Referat shaklidagi gaplarda matn belgilarining o‘zgarishiga e’tibor bering. Manba matn
Referativ shakli
Ma’lumki, moddalar: qattiq
jismlar, suyuqliklar, gazlar —
atomlardan iborat.
Muallif o‘quvchiga barcha modda-
larning ning atom tuzilishi haqidagi
yaxshi ma’lum
bo‘lgan haqiqatini eslatadi
Bunda ancha vaqtdan beri
ma’lum bo‘lgan elektronning ichki
qurilishi haqida bir nima deyish
qiyin. Gap shundaki, hisob-
kitoblarga ko‘ra elektron radiusi
proton radiusidan bir necha ming
barobar kichik bo‘lishi kerak.
Muallif o‘quvchiga yaxshi ma’lum
bo‘lgan haqiqati - atomning
barcha moddalarining tuzilishini
eslatadi
Bunda ancha vaqtdan beri
ma’lum bo‘lgan elektronning ichki
qurilishi haqida bir nima deyish
qiyin. Gap shundaki, hisob-
kitoblarga ko‘ra elektron radiusi
proton radiusidan bir necha ming
barobar kichik bo‘lishi kerak.
O‘z fikrini aniqlashtirib,
muallif “atrofdagi olamni qurish
mumkin bo‘lgan” elementar
zarralarning katta ahamiyatiga
e’tibor qaratadi.
Xususan, ular yuqori elementar
deyish mumkin bo‘lgan
zarrachalarni topdilar.
Misol sifatida muallif
yangi turdagi zarrachalarni—
yuqori elementarlarni ochishni
keltiradi.
Elektrondan farqli o‘laroq, ularni
mezonlar emas, balki og’ir
elektronlar deyish to‘g’riroq bo‘lar edi.
Mezonni og’ir elektron deyish
To‘g’riroq degan fikrini
tasdiqlash maqsadida muallif bu ikki
zarralarni qiyoslaydi va ular
151
faqat og’irligiga ko‘ra farqlanishini
ko‘rsatadi.
Neytrino va boshqa sust
o‘zaro ta’sirlanuvchi zarralar
alohida i ajralgan guruhni tashkil qiladi.
Muallif yana bir bor o‘zaro ta’sir
qiluvchi zarralarning alohida guruhi
haqida o‘z fikrini ifodalaydi.
Bu nihoyat vaznsiz zarralar
deb nomlanuvchi oxirgi guruh:
glyuon, foton va graviton
Xotima qismida muallif vaznsiz
zarralar deb nomlanuvchi guruhni
nomlaydi.
