Iii-bob. Berilganlar bazasi boshqaruvining texnik asoslari

Download 0,79 Mb. Pdf ko'rish
bet	6/14
Sana	17.05.2024
Hajmi	0,79 Mb.
	#240033

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 14

Data science
Data mining

BIG DATA texnologiyalari
Big data
(
katta ma’lumotlar
) - juda katta hajmdagi bir jinsli
bo‘lmagan va tez tushadigan raqamli ma’lumotlar bo‘lib, ularni odatiy
usullar bilan qayta ishlab bo‘lmaydi. Ba’zi hollarda, katta ma’lumotlar
tushunchasi bilan birga shu ma’lumotlarni qayta ishlash ham
tushuniladi. Asosan, analiz obyekti katta ma’lumotlar deb ataladi.
Big data atamasi 2008-yilda dunyoga kelgan. Nature jurnali
muharriri Klifford Linch dunyo ma’lumotlar hajmining juda tez
sur’atda o‘sishiga bag‘ishlangan maxsus sonida big data atamasini
qo‘llagan.
Biroq
katta
ma’lumotlar
avval
ham
bo‘lgan.
Mutaxassislarning fikricha, kuniga 100 gbaytdan ko‘p ma’lumot
tushadigan oqimlarga big data deb aytilar ekan.
Katta ma’lumotlarni analiz qilish, inson his etish imkoniyatidan
tashqarida bo‘lgan qonuniylatlarni aniqlashda yordam beradi. Bu esa
kundalik hayotimizdagi barcha sohalar, hukumatni boshqarish,
tibbiyot, telekommunikatsiya, moliya, transport, ishlab chiqarish va
boshqa sohalarni yanada yaxshilash, ularning imkoniyatlarini oshirish,
muammolarga muqobil yеchimlar izlab topish imkonini yaratadi.
Data lake
(
ma’lumotlar ko‘li
)

qayta ishlanmagan katta
ma’lumotlar ombori. “Ko‘l” har xil manbalardan kelgan, har xil
formatda bo‘lgan ma’lumotlarni saqlaydi. Bu esa odatiy relatsion
ma’lumotlar omborida ma’lumotlarni aniq struktura asosida saqlashdan
ko‘ra arzonroqqa tushadi. Ma’lumotlar “ko‘li”, ma’lumotlarni
boshlang‘ich holatida analiz qilish imkonini beradi. Bundan tashqari,
“ko‘l”lardan bir vaqtni o‘zida bir nechta ishchilar foydalanishlari
mumkin.
Data science
(
ma’lumotlar haqidagi fan
)

analiz muammolarini,
ma’lumotlarni qayta ishlash va ularni raqamli ko‘rinishda taqdim
etishni o‘rganadigan fan.
Bu atama dunyoga kelgan vaqt 1974-yil hisoblanadi. Shu yili
daniyalik informatik, Peter Naur “A Basic Principle of Data Science”
nomli kitobini chop ettirgan. 2010-yillar boshida katta ma’lumotlarni

53
tarqalishi natijasida bu yo‘nalish juda foydali va kelajagi bor biznesga
aylandi
va
o‘shandi katta ma’lumotlar bilan ishlaydigan
mutaxassislarga talab juda oshib ketdi.
Data science tushunchasiga ma’lumotlar omborini loyihalash va
raqamlangan ma’lumotlarni qayta ishlashning barcha metodlari kiradi.
Ko‘plab mutaxassislar fikricha, aynan data science big dataning biznes
nuqtai nazaridan hozirgi zamonaviy o‘rindoshi hisoblanadi.
Data mining
(
ma’lumotlarni topish
)

biron qonuniyatni topish
maqsadida ma’lumotlarni intellektual analiz qilishga aytiladi. Isroillik
matematik Grigoriy Pyatetskiy-Shapiro 1989-yilda bu atamani fanga
kiritgan.
Texnologiyalar, avvalari noma’lum va foydali bo‘lgan qayta
ishlanmagan
ma’lumotlarni
topish
jarayoniga
data
mining(ma’lumotlarni topish) deyiladi. Data mining metodlari
ma’lumotlar ombori, statistika va sun‘iy intellekt tutashgan nuqtada
joylashadi.

Download 0,79 Mb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 14

Download 0,79 Mb.

Pdf ko'rish