• Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari
  • Fazoviy fanlarda masshtab va tiniqlikning ahamiyati




    Download 1,03 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet4/12
    Sana27.11.2023
    Hajmi1,03 Mb.
    #106181
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
    Bog'liq
    Geoaxborot tizim-56-72

    3.2. Fazoviy fanlarda masshtab va tiniqlikning ahamiyati 
    Boshlangʻich geodeziya va kartografiya kurslaridan ma’lumki, masshtab bu 
    yer yuzasidagi masofalarning gorizontal proyeksiyalardagi kichraytirilgan 
    darajasidir. Masshtablar turli, jumladan sonli, matnli, chiziqli boʻladi va GAT da 
    kartalarni ishlab chiqarayotgan foydalanuvchi talabga qarab legendadan mosini 
    tanlab olishi mumkin.
    Ma’lumotlarning batafsil yoki umumlashgan holda yoritib berilishiga koʻra 
    katta, oʻrta va kichik masshtabli kartalar boʻladi. Katta masshtabli kartalarda 
    obyektlar katta boʻladi va odatda tuman miqyosida, shahar masshtabida va undan 


    Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari
    60 
    past darajada olinadi (1:100 dan 1:10000 gacha). Koʻpincha bunday kartalar 
    ishchi kartalar hisoblanadi. Kichik miqyosdagi kartalarda obyektlar kichikroq 
    koʻrinishda boʻlib, odatda davlatlar, viloyatlar yoki global masshtabda boʻladi
    (1:100000 dan 1:5000000 gacha). Koʻpincha siyosiy kartalar yoki global 
    miqyosdagi oʻzgarishlar, yoki biron-bir hodisani tasvirlashda kichik masshtabli 
    kartalar qoʻllaniladi. Katta va kichik masshtabli kartalarning sonlari turlicha 
    koʻrsatilgan. Bundan tashqari, odatda 1:500000 masshtabli kartadan ajratib 
    olingan 1:25000 li karta kichik masshtabli kartadan ajratilgan katta masshtabli 
    karta deb ham yuritiladi.
    Geoaxborot tizimida ma’lumotlarni toʻplashda va kelgusida ularni 
    foydalanuvchiga yetkazib berishda sifatli ko’rsatib bera olish muhim ahamiyat 
    kasb etadi. Koʻrsatib bera olish xususiyatlari jumlasiga kiruvchi aniqlik 
    (accuracy), GATga koʻra tiniqlik (inglizcha resolution, ruscha разрешение 
    soʽzidan olingan) muhim xususiyatdir. Bu sifat, oʻz navbatida, fazoviy, spektral 
    va vaqtli boʻlimlarga boʻlinadi. Masofadan zondlashda qoʻllaniladigan barcha 
    sensorlar mana shu uch sifat koʻrsatkichlari doirasida ish olib boradi va ma’lumot 
    saqlanish hajmi, qayta ishlash jarayoni hamda toʻlqin uzunligiga qarab bu uch 
    boʻlimda sensorlar ishlatilishi ham oʻzgarib turadi.  

    Download 1,03 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




    Download 1,03 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Fazoviy fanlarda masshtab va tiniqlikning ahamiyati

    Download 1,03 Mb.
    Pdf ko'rish