Hayot faoliyati xavfsizligi




Download 5,44 Mb.
Pdf ko'rish
bet109/147
Sana25.05.2024
Hajmi5,44 Mb.
#253549
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   147
Bog'liq
жумаева

2.
 
Kuyish: 
issiqlik manbayidan olib chiqish; kiyim-boshlarni o'chirish, ularni 
yechish; yopishgan kiyim-kechaklarni qirqib olish; kuygan tana qismlariga 
sovitkichlarni (sovuq suvli baklashkalar) qo'yish; yoki mo`zdek oqar suv 
tagiga qo'yish; kuygan tana qismlariga styer il bint qo'yib, quruq bog'lash.
 
3.
 
Harakat-tayanch tizimi qismlari shikastlanganda: 
(sinish, chiqish, paylarning 
cho'zilishi, paylaming o`zilishi) (belgilari - og'riq. shishning paydo bo'Iishi, 
harakatning cheklanganligi yoki mutlaqo harakatsizlik, t yer isi oqargan, a'zo 
holati odatdan tashqari, suyak siniqlarining g'ijir -g'ijiri): jarohat olgan 


275 
kimsani ehtiyotlash, qulay holatda yotqizish, baqa holatida odamga taxtakach 
qo'yilmaydi, 
qolgan 
paytlarda 
ushlab 
turuvchi 
bog'lamni 
qo'yish; 
shikastlangan qo'lni ko'krak qafasiga bog'lash; boldir suyagi singanida uni 
qalinroq o'rash (adyol bilan), tovoni va boldiriga bog'lab qo'yish. Bosh va 
umurtqa 
pog'onalari 
shikastlanganda 
jarohatlanganni 
cxaqlanchasiua 
yotqizish; bosh tomoniga sochiq qo'yib qimirlamaydigan qilib bog' lash, 
bo'yin tagiga yumshoq yostiqsimon narsani to'shash. Shikastlanganlarga turli 
tashish usullaridan foydalanib dastlabki tibbiy yordam ko'rsatish.
 
4.
 
Elektr toki urganda: 
tok ta'siridan xavfsiz joyga o'tqazish; tokni manbadan 
o'chirish; tok o'tmaydigan jismlar (quruq yog'och, dastasi yog'ochli asboblar, 
supurgi, shvabra, belkurak, ketmon, xaskash va b.) bilan simni chetga olish; 
shikastlangan odamni taxta, gilamcha, quruq rczina ustiga olib qo'yish; kerak 
bo'lsa sun'iy nafas oldirish va yurakni uqalash.
 


276 
50-rasm. Qonni to'xtatish nuqtalari, ularga bog'lovlarni qo'yish.
51-rasm. Arteriyadan qon ketishini bosqichma 
-bosqich burama solish bilan vaqtincha to'xtatish. 


277 
Kuyishning og'irlik darajasi nafaqat uning chuqurligi balki uni qamrab olgan 
sathiga ham aytarli darajada bog'liq. Shunga ko'ra amalga oshiriladigan tibbiy 
yordam muolajalari ham ma'Ium tartibda olib boriladi. Ayni maqsadga yer
ishish uchun kuyish sathini aniqlash niyatga monand bo'ladi. Buning uchun 
kaft yoki «9 lar» qoidasidan foydalaniladi. Odatda shikastlanganlar kaftining 
sathi butun tana yo`zasining 1% ini tashqi l qiladi. «9 lar» qoidasiga ko'ra 
odam tanasining sathi uning butun tanasining yo`zasiga nisbatan 9% ni tashqi 
l qiladigan qismlarga ajratiladi. Masalan: bosh sathi 9% ni, tananin g oldingi 
qismi 9x2=18% ni, tananing orqa qismi ham 18%. Son sathi 9% ni, boldir 
oyoq bilan 9%ni, but orasi 1% ni tashqi l etadi (6-chizma). 
Ko'pincha, kuygan tana qismlari sathini o'lchash chog'ida har ikkala 
usullardan bir vaqtda foydalaniladi. 

Download 5,44 Mb.
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   147




Download 5,44 Mb.
Pdf ko'rish