157
bir ma’noliligi. Ilmiy uslubining o‘ziga xos xususiyati bu atamalarning — ilmiy
tushunchalarni ifodalovchi maxsus so‘zlarning mavjudligi.
Ilmiy uslubning grammatik xususiyatlari
quyidagilardir
:
-
qaratqich kelishigini qo‘llash
(Ferma teoremasi,
Mendeleyev jadvali,
butundunyo tortishish qonuni),
- ravishdosh va sifatdoshlarning mavjudligi: Hikoya xronologik ketma-ketlikda
rivojlanayotgan harakatlar haqida ma’lumot berish uchun ishlatiladi;
tashqaridan
aralashuvda ekotizim yangi sharoitlarga moslashish orqali qayta tiklanadi yoki
ishdan chiqadi;
~ passiv konstruksiyalardan foydalanish, unda predikat fe’l
bilan ifodalanishi
mumkin:
Shifokorlar bolalar orasida shamollashning ko‘payishini qayd
yetadilar; Qish faslidagi kasalliklarning yuqori darajasi tana immunitet
tizimining zaiflashishiga bog’liq;
-
ilmiy tushunchalarni tavsiflashning qulay usuli bo‘lgan murakkab jumlalar
mavjudligi. Bunday gaplarda ko‘pincha murakkab bog‘lovchilar ishlatiladi, ular
faqat kitob nutqiga xosdir:
buning sababi shundaki, aslida, bunga qaramasdan,
holbuki: miloddan avvalgi uchinchi asrda yunon
tilida ilmiy terminologiya
yaratilganligi sababli, ilmiy uslubni badiiy uslubdan ajratish yuz berdi.
