|
Favqulodda Vaziyatlarning Oldini Olish Va Unga Qarshi Kurashishda Xavfsizlik
Favqulodda vaziyatlar tushunchasi
|
| bet | 15/20 | | Sana | 31.05.2024 | | Hajmi | 2,14 Mb. | | #258205 |
Bog'liq fazliddinnnnnnnnnFavqulodda Vaziyatlarning Oldini Olish Va Unga Qarshi Kurashishda Xavfsizlik
Favqulodda vaziyatlar tushunchasi
Insoniyat tarixi davomida odamlar tabiiy ofatlarga duch kelishgan. Qadimgi tabiiy ofatlar haqidagi rivoyatlar bizga ming yillar qa’ridan yetib kelgan. Zamonaviy olimlar Bibliyadagi Sodom va G’amo’ra shaharlarining vayron qilinishini zamonaviy Isroil hududida taxminan uch ming yil oldin sodir bo’lgan zilzila bilan izohlaydilar. Ko’pgina tabiiy ofatlar mintaqaviy xususiyatga ega, chunki bir xil tabiat hodisasi bir hududda normal bo’lsa, boshqa hududda ekstremal bo’lishi mumkin. Misol uchun, sovuq va qor yog’ishi Rossiya va Skandinaviyada tez-tez uchraydi, lekin issiq mamlakatlarda ular tabiiy ofatlar bo’lib, ko’pincha katta zarar etkazadi.
Tabiiy ofatlarning zarari bevosita yoki bilvosita bo’lishi mumkin. To’g’ridan-to’g’ri zarar - bu odamlarning o’limi yoki jarohati, turli xil halokat. To’g’ridan-to’g’ri zarar darajasini aniqlash qiyin emas.
Bilvosita zararni baholash juda qiyin vazifadir. Bilvosita iqtisodiy zarar energetika, transport va boshqa kommunikatsiyalar hamda tegishli korxonalar faoliyatining buzilishi, shuningdek tiklash ishlari uchun mablag’larning kutilmagan tarzda yo’naltirilishi oqibatida halokat zonasidan tashqarida xo’jalik faoliyatining normal rejimining buzilishi natijasida yuzaga keladi. Atrof-muhitga bilvosita zarar - inson salomatligi va tabiat uchun xavfli bo’lgan materiallardan foydalanadigan yoki ishlab chiqaradigan korxonalarning tabiatan nobud bo’lishi natijasida atrof-muhitning ifloslanishi. Bilvosita ijtimoiy zarar odamlarning boshqaruvning ularni ofatlardan himoya qilish qobiliyatiga ishonchini yo’qotishi va ijtimoiy bo’linishlarning kuchayishida namoyon bo’ladi.
Har xil turdagi zararlarning kattaligi va nisbati quyidagi omillarga bog’liq: • aholi zichligi; • jamiyatning tabiiy ofatlarga tayyorlik darajasi; • xalq xo’jaligi ob’ektlarining tabiati va texnologiyasi.
Tabiiy ofatlar, ishlab chiqarish va transport hodisalari, biosferaga texnogen ta’sirning ekologik oqibatlari, harbiy harakatlar sodir etilganda dushman tomonidan turli xil qurollardan foydalanish aholi hayoti va sog’lig’i uchun xavfli vaziyatlarni yuzaga keltiradi. 1999-yil 30-avgustda O’zbekiston Respublikasining “Aholini va hududlarini tabiiy va texnogen xususiyatli favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish to’g’risida”gi qonuni qabul qilindi va u favqulodda vaziyatlarning oldini olish, xavfxatarni kamaytirish, favqulodda vaziyatlarning oldini olish, xavf-xatarni kamaytirish, shuningdek, favqulodda vaziyatlarning oldini olish sohasida asosiy boshqaruv hujjatiga aylandi. va avariyalar, falokatlar va tabiiy ofatlardan keyin. Mazkur qonun O’zbekiston Respublikasi favqulodda vaziyatlar xizmati faoliyatining huquqiy asoslarini yaratishning boshlanishi bo’ldi.
Qonun shuningdek, O’zbekiston Respublikasi fuqarolarini, O’zbekiston Respublikasi hududida joylashgan chet el fuqarolari va fuqaroligi bo’lmagan shaxslarni, O’zbekiston Respublikasi hududidagi barcha quruqlik, suv, havo kengliklarini himoya qilish sohasida mamlakat uchun umumiy tashkiliy-huquqiy normalarni belgilaydi. O’zbekiston va uning hududlari, ishlab chiqarish va ijtimoiy ob’ektlar, shuningdek, tabiiy va texnogen xususiyatli favqulodda vaziyatlardan atrofmuhit. Mazkur qonunga muvofiq, O’zbekiston Respublikasi Hukumati tomonidan “Favqulodda vaziyatlarning oldini olish va harakat qilish davlat tizimi to’g’risida”gi (FVV) maqsadli dastur ishlab chiqildi (O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 23 dekabrdagi qarori). 1997 yil, 558-son). O’zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar davlat xizmati to’g’risidagi qonunning 2-moddasiga asosan. Favqulodda vaziyat - avariyalar, texnogen falokatlar, xavfli tabiiy hodisalar, tabiiy yoki boshqa ofatlar natijasida ma’lum bir hududda sodir bo’lgan, odamlarning qurbon bo’lishiga, odamlarning sog’lig’iga zarar etkazilishiga yoki katta moddiy yo’qotishlarga olib kelishi mumkin bo’lgan holat.
Favqulodda vaziyatlarning sabablari tabiiy, texnogen, antropogen, ekologik va ijtimoiy bo’lishi mumkin.
Tabiiy favqulodda vaziyatlar. Bularga zilzilalar, toshqinlar, tsunamilar, vulqon otilishi, sellar, ko’chkilar, ko’chkilar, bo’ronlar va tornadolar, katta o’rmon va torf yong’inlari, qor ko’chishi va qor ko’chkilari kiradi.
|
| |
