Ii. Bob delphi operatorlariga doir misollar

2 
MUNDARIJA: 
Kirish……………………………………………………………………3 
I BOB DELPHI DASTURLASH TILINING OPERATORLARI 
1.1. Dasturlash tilining elementlari………………………………….5 
1.2. Delphining operatorlari……..……………………….………….. 9 
II. BOB DELPHI OPERATORLARIGA DOIR MISOLLAR
2.1. Delphi interfeysi………………………………..……………… ..20 
2.2. Delphi operatorlariga doir misollar………………….…………… 25 
Xulosa………………………………………………………………. .29 
Foydalanilgan adabiyotlar……………………………………...……30 
 
 
 
 

3 
KIRISH 
Pascal tili Shvesariyalik olim N.Virt tomonidan yaratilib, keyinchalik Borland 
korporasiyasi tamonidan rivjlantirildi. Bu til rivjlantirilib Turbo Pascal, Borland 
Pascal va keyinchalik esa Object Pascal nomini oldi. Hozirgi kunda Object Pascal 
tili asosi bo‘lgan Windows muhitida ishlovchi Delphi dasturiy vositasida 
murakkab 
professional 
dasturlar 
ishlab 
chiqilmoqda. 
Har qanday algoritmik til o‘z qo‘llanilish sohasiga ega. Masalan, muxandislik 
hisob ishlarini bajarishda Paskal, Beysik va boshqalar. Ro‘yxatlarni ishlash uchun 
PL/1 va boshqalar. Iqtisod masalalarini yechishda Paskal, Kobol va boshqalar. 
Mantiqiy dasturlash uchun Prolog va boshqalar. O‘quv jarayonlari uchun Beysik, 
Paskal va boshqalar. Paskal, Fortran va Kobol tillari universal tillardan 
hisoblanadi. Si va Assembler tillari mashina tiliga ancha yaqin tillar bo‘lib o‘rta 
darajadagi tillardir.
Kompyuterda dasturlash oxirgi yillarda juda tez rivojlanib dastur tuzushga 
qiziquvchilar soni oshib bormoqda. 10-15 yil oldin o‘z dasturlarini Windows 
muhitida yaratish ko‘pgina dasturchilarning orzusi edi. Delphi dasturlash 
vositasining yaratilishi esa nafaqat professional dasturchilar, balki oddiy dastur 
tuzuvchilar uchun ham keng yo‘l ochib berdi. 
Odatda, u o‗z maqsadiga erishishi uchun bajarishi lozim bo'lgan amal yoki 
ishlarini hayotiy tajribasi yoki o'zlashtirgan bilimiga asoslanib ma'lum bir tartibga 
keltiradi. Bunga hayotimizdan xilmaxil misollar keltirish mumkin. Ko‗chadan 
o'tish 
maqsad 
qilib 
qo‗yilgan 
bo'lsin. 
U 
holda 
ko‗chadan o'tayotgan kishi hammamizga odatiy hol bo‗lib qolgan quyidagi 
harakatlarni bajarishi lozim bo'ladi. 
Kompyuter dunyosida ko‘plab dasturlash tillari mavjud. Bir xil turdagi ishni 
bajaradigan dasturlarni Basic, Pascal, Ci, kabi tillarda yozish mumkin. Lekin, qaysi 
dasturlash tili yaxshi? Bu savolga javob berish oddiy emas. Biroq shuni ishonch 

4 
bilan aytish mumkinki, Pascal tili boshqa tillarga qaraganda dastur tuzishni 
o‘rganish uchun ancha qulay til bo‘lib hisoblanadi.