|
Gigiyena fani, uning maqsadi va vazifalari
|
| bet | 3/3 | | Sana | 03.06.2024 | | Hajmi | 18,09 Mb. | | #259535 |
Bog'liq GIGIENANINg RIVOJLANISH TARIXIGIGIYENANING BO’lIMLARI
OVQATLANISH GIGIYENASI
BOLALAR VA O‘SMIRLAR GIGIYENASI
RADIATSION GIGIYENA BO’LIMI
GIGIYENA FANINING RIVOJLANISH TARIXI
- Gigiyena fani juda uzoq va serqirrali rivojlanish yo‘lini bosib o‘tgan. Qadimgi va o‘rta asrlarda gigiyena shaxsiy gigiyenaga doir ayrim 13 elementlar haqidagi qoidalarga ega boigan boiib, u asosan turmush tajribalariga asoslangan holda yuzaga kelgan, ijtimoiy yo‘nalishga ega boigan biron-bir gigiyenik tadbirlar umuman boigan emas. Gigiyenik bilimlarga doir barcha elementlar faqatgina shaxsiy gigiyenagagina taalluqli boigan boiib, badan tozaligi, turar joylarning orastaligiga oid qoida kodekslariga amal qilish, ovqatlanish tartibiga rioya qilish va badanni chiniqtiruvchi muolajalarni bajarish kabilarga qaratilgan.
- Feodalizmning rivojlanish davrida Yevropada barcha fanlarning inqirozga yuz tutganligini guvohi boiamiz. O‘rta asrlardagi diniy aqidalar gigiyenaga doir qoidalar va ko‘nikmalardan voz kechishga olib kelgan, natijada Yevropa bo‘ylab oiat, vabo, moxov, sifilis kabi dahshatli kasalliklar hukmron boigan.
GIGIYENA FANINING RIVOJLANISH TARIXI
- Bu davrda gigiyenaning gurkirab rivoj lanishiga Sharqdagi xalqlar o‘rtasida faoliyat ko‘rsatgan olimlar, tabiblar va arboblar o‘z hissalarini qo‘shganlar. Gigiyena fanining rivoj lanishiga X-XI asrlarda yashab ijod etgan yirik mutafakkir oiim Abu Ali ibn Sino o‘zining “Tib qonunlari” risolasida turar joy gigiyenasi, kiyim-bosh gigiyenasi, ovqatlanish gigiyenasi, bolalarni gigiyenik tarbiyalash masalalariga katta e’tibor qaratgan boiib, bu bilimlar hozirgi kunda ham o‘z mavqeini yo‘qotgan emas.
- Feodalizm davrining oxirlariga kelib ya’ni manufaktura davrida korxonalarning rivojlanishi kuzatildi, natijada ishlab chiqarish muhitiga doir muammolar vujudga kelib, bunday sharoitda mehnat qiladiganlar organizmiga nomuvofiq omillar ta’sirida yuzaga kelishi mumkin boigan kasb kasalliklariga e’tiborni qaratmaslik mumkin emasligini isbotladi. Bunday holat sanoat gigiyenasining rivoj lanishiga turtki boigan. Shunday qilib, ishchi jamoalarining paydo boiishi bilan bir qatorda davlatlami mudofaasi uchun xizmat ko‘rsatadigan doimiy armiyalaming faoliyati doirasidagi gigiyenik tadbirlaming ishlab chiqilishi zaruriyati tugilgan, natijada gigiyena fani jamoat xarakteriga ega boigan fan qatorida o‘rin egallay boshlagan.
- Gigiyena sohasida muntazam ravishda ilmiy tekshirishlarni olib borish Rossiya universitetlari qoshidagi tibbiyot fakultetlaridagi gigiyena kafedralarining ochilishi bilan bogianib ketadi.
GIGIYENA FANINING RIVOJLANISH TARIXI
- Birinchi gigiyena kafedrasi A.P. Dobroslavin tomonidan Peterburgdagi Harbiy tibbiy jarrohlik akademiyasida (1871-y) ochilgan edi. A.P. Dobroslavin Rossiyada birinchi boiib gigiyenani fan sifatida shakllantirib, ilmiy tajribalarga tayangan holda namoyon qildi. A.P. Dobroslavinning juda ko‘p ilmiy ishlari kommunal gigiyena masalalariga qaratilgan edi. Uning qalamiga “Gigiyena” nomli 2 tomli qo’L yozma mansubdir.
E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!
|
| |
