdagi fizikaviy ta‘sirlashuvlar o‗zlarini yagona ta‘sirlashuv singari
tutadilar.
Kvant effektlari tortishuv maydonida qora tuynuklar hosil bo‗lishiga olib
kelishi ham aniqlangan. Massasi Quyosh massasiga yaqin yulduzlardan hosil bo‗lgan
qora tuynuklarda kvant effektlari ham namoyon bo‗ladi. Lekin kengayotgan
Koinotning boshlang‗ich bosqichlarida hosil bo‗lgan deb qaralayotgan kichik massali
(
qora tuynukalr uchun kvant effektlari muhim rol o‗ynashi mumkin.
Singulyarlik va kollaps hodisalarida gravitatsion kvant effektlarining kuzatilishi bu
holatlar uchun Olamning yagona fizik nazariyasini – supergravitatsiya nazariyasini
yaratish imkoniyatini beradi [8].
XULOSA
Pedagogika oliy ta‘lim muassasalarida bo‗lajak fizika o‗qituvchilarining kasbiy
va ilmiy saloyatini shakllantirishda umumlashtiruvchi mavzulardagi mashg‗ulotlar
muhim ahamiyatga ega. Shu nuqtai nazardan umumiy fizika kursining Atom, yadro
va elementar zarralar fizikasi bo‗limining umumlashtiruvchi mashg‗uloti sifatida
―Olamning yagona fizik manzarasi‖ mavzusida ilmiy tahliliy seminar mashg‗uloti
yoki konferansiya mashg‗uloti kabi bahs munozarali, auditoriyadan tashqari
mashg‗ulotlar o‗tkazish maqsadga muvofiqdir. Bu mavzuni kurs ishi, mustaqil ish,
bakalavr bitiruv ishi yoki magistrlik dissertatsiya ishi sifatida o‗rganish ham mumkin.
Tabiatdagi fundamental ta‘sirlashuvlarning asosiy xarakteristikalarini umumlashtirib
qiyosiy tahlil etish o‗tilgan mashg‗ulotlarni takrorlash, umumiy fizika bo‗limlariga
yuqoridagi nuqtai nazardan tahliliy nazar tashlash, bo‗lajak fizika o‗qituvchilari
salohiyatini, umumiy kompetentligini rivojlantirish orqali ta‘lim samaradorligini
yuqori darajaga ko‗tarishga xizmat qiladi.
|
| |
