Hujayra biologiyasi I. A. AbduIov X. U. X albekova




Download 5,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet77/113
Sana06.06.2024
Hajmi5,62 Mb.
#260794
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   113
Bog'liq
NamDU-ARM-1159-Hujayra biologiyasi

Profaza. 
Unga interfazadagi G2 davmi o ‘tgan hujayralar kiradi. 
Ular replikatsiyadan keyin 4sDNK miqdoriga ega.
Profaza boshida yadroda ingichka iplar-profaza xromosom a­
lari ko‘rina boshlaydi. Ular kondensatsiyalana boshlab transkrip- 
sion faolligi susayadi. Profaza mobaynida xromosomalar qisqarib 
yo‘g ‘onlashadi.
Profaza xromosomalari ikkilangan lekin ikkita xromatidlar bir- 
biriga shunday zich birikadiki, bitta bo‘lib ko‘rinadi. Demak, xro- 
motidalar soni DNK miqdoriga teng -4n-4s.
Xromosomalar kondensatsiyalanishiga parallel ravishda yadro- 
chaning yo‘qolishi va yadro qobig'ining erishi kuzatiladi: yadro po­
ralari yo‘qolib, yadro qobig‘i aw al fragmentlarga (bo‘lakchalarga) 
keyin mayda membrana pufakchalariga aylanadi.
Mitozdagi yadrochaning roli haqida turli olimlarning fikri ma­
vjud. Ba’zilar yadrocha erib ketib uning moddasi xromosomalar bi­
lan birga qiz hujayralarga taqsimlanadi deb hisoblaydi, ba’zilar esa 
yadrocha bo41 in ish dukini hosil qilishda ishtirok etadi, deydi yoki 
yadrocha komponentlari yadro va sitoplazma o‘rtasidagi moddalar 
almashinuvida ishtirok etadi.
Endoplazmatik to ‘r hajmining kichrayishi kuzatiladi. U kalta sis- 
tem a va vakuolalarga parchaianib yuzasidagi ribosomalar soni ka- 
mayadi.
M itozning yana bir muhim hodisasi- boMinish dukining hosil 
bo‘lishi ham profazada kuzatiladi. Bo‘linish duki sentriolalar yoki
146


ular ishtirokisiz hosil bo‘ladi (o‘simliklarda).
Profazada S davrda duplikatsiyaga uchragan sentriolalar hu­
jayraning ikki qutbi harakatlanadi. Har bir qutbga bittadan diplosoma 
boradi. Ular orasida mikronaychalar shakllanadi.
Erta 
profazada 
kondensatsiyalanayotgan 
xromosomalarning 
sentromera uchastkalarida kinetoxor qismlari ko‘rina boshlaydi. Bu 
joy bilan bo‘linish duki mikronaychalari birikadi.
Profaza yadro qobig‘ining erib karioplazma bilan sitoplazma 
aralashib ketishi bilan tugaydi(23rasm).

Download 5,62 Mb.
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   113




Download 5,62 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Hujayra biologiyasi I. A. AbduIov X. U. X albekova

Download 5,62 Mb.
Pdf ko'rish