|
I-bob. Talabalar reyting ballarini to‘plash va gpa ballarini hisoblash avtomatlashtirilgan axborot tizimi ishlab chiqishning nazariy asoslari
|
| bet | 6/7 | | Sana | 15.05.2024 | | Hajmi | 1,95 Mb. | | #236297 |
Bog'liq Kurs ishi ONOROV 1 2.2. Komponentalar ishlash prinsipi.
Button tugmasi (yoki tugma) dastur interfeysida foydalanuvchining amalni boshlash uchun ishlatiladi. Bu tugma o‘chirish, joylashtirish, ma'lumotni saqlash, ma'lumotlarni ko‘rish, yoki boshqa amallarni bajarish uchun ishlatiladi. Button tugmasining ishlash prinsipi sodda:
Tugmani yaratish: Dastur kodida button tugmasi yaratiladi. Bu dastur tili (masalan, C#, Java, yoki boshqa) yoki dasturlash muharriri (masalan, Visual Studio, Android Studio) orqali bajarilishi mumkin.
Tugmani joylashtirish: Tugmani grafik interfeysda joylashtirish uchun kerak bo‘lgan sahifada joylashadi. Bu sahifalar moslashuvchan dastur tili yoki ilovalar orqali yaratiladi.
Tugma uchun kerakli xususiyatlarni sozlash: Tugma uchun kerakli xususiyatlar, masalan, o‘lcham, rang, matn, bosish vaqti, bosilganda amal bajarilishi kerak bo‘lgan funksiya yoki hodisalar (event handlers) kabi, dastur tili yoki dasturlash muharriri yordamida belgilanadi.
Tugma funktsiyasini aniqlash: Tugma bosilganda bajarilishi kerak bo‘lgan amal funksiyasi (masalan, ma'lumotlarni saqlash, oynani yopish yoki boshqa bir amal) tugma uchun belgilangan.
Tugmani dastur logikasiga bog‘lash: Tugma bosilganda uni aniqlangan funksiyaga bog‘lash kerak. Bu, dastur tili yoki dasturlash muharriri orqali bajariladi.
Dastur tekshirish va boshlash: Tugma va unga bog‘langan funksiya to‘g‘ri ishlashi uchun dastur tekshiriladi va boshlanadi. Foydalanuvchi tugmani bosganda, belgilangan amal bajariladi.
Label, dastur interfeysida matnni namoyish etish uchun ishlatiladi. Masalan, foydalanuvchiga ma'lumot berish, bildirishlar namoyish etish yoki interfeys elementlarini aniqlash uchun ishlatiladi. Label ishlash prinsipi quyidagicha:
Labelni yaratish: Dastur kodida label yaratiladi. Bu dastur tili (masalan, C#, Java, yoki boshqa) yoki dasturlash muharriri (masalan, Visual Studio, Android Studio) orqali bajarilishi mumkin.
Labelni joylashtirish: Label grafik interfeysda joylashtirish uchun kerak bo‘lgan sahifada joylashadi. Bu sahifalar moslashuvchan dastur tili yoki ilovalar orqali yaratiladi.
Label uchun kerakli xususiyatlarni sozlash: Label uchun kerakli xususiyatlar, masalan, matn, o‘lcham, rang, stil va boshqa xususiyatlar, dastur tili yoki dasturlash muharriri yordamida belgilanadi.
Matnni aniqlash: Labelga ko‘rsatilishi kerak bo‘lgan matn dastur tili yoki dasturlash muharriri orqali belgilanadi.
Labelni dastur logikasiga bog‘lash: Labelni, kerak bo‘lgan matnni namoyish qilish uchun dastur logikasiga bog‘lash kerak. Bu, dastur tili yoki dasturlash muharriri orqali bajariladi.
Dastur tekshirish va boshlash: Dastur tekshiriladi va boshlanadi. Label to‘g‘ri ishlashi uchun tekshiriladi va foydalanuvchi matnni ko‘rish uchun labelni ko‘rishini boshlashi kerak.
TextBox, dastur interfeysida foydalanuvchining matnni kiriting yoki ko‘rish uchun ishlatiladi. Bu maydon foydalanuvchiga matn kiriting, o‘zgartiring va ko‘rish imkonini beradi. TextBox ishlash prinsipi quyidagicha:
TextBoxni yaratish: Dastur kodida TextBox yaratiladi. Bu dastur tili (masalan, C#, Java, yoki boshqa) yoki dasturlash muharriri (masalan, Visual Studio, Android Studio) orqali bajarilishi mumkin.
TextBoxni joylashtirish: TextBox grafik interfeysda joylashtirish uchun kerak bo‘lgan sahifada joylashadi. Bu sahifalar moslashuvchan dastur tili yoki ilovalar orqali yaratiladi.
TextBox uchun kerakli xususiyatlarni sozlash: TextBox uchun kerakli xususiyatlar, masalan, o‘lcham, rang, shrift, yozuv stili, matn placeholder (kiritingizni ko‘rsatuvchi matn) va boshqa xususiyatlar, dastur tili yoki dasturlash muharriri yordamida belgilanadi.
Matn kiritish va o‘zgartirishni tekshirish: Foydalanuvchi matn kiritish va o‘zgartirishini bajara oladi. Ba'zi holatlarda, kiritilayotgan matnni tekshirish uchun validatorlar yoki filtrlar ishlatilishi mumkin.
Matnni olish: TextBoxga kiritilgan matnni olish mumkin. Bu, dastur tili yoki dasturlash muharriri orqali bajariladi.
TextBoxni dastur logikasiga bog‘lash: TextBoxni dastur logikasiga bog‘lash zarur bo‘lgan holatda kerak bo‘ladi. Masalan, foydalanuvchi kiritilgan matnni saqlash, uni qayta ishlash, ma'lumotni tekshirish kabi vazifalar bajarilishi mumkin.
DataGridView, ma'lumotlarni jadvallar (ko‘chirish va ko‘rish) ko‘rinishida namoyish etish va tahrirlash uchun ishlatiladi. Bu komponent dasturiy interfeyslarda ko‘p mashq qilinadi. DataGridView ishlash prinsipi quyidagicha:
DataGridViewni yaratish: DataGridView dastur kodida yaratiladi. Bu dastur tili (masalan, C#, Java, yoki boshqa) yoki dasturlash muharriri (masalan, Visual Studio, Android Studio) orqali bajarilishi mumkin.
DataGridViewni joylashtirish: DataGridView grafik interfeysda joylashtirish uchun kerak bo‘lgan sahifada joylashadi. Bu sahifalar moslashuvchan dastur tili yoki ilovalar orqali yaratiladi.
DataGridView uchun kerakli xususiyatlarni sozlash: DataGridView uchun kerakli xususiyatlar, masalan, ustunlar va qatorlar soni, ustun va qatorlar nomi, ustun va qatorlar kengligi, qatorlarning o‘lchami, maydonlarning turlari, maydonlar o‘lchami, o‘lchamlarning o‘rnatilishi, o‘lchamlar uchun kerakli sun'iy nomlar va boshqa xususiyatlar dastur tili yoki dasturlash muharriri yordamida belgilanadi.
Ma'lumotlar uchun ma'lumotlar manbai belgilash: DataGridViewga ko‘rsatilishi kerak bo‘lgan ma'lumotlar manbai (masalan, ma'lumotlar ombori, ma'lumotlar jadvallari, ma'lumotlar qatorlari) belgilanadi. Bu ma'lumotlar obyektlari (masalan, DataTable yoki BindingSource) yoki ro‘yxatlar (masalan, List yoki Array) bo‘lishi mumkin.
DataGridViewni ma'lumotlar bilan bog‘lash: DataGridViewga ko‘rsatilishi kerak bo‘lgan ma'lumotlar belgilanadi. Bu ma'lumotlar DataGridView uchun ma'lumotlar manbai tomonidan ta'min etiladi.
Ma'lumotlarni ko‘rish va tahrirlash: Foydalanuvchi DataGridViewda ko‘rsatilgan ma'lumotlarni ko‘rish va ularni tahrirlash imkoniyatiga ega bo‘ladi. Ular ustunlarni o‘zgartirish, qatorlarni o‘zgartirish, ma'lumotlarni qidirish va filtratsiya qilish, ma'lumotlarni yangilash, qatorni o‘chirish, yangi qator qo‘shish va boshqa amallarni bajarishi mumkin.
DataGridViewni dastur logikasiga bog‘lash zarur bo‘lgan holatda kerak bo‘ladi. Masalan, ma'lumotlarni saqlash, ma'lumotlarni o‘zgartirish, ma'lumotlar ustunlarini yordamida chiqish uchun hisob-kitoblar olib borish va boshqa vazifalar.
PictureBox grafik elementlarini namoyish etish uchun ishlatiladi. Ushbu komponent rasmlarni ko‘rsatish uchun mo‘ljallangan. PictureBox orqali rasmlarni yuklash, uni o‘zgartirish, chizish va boshqa amallarni bajarish mumkin.
PictureBox orqali rasmlarni namoyish etish uchun quyidagi amallarni bajara olamiz:
Image property (Rasm xususiyati): PictureBox komponentiga namoyish etilayotgan rasmni yuklash uchun Image xususiyatiga rasm obyekti yuklanadi.
SizeMode property (Rasm o‘lchamini sozlash): PictureBox o‘lchamini va rasmlarni namoyish qilish usulini aniqlash uchun SizeMode xususiyatidan foydalaniladi.
BackgroundImage property (Orqa fon rasmi): PictureBox orqa fon rasmini sozlash uchun BackgroundImage xususiyati ishlatiladi.
Paint event (Chizish hodisasi): PictureBox orqali chizish amallarini bajarish uchun Paint hodisasi qo‘llaniladi. Bu hodisa orqali tasvirga chizish, matn yozish yoki boshqa grafik amallarni bajarish mumkin.
PictureBox orqali qandaydir boshqa amallarni bajarishimiz, shuningdek animatsiyalar va boshqa grafik elementlarni qo‘llashimiz mumkin. Bu yo‘nalishda, PictureBox bizga ko‘p qulaylik va imkoniyatlar beradi.
Xulosa
Men ishlab chiqgan bu dastur talabalar reyting ballarini to‘plash va GPA ballarini hisoblash jarayonlarini avtomatlashtirish maqsadida tuzilgan. Dastur algoritmlar va formulalardan foydalanib talabalar reyting ballarini to‘plash va GPA ballarini hisoblash uchun tuzilgan. Bu tizim talabalar uchun qulay bo‘lib samarali sodda hisoblash va ko‘rsatishni ta'minlaydi. Natijada, bu dastur o‘qish jarayonini muvaffaqiyatli va effektiv qiladi. Bu dasturda men talabalar uchun jami reyting ballarining o‘rtacha qiymatini hisoblashda yagona bir formuladan foydalanish orqali amalga oshirdim. Bu dasturimda talabalar o‘zlarining o‘rtacha ballarini AQSh standarti orqali hisoblab ko‘rishlari ham mumkin bo‘ladi. Bu talabalar uchun yana bir qulaylik bo‘ladi. Men yaratgan dasturni faqatgina talabalar va o‘qituvchilar uchungina emas balki ota onalar uchun ham qildim. Sababi ota onalar o‘z farzandlarining reyting hamda GPA ballarini ko‘rib borishlari mumkin bo‘ladi. Bunda talabalarning fanlarni qanday o‘zlashtirishini ota onalari ko‘rib boradi. Agar ota onalar bu narsalarni doimiy ko‘rib borsa o‘quvchilarning bilim olishi yaxshilanishida ozroq bo‘lsada yordam beradi. Shu sababli ota onalar kirishi uchun ham yangi bir oyna yaratganman. Bunda reyting ballarini joriy, oraliq va yakuniy baholar kiritilganda bu baholarni avtomatik tarzda hisoblaydi. Hisoblangan ball bilan talaba ism familiyasi va fan kiritiladi hamda saqlash tugmasi bosilganda bu ma’lumotlar bazaga borib tushadi. Bu tushgan ma’lumotlarni talaba va ota onalar u talabaning ism familiyasini yozib qidiradi va u talabaning reyting bali kelib chiqadi. Men bu dasturni tuzib o‘zimga keraklicha ma’lumotlar oldim.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
I-bob. Talabalar reyting ballarini to‘plash va gpa ballarini hisoblash avtomatlashtirilgan axborot tizimi ishlab chiqishning nazariy asoslari
|
