“GENETIKA VA GENOMIKA ASOSLARI” FANIDAN NAZORAT TEST
MATERIALLARI
1. Operon nima?
A)qo’shimcha xromosomalar
B)ko’chib yuruvchi genetik elementlar
V)Genotipi qayta tuzilgan
G)o’zaro bog’lik xolda irsiylanadigan, umumiy regulyator mexanizmiga ega bo’lgan genlar
D)DNK zanjirini ajratadigan fermentlar
2. Qanday plazmidlar mavjud?
1-transduktsion, 2- restriktaza, 3-transmissibl, 4- avtonom replikatsiyalanuvchi
A)1, 2
B)3, 4
V)1, 3
G)1, 4
D)2, 3
3. Gen injeneriyasida qanday usullar kullaniladi?
1-organizmdan aloxida hujayralarni ajratib olish, 2- organizm genotipiga yangi genlarni kiritish,
3-organizm genotipini kayta kurish, 4-sun’iy ustirish, duragaylanish orkali yangi tipdagi
hujayralarni yaratish.
137
A)1, 3
B)1, 4
V)2, 3
G)3, 4
D)1, 2
4. Hujayrani klonlash qanday tartibda boradi?
1-hujayra maxsus sharoitda ustiriladi, 2- hujayra kallus tukima yoki yaxlit organizm olinadi, 3-
tirik organizmlardan aloxida organizm olinadi
A)2, 1, 3
B)3, 2, 1
V)1, 3, 2
G)2, 3, 1
D)3
5. Optik izomeriya nima?
A)Aminokislotalarning chap izomeriyasi
B)Aminokislotalarning yukori izomeriyasi
V)Aminokislotalarning chap va ung izomeriyasi
G)Aminokislotalarning kuyi izomeriyasi
D ) Aminokislotalardagi vodorot atomlarining urni
6. Qanday birikmalar peptid deyiladi?
A)Aminokislotalari kup lekin 50 dan kam bo’lgan
B)Ikkita aminokislotadan tashkil topgan
V)50 dan ortik aminokislotadan iborat
G)Aminokislotalar birikishidan xosil bo’lgan
D)Turtta aminokislotadan xosil bo’lgan
7. Oqsil molekulasining eng kuyi chegarasi necha daltonga teng?
A)138
B)1500000
V)1000000
G)6000
D)10000
8. Oqsil molekulasining yuqori chegarasi necha daltonga teng?
A)138
B)1500000
V)1000000
G)6000
D)10000
9. Aminokislotalar molekulasi massasi 138 bo’lsa, 50000 molekulyar massaga ega bo’lgan oqsil
molekulasida nechta aminokislota bo’ladi?
A)210
B)5-10
V)25-30
G)560
D)370
10. Bipolyar bog’lar nima?
A)Kushni aminokislotalarning karboqsil va aminoguruxlari urtasidagi bog’lar
B)Birinchi va turtinchi urinda turgan aminokislotalarning amino va karboqsil guruxlari
urtasidagi bog’lar
V)Kutblanmaydigan molekulalar va radikallar urtasidagi bog’lar
G)Kutblanuvchi bog’lar
D)Sulfagidril guruxlari urtasidagi S-S bog’lar
11. Koferment qanday funktsiyani bajaradi?
138
1-substratning kimyoviy uzgarishlarini ta’minlaydi, 2-substrat bilan birikadi, 3-kimyoviy
guruxlar, vodorod va elektronlarni kuchiradi, 4-oqsillarni tashiydi, 5-garmonlar ishini
jadallashtiradi, 6-apoferment bilan birikib fermentlarni faollashtiradi
A)1, 3, 5
B)1, 3, 6
V)2, 4, 5
G)1, 4, 6
D)2, 5, 6
12. Glyukoza qaerda ko’proq uchraydi?
1-tukima suyukligida, 2-uruglarda, 3-konda, 4-hujayra shirasida, 5-mevalarda, 6-asalda, 7-
jigarda, 8-tugunaklarda, 9-nonda
A)1, 2, 5, 7
B)2, 3, 5, 6
V)1, 4, 5, 7
G)1, 3, 4, 6
D)2, 4, 6, 7
13. Qaysi jarayonlarda glyukoza xosil bo’ladi?
1-fotosintez, 2-monosaxoroidlar polimerizatsiyasi, 3-polisaxaridlar gidrolizlanishi, 4-xayvonlar
ornizmida sintez
A)1, 2
B)2, 3
V)1, 3
G)2, 4
D)1, 3
14. DNK zanjiridagi jiyaklar kengligi qanchaga teng?
A)0,34 nm
B)4,7 nm
V)3,4 nm
G)2,0 nm
D)5,2 nm
15. 3 ta nukleotiddan iborat triplet uzunligi qancha?
A)10 mkm
B)1,02 mkm
V)3,4 mkm
G)2,7 mkm
D)7 mkm
16. Aminoatsil uchi nima?
A)t-RNK molekulasi xalkalaridan biri
B)t-RNK ning aminokislota biriktirib oladigan kismi
V)t-RNK ning DNK ga mos keluvchi nukleotidlari
G)t-RNK ning aminokislota biriktiradigan kismidagi uchta nukleotiddan iborat triplyoti
D)t-RNK ning aminotsil uchi karshisida joylashgan uchta nukleotiddan iborat triplyot
17. Metobolizm nima?
A)Moddalar va energiya almashinuvi reaktsiyalari yigindisi
B)Moddalarning xazm bo’lishi
V)Koldik moddalarning organizmdan chikarilishi
G)Plastik almashinuv
D)Energiya almashinuv
18. Krebs tsiklini tartib bilan ko’rsating.
1-oqsilatsetat kayta tiklanadi, 2-organik kislotalar ketma-ket xosil bo’ladi, 3-atsetil KoA
oqsilatsetat bilan ta’sirlanib tsitrat kislotani xosil kiladi
A)3, 2, 1
B)2, 3, 1
139
V)1, 3, 2
G)2, 1, 3
D)1, 2, 3
19. ATF molekulasida bitta makroenergetik bog’ uzilganda qancha energiya ajralib chikadi?
1-2000-3000 kaloriya, 2-7000-8000 kaloriya, 3-400 kj, 4-40 kj
A)1, 2
B)2, 3
V)1, 4
G)2, 4
D)3, 4
20. Oqsil sifati nimaga bog’lik?
1-aminokislotalarsoniga,
2-aminokislotalarxiliga,
3-radikallarulchamiga,
4-
karboqsilguruxsoniga, 5-almashinilmaydiganaminokislotalarbo’lishiga
A)1, 3, 4
B)2, 3, 5
V)3, 4, 5
G)1, 3, 5
D)1, 2, 5
21. Uglevod va yoglardan nima sababdan oqsillar sintezlanmaydi?
1-uglevodlar va yoglar molekulasi nisbatan kichik, 2-oqsillar monometrlari azot saklovchi
aminokislotalardan iborat, 3-uglevod va yoglar molekulasida azot bo’lmaydi, 4-oqsillar yirik
molekulali polimerlar
A)1, 3
B)1, 4
V)2, 3
G)3, 4
D)2, 4
22. 200-300 aminokislota koldigidan iborat oqsil molekulasi sintezi uchun qancha vakt kerak?
A)5-6 min
B)20-30 sek
V)1-2 min
G)10-15 sek
D)10-15 min
23. Oqsil sintezidagi xato nima bilan bog’lik?
1-gendagi nukleotidlar tartibining uzgarishiga, 2-oqsil sintezi mexanizmi uzgarishiga, 3-
ribosomalar shakli va urnining uzgarishiga, 4-polipeptid zanjirda aminokislotalar tarkibining
uzgarishiga
A)1, 3
B)1, 2
V)2, 3
G)2, 4
D)1, 4
24. Radioliz (fotoliz) nima?
A)Yashil usimliklarning yoruglikda modda sintezlashi
B)Suv molekulalarining yoruglik ta’sirida parchalanishi
V)Organizmlarni SO
2
gazini avtotrof usulda bog’lashi
G)Xlorofill molekulalarining kuyosh yorugligi ta’sirida tebratgan xolatga utishi
D)Anorganik moddalrnining oksidlanishi xisobiga organik moddalar sintezlanishi, SO
2
ni
avtotrof bog’lanishi
25. Biologiyaning genetik va molekulyar biologiya soxasidagi muammolari nimadan iborat?
1-organizmlar belgi va xususiyatlarining irsiylanishi mexaizmlarini ochib berish, 2-organizlar
tarixiy rivojlanishini aniklash, 3-erda xayotning paydo bo’lishini isbotlash, 4-organik
140
molekulalar tuzilishi va funktsiyasini aniklash, 5-odamning paydo bo’lishini isbotlash, 6-
organizmlar tarixiy rivojlanishining molekulyar asoslarini ochib berish
A)1, 4, 6
B)2, 4, 5
V)2, 3, 5
G)1, 3, 6
D)2, 5, 6
26. TSitologiya nimani urganadi?
1-hujayraning tuzilishi va kimyoviy tarkibini, 2-hujayra ornoidlari va ularning funktsiyalarini, 3-
irsiylanish konuniyatlarini, 4-hujayraning ixtisoslashuvi mexanizmi, 5-hujayraning usishi,
kupayishi va rivojlanishini, 6-bir hujayralilarni
A)1, 3, 6
B)2, 3, 5
V)1, 2, 5
G)1, 4, 6
D)2, 4, 5
27. Tuxum hujayrasini kashf etib, hujayra organizmlar rivojlanishi birligi ekanligini kim
ko’rsatgan?
A)Nemis botanigi SHleyden va zoolog SHvann
B)Italyan Malpigi va Gryu
V)Nemis vrachi Virxov
G)Rus Ber
D)Rus Mechnikov
28. Hujayra nazariyasining axamiyati nimada?
1-organizmlar tuzilishi va rivojlanishiga kura uxshashligini ko’rsatadi, 2-kasalliklarni kelib
chikish sabablari, ularning oldini olish va davolash yullarini ko’rsatadi, 3-organizmda moddalar
almashinuvini tushunib olishga yordam beradi, 4-organizmlarga kelib chikish umumiyligini
ko’rsatadi
A)1, 4
B)2, 4
V)2, 3
G)3, 4
D)1, 3
29. Viruslar va fraglar qanday tuzilgan?
A) Irsiy materiali DNK yoki t-RNK
B) Irsiy materiali bo’lmaydi
V) Irsiy materiali oqsil kobikka uralgan DNK va i-RNK
G) Irsiy materiali lipoproteid bilan uralgan
D) Yadrosi bo’lmaydi
30. Viruslar ta’sirida hujayrada sodir bo’ladigan jarayonlar qaysi javobda tartib ilan ko’rsatilgan?
1-hujayra kobigi yoriladi, 2-viruslar kristallanadi, 3-hujayra nobud bo’ladi, 4-virus genomi kup
marta replikatsiyalanadi
A) 1, 3, 4, 2
B) 4, 2, 3, 1
V) 4, 1, 3, 2
G) 4, 2, 3, 1
D) 2, 4, 1, 3
31. Hujayraning uzaro bog’lik 3 tarkibiy kismini ko’rsating?
1-tsitoskelet, 2-hujayra kobigi, 3-tsitoplazma va uning organoidlari, 4-yadro, 5-hujayra
membranasi, 6-endoplazmatik tur
A)1, 2, 5
B)2, 3, 4
V)2, 4, 6
141
G)3, 4, 5
D)1, 5, 6
32. Hujayraning qanday tuzilmalari organoid deyiladi?
1-muayyan shaklga va tuzilishga ega bo’lgan, 2-yoruglik mikroskopida kurinadigan, 3-muayyan
funktsiyani bajaradigan, 4-molekulyar tuzilishiga ega bo’lgan, 5-muayyan joyni egallagan
A)1, 3, 4
B)2, 3, 5
V)1, 3, 5
G)2, 3, 4
D)1, 2, 4
33. Sillik endoplazmatik tur qaysi organlar hujayrasida yaxshi rivojlangan?
1-sekretsiya bezlari, 2-teri bezlari, 3-jigar, jinsiy bezlar
A)1, 2
B)2, 3
V)3, 4
G)2, 4
D)1, 4
34. Polisomalar qanday funktsiyani bajaradi?
A)Hujayradan tashkariga chikadigan oqsillar sintezlaydi
B)Uglevodlar sintezida ishtirok etadi
V)Hujayraning uzida sarflanadigan oqsillarni sintezlaydi
G)Zaxira ozuka tuplaydi
D)Matritsa oladi
35. Gen injeneriyasi orkali nima urganiladi?
A) Individual rivojlanish davomida muxit omillari ta’sirida belgilarning genotipda va fenotipda
namoyon bo’lishi
B) Irsiyatning moddiy asoslari bo’lgan nuklein kislotalari strukturasi va funktsiyasi
V) Noyob genlar yoki xromosomalarni bir organizmdan ikkinchisiga utishi
G) CHatishtirib olingan duragaylarda belgilarning irsiylanishi
D) Xromosomalar mikroskopik xolati
36. Genetikaning rivojlanishida U. Betson xizmatlari:
A) Mutatsiya nazariyasini yaratdi
B) «Genetika» atamasini fanga kiritdi
V) DNK modelini yaratdi
G) Krosingover xodisasini ochdi
D) Jins genetikasini aniklab berdi
37. Odam organizmida xomila vujudga kelganda uning yadrosidagi xromosomalar soni nechta
bo’ladi?
A)46
B)23
V)56
G)52
D)8
38. Tuxumhujayrasinikashfetib, hujayraorganizmlarrivojlanishibirligiekanliginikimko’rsatgan?
A) Nemis botanigi SHleyden va zoolog SHvann
B) Italyan Malpigi va Gryu
V) Nemis vrachi Virxov
G) Rus Ber
D) Rus Mechnikov
39. Viruslar va fraglar qanday tuzilgan?
A) Irsiy materiali DNK yoki t-RNK
B) Irsiy materiali bo’lmaydi
V) Irsiy materiali oqsil kobikka uralgan DNK va i-RNK
142
G) Irsiy materiali lipoproteid bilan uralgan
D) Yadrosi bo’lmaydi
40. Viruslar ta’sirida hujayrada sodir bo’ladigan jarayonlar qaysi javobda tartib ilan ko’rsatilgan?
1-hujayra kobigi yoriladi, 2-viruslar kristallanadi, 3-hujayra nobud bo’ladi, 4-virus genomi kup
marta replikatsiyalanadi
A) 1, 3, 4, 2
B) 4, 2, 3, 1
V) 4, 1, 3, 2
G) 4, 2, 3, 1
D) 2, 4, 1, 3
41. Hujayraning uzaro bog’lik 3 tarkibiy kismini ko’rsating?
1-tsitoskelet, 2-hujayra kobigi, 3-tsitoplazma va uning organoidlari, 4-yadro, 5-hujayra
membranasi, 6-endoplazmatik tur
A) 1, 2, 5
B) 2, 3, 4
V) 2, 4, 6
G) 3, 4, 5
D) 1, 5, 6
42. Hujayraning qanday tuzilmalari organoid deyiladi?
1-muayyan shaklga va tuzilishga ega bo’lgan, 2-yoruglik mikroskopida kurinadigan, 3-muayyan
funktsiyani bajaradigan, 4-molekulyar tuzilishiga ega bo’lgan, 5-muayyan joyni egallagan
A) 1, 3, 4
B) 2, 3, 5
V) 1, 3, 5
G) 2, 3, 4
D) 1, 2, 4
43. Sillik endoplazmatik tur qaysi organlar hujayrasida yaxshi rivojlangan?
1-sekretsiya bezlari, 2-teri bezlari, 3-jigar, jinsiy bezlar
A) 1, 2
B) 2, 3
V) 3, 4
G) 2, 4
D) 1, 4
44.Polisomalar qanday funktsiyani bajaradi?
A) Hujayradan tashkariga chikadigan oqsillar sintezlaydi
B) Uglevodlar sintezida ishtirok etadi
V) Hujayraning uzida sarflanadigan oqsillarni sintezlaydi
G) Zaxira ozuka tuplaydi
D) Matritsa oladi
45. Hujayrada kechadigan xayotiy jarayonlar asosini nima tashkil etida?
1-fragmentativ reaktsiyalar, 2-molekulalarning kimyoviy uzgarishi, 3-gemostaz, 4-irsiylanish, 5-
oqsillar almashinuvi
A) 1, 2, 3
B) 1, 3, 4
V) 1, 2, 5
G) 2, 3, 5
D) 2, 3, 4
|