Soliq qarzini majburiy undirish choralari




Download 2.47 Mb.
bet7/8
Sana19.09.2020
Hajmi2.47 Mb.
#11451
1   2   3   4   5   6   7   8

Soliq qarzini majburiy undirish choralari. Soliq qarzini majburiy undirish choralariga quyidagilar kiradi:

soliq qarzini soliq to‘lovchining bankdagi hisobvaraqlaridan so‘zsiz undirish;

undiruvni soliq to‘lovchiga uning debitorlari o‘tkazishi lozim bo‘lgan summalarga qaratish;

undiruvni soliq to‘lovchining mol-mulkiga qaratish.

Soliq to‘lovchi soliq qarzini barcha choralar ko‘rilganidan keyin uzmagan taqdirda, davlat soliq xizmati organi uni bankrot deb topish to‘g‘risidagi ariza bilan sudga murojaat etadi.

Soliq qarzini majburiy undirish choralari jismoniy shaxslarga nisbatan faqat sud tartibida qo‘llaniladi.

Soliq tekshiruvi natijalari bo‘yicha qo‘shimcha hisoblangan soliq qarzi summalarini majburiy undirish choralari soliq to‘lovchi tomonidan uning natijalari bo‘yicha berilgan shikoyat davriga muvofiq to‘xtatib turiladi.

Soliq to‘lovchining bankdagi hisobvaraqlaridan soliq qarzini so‘zsiz undirish.

Undiruvni soliq to‘lovchiga uning debitorlaridan o‘tkazilishi lozim bo‘lgan summalarga qaratish. Soliq to‘lovchi debitor bilan o‘zaro hisob-kitoblarning solishtirma dalolatnomasini taqdim etgan taqdirda, davlat soliq xizmati organlari undiruvni soliq to‘lovchiga uning debitorlaridan o‘tkazilishi lozim bo‘lgan summaga qaratadi.

.

Undiruvni soliq to‘lovchining mol-mulkiga qaratish. Undiruvni soliq to‘lovchining mol-mulkiga qaratish davlat soliq xizmati organining da’vo arizasi asosida sud tartibida amalga oshiriladi.



Umidsiz soliq qarzini hisobdan chiqarish. Umidsiz soliq qarzini hisobdan chiqarish qonun hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshiriladi.

Soliq nazorati.

Soliq nazoratining shakllari.

Soliq nazorati quyidagi shakllarda amalga oshiriladi:

soliq to‘lovchilarni hisobga olish;

soliq solish ob’ektlarini va soliq solish bilan bog‘liq ob’ektlarni hisobga olish;

byudjetga va davlat maqsadli jamg‘armalariga tushayotgan tushumlarni hisobga olish;

kameral nazorat;

naqd pul tushumlari kelib tushishining xronometraji;

soliq tekshiruvlari;

fiskal xotirali nazorat-kassa mashinalarini qo‘llash;

aksiz to‘lanadigan ayrim turdagi tovarlarni markalash, shuningdek ayrim korxonalarda moliya inspektori lavozimini joriy etish;

davlat daromadiga qaratilgan mol-mulkni realizatsiya qilishdan tushadigan pul mablag‘lari davlat daromadiga o‘z vaqtida va to‘liq tushishini nazorat qilish;

boshqa majburiy to‘lovlarni undirish vazifasini amalga oshiradigan davlat organlari va tashkilotlar ustidan nazorat qilish.

.

Soliq tekshiruvi tushunchasi va shakllari.

Soliq tekshiruvi davlat soliq xizmati organlari tomonidan, qonun hujjatlarida nazarda tutilgan hollarda esa, prokuratura organlari tomonidan amalga oshiriladigan soliq to‘g‘risidagi qonun hujjatlarining bajarilishini tekshirishdir.

.

Soliq tekshiruvlari quyidagi turlarga bo‘linadi:



rejali soliq tekshiruvi;

rejadan tashqari soliq tekshiruvi;

muqobil tekshiruv.

.

Soliq tekshiruvlarining ishtirokchilari:

1- Davlat soliq xizmati organlarining mansabdor shaxslari va soliq to‘lovchi soliq tekshiruvlarining ishtirokchilaridir. Soliq tekshiruvlarida soliq to‘lovchining vakili ishtirok etishi mumkin.

2- soliq tekshiruviga soliq tekshiruvi natijasidan manfaatdor bo‘lmagan ekspert, tarjimon va xolislar jalb etilishi mumkin.

3- O‘zbekiston Respublikasi Savdo-sanoat palatasining a’zosi bo‘lgan soliq to‘lovchilarning soliq tekshiruvida uning vakillari ishtirok etishga haqli.

Davlat soliq xizmati organining soliq tekshiruvi materiallarini ko‘rib chiqish natijalari bo‘yicha qarori. Davlat soliq xizmati organining rahbari yoki rahbar o‘rinbosari soliq tekshiruvi materiallari ko‘rib chiqilganidan keyin besh ish kunidan kechiktirmasdan qaror qabul qiladi.

Soliqqa oid huquqbuzarliklarning turlari:

1. Davlat soliq xizmati organida hisobga turishdan bo‘yin tovlash;

2. Kirim qilinmagan tovarlarni saqlash yoxud tovarlarni (ishlarni, xizmatlarni) realizatsiya qilishdan tushgan tushumni yashirish (kamaytirib ko‘rsatish);

3. Soliq hisobotini taqdim etish tartibini buzish;

4. Buxgalteriya hisobini yuritish tartibini buzish;

5. Faoliyat turlari bilan litsenziyasiz va boshqa ruxsat beruvchi hujjatlarsiz shug‘ullanish;

6. Hisobvaraq-fakturalarni rasmiylashtirish tartibini buzish;

7. Fiskal xotirali nazorat-kassa mashinalarining qo‘llanilish tartibini buzish;



8.Er uchastkalaridan ularga bo‘lgan huquqni tasdiqlovchi hujjatlarsiz foydalanish.

VAZIFALAR

KROSSVORD -1





12







13


































1

























14

























2






























































































3

















































15

 








































4













 

















































5






































































6
































































16




























7

























17











































8




































































































 

 

18


































9





































10













































































































11











































 




















Eniga: 1.Maqsadsiz jamg‘armalarning manbai. 2. Mol-mulk solig‘iga tortiladigan ob’ektlardan biri. 3. Tovar (ish, xizmatlar) oldi-sotdi qilinadigan hudud. 4. YUridik shaxs maqomi shartlaridan biri. 5. Soliq undirish uchun belgilanadigan me’yor. 6. Mamlakatimizda 183 kundan kam muddat yashagan shaxs. 7. Nazorat o‘tkazish shakllaridan biri. 8. Iqtisodiy mohiyatiga ko‘ra soliqlar tabaqalashtirilgan guruh. 9. Soliqlarni o‘z vaqtida yig‘ish uchun belgilanadigan chegara. 10. Soliq summasi undiriladigan manba. 11. Mamlakatimiz hududiga kirib kelayotgan yoki chiqib ketayotgan tovarlarga nisbatan belgilanadigan to‘lov turi.
Bo‘yiga: 12. Belgilangan soliqlarni to‘lovchilar va undiriuvchilar tarkibi. 13. Soliqlarning to‘g‘ri hisoblanganligini tasdiqlan belgisi. 14. Stavkalari oshirib borilayotgan soliqlar turkumi. 15. Kichik biznes sub’ekti shakllaridan biri. 16. Tovar (ish, xizmatlar) sotilishida tuziladigan me’yoriy hujjat. 17. Soliq tushunchasini kengroq ifodalovchi so‘zlar majmuasi. 18. Bank tashkilotlarining soliqqa tortiladigan ob’ekti.

Nazorat savollari

1. Soliq majburiyatlari.

2.Soliq nazorati

3.Soliqqa oid huquqbuzarlik uchun javobgarlik.

4.Soliqqa oid xuquqbuzarliklarning turlari

5.Soliq tekshiruvi tushunchasi va shakllari

6.Soliq tekshiruvlarining ishtirokchilari kimlar,

7.Soliq to‘lovchining identifikatsiya raqami xaqida tushuncha bering



8.Soliq qarzini uzish to‘g‘risidagi talabnoma

9.Ortiqcha to‘langan soliqlar summalarini qaytarish qanday amalga oshiriladi.

10.Soliqqa oid huquqbuzarlik uchun javobgarlikni engillashtiruvchi va og‘irlashtiruvchi holatlar mavjudligi haqida gapirib bering.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.

1.O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi.-T.:O‘zbekiston, 2007 y.

2.O‘zbekiston Respublikasining Soliq kodeksi. - T.: “Norma”, MJCh. 2008 y. -416 b.

3.Yuldashev A. Soliq va soliqqa tortish. O'quv qo'llanma. -T.: ”Fan va texnalogiya”. 2007.

4. R.R. Xusainov , A.Q. Isxfqov , D.T. Urmanova X,Z, Djurayev . 2 qism Moliya ya soliqlar 2 qism. Toshkeht “Voris‑ Nashriyot” 2014

5.Aleksandrov I. Nalogi i nalogooblojenie.: Uchebnik. –M.: “Dashkov i K”. 2006..

6.Jo‘raev A. Soliq nazariyasi: O‘quv qo‘llanma. -T.: “IQTISOD-MOLIYA”. 2004.



4-seminar mash\uloti. YUridik shaxslardan olinadigan soliklar.

Mashg‘ulot maqsadi YUridik shaxslardan olinadigan foyda solig‘i haqida talabalarga chuqurroq bilim berish. YUridik shaxslardan olinadigan resurs soliklar: er qa’ridan foydalanuvchilaruchun soliqlar, suv solig‘i. er solig‘i, yuridik shaxslardan olinadigan obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‘i. Soliq solishning soddalashtirilgan tartibi haqida talabalarni olgan bilimlarini mustaxkamlash..
Vazifalar.

1YUridik shaxslardan olinadigan foyda solig‘i,ko‘shilgan qiymat solig‘i. Mol -mulk solig‘i.

2.YUridik shaxslardan olinadigan resurs soliklar: er qa’ridan foydalanuvchilaruchun soliqlar, suvsolig‘i. er solig‘i

3.YUridik shaxslardan olinadigan obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‘i.

4.Soliq solishning soddalashtirilgan tartibi Soliq majburiyatlari.

Talaba bilishi lozim.

Foyda solig‘i, qo‘shilgan qiymat solig‘i, aksiz solig‘i, aksiz to‘lanadigan soliqlar, byudjet daromadlari, davlat byudjeti , dekloratsiya dalolatnomalar, import maxsulotlari , molk-mulk solig‘i, korxona mol-mulki, norezidentlar, rezidentlar, soliq imtiyozlari



Motivatsiya.

YUridik shaxslardan olinadigan foyda solig‘ining iqtisodiy mohiyati va soliq tizimidagi tutgan o‘rnini tushuntirish. YUridik shaxslardan olinadigan resurs soliklar, er qa’ridan foydalanuvchilar uchun soliqlar suv solig‘i, er solig‘i tug‘risida ma’lumotlar berish. YUridik shaxslardan olinadigan obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‘i to‘g‘risida tasavvur hosil qilish.

.


Fanlararo va fan ichidagi bog‘liqlik. Solik va solikka tortish fani “Soliq nazariyasi”, «Iqtisodiyot nazariyasi», «Moliya» va «Pul kredit va banklar» kabi iqtisodiy fanlar bilan uzviy bog‘liq.

Nazariy qism.

Foyda solig‘i

Foyda solig‘i to‘lovchi yuridik shaxslar quyidagilardir:

O‘zbekiston Respublikasining rezidentlari;

O‘zbekiston Respublikasida faoliyatni doimiy muassasa orqali amalga oshirayotgan yoki hosil bo‘lish manbai O‘zbekiston Respublikasi hududida joylashgan daromadlarni oladigan O‘zbekiston Respublikasi norezidentlari.

Quyidagilar yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig‘i to‘lovchilar bo‘lmaydi:

notijorat tashkilotlar ;

Hisobot davri quyidagilardir:

qo‘shilgan qiymat solig‘i to‘laydigan mikrofirmalar va kichik korxonalar uchun — yil choragi;

mikrofirmalar va kichik korxonalar jumlasiga kirmaydigan soliq to‘lovchilar uchun — bir oy.

QKSning amaldagi stavkasi:

20%

QKSdan hisob-kitoblarini taqdim etish tartibi:



QKSng hisob-kitobi soliq bo‘yicha hisobda turgan joydagi davlat soliq xizmati organlariga ortib boruvchi yakun bilan:

mikrofirmalar va kichik korxonalar tomonidan — yilning har choragida hisobot davridan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmay, yil yakunlari bo‘yicha esa yillik moliyaviy hisobot topshirilgan muddatda;

mikrofirmalar va kichik korxonalar jumlasiga kirmaydigan soliq to‘lovchilar tomonidan —har oyda hisobot davridan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmay, yil yakunlari bo‘yicha esa — yillik moliyaviy hisobot topshiriladigan muddatda taqdim etiladi;

.

Aksiz solig‘i



Aksiz solig‘ini to‘lovchilar:

Aksizlanadigan tovarlar ishlab chiqaradigan, mulkchilik shaklidan qat’i nazar, yuridik va jismoniy shaxslar aksiz solig‘i to‘lovchilari hisoblanadi.

Aksiz solig‘i to‘lovchi yuridik va jismoniy shaxslar quyidagilardir:

O‘zbekiston Respublikasi hududida aksiz solig‘i solinadigan tovarlarni (aksiz to‘lanadigan tovarlarni) ishlab chiqaruvchilar;

O‘zbekiston Respublikasining bojxona hududiga aksiz to‘lanadigan tovarlarni import qiluvchilar;

oddiy shirkat aksiz to‘lanadigan tovar ishlab chiqargan taqdirda, oddiy shirkat shartnomasining oddiy shirkat ishlarini yuritish zimmasiga yuklatilgan sherigi (ishtirokchisi).

Aksiz to‘lanadigan tovarlarning ayrim turlari bo‘yicha aksiz to‘lanadigan tovarlar ishlab chiqaruvchi bo‘lmagan shaxs O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qaroriga binoan aksiz solig‘ini to‘lovchi etib belgilanishi mumkin.

Aksiz solig‘idan hisob-kitobni taqdim etish tartibi:

Aksiz solig‘ining hisob-kitobi soliq bo‘yicha hisobga olish joyidagi davlat soliq xizmati organlariga:

aksiz solig‘i to‘lovchilar bo‘lgan mikrofirmalar va kichik korxonalar tomonidan — yilning har choragida soliq davridan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmay;

mikrofirmalar va kichik korxonalar jumlasiga kirmaydigan soliq to‘lovchilar tomonidan — har oyda soliq davridan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmay taqdim etiladi.

Aksiz solig‘ining to‘lash tartibi:

joriy oyning 13-kunidan kechiktirmay — joriy oyning birinchi o‘n kunligi uchun;

joriy oyning 23-kunidan kechiktirmay — joriy oyning ikkinchi o‘n kunligi uchun;

kelgusi oyning 3-kunidan kechiktirmay — hisobot oyining qolgan kunlari uchun.

Import qilinadigan tovarlar bo‘yicha aksiz solig‘ini to‘lash bojxona to‘g‘risidagi qonun hujjatlarida belgilangan muddatlarda amalga oshiriladi;

Aksiz markalari bilan tamg‘alanishi lozim bo‘lgan import qilinadigan aksiz to‘lanadigan tovarlar bo‘yicha aksiz solig‘i aksiz markalari olinguniga qadar to‘lanadi.

YUridik shaxslardan olinadigan mol-mulk solig‘i

YUridik shaxslardan olinadigan mol-mulk solig‘ini to‘lovchilar:

Soliq solinadigan mol-mulkka ega bo‘lgan yuridik shaxslar mol-mulk solig‘i to‘lovchilardir.

YUridik shaxslardan olinadigan mol-mulk solig‘ining davri. Hisobot davri va soliq stavkasi:

Kalendar yil soliq davridir.

Yil choragi hisobot davridir.

Soliq stavkasi-3,5%.

YUridik shaxslardan olinadigan mol-mulk solig‘ini hisob-kitoblarini taqdim etish:

Joriy to‘lovlar summasi tegishli yil uchun yillik summasining o‘n ikkidan bir qismi miqdorida belgilanadi. Soliq to‘lovchi ma’lumotnomani joriy yilning 20 yanvarigacha taqdim etadi.

YUridik shaxslarning mol-mulkiga solinadigan soliq O‘zbekiston Respublikasining norezidentlari tomonidan yilda bir marta soliq hisoboti davridan keyingi yilning 15 fevralidan kechiktirmasdan to‘lanishi kerak.

Er qa’ridan foydalanuvchilar quyidagi soliqlar va maxsus to‘lovlarni to‘laydilar:

er qa’ridan foydalanganlik uchun soliq;

qo‘shimcha foyda solig‘i;

bonus (imzoli va tijoratbop topilma bonuslar).

Er qa’ridan foydalanganlik uchun hisob-kitoblarni taqdim etish va to‘lash tartibi.

Er qa’ridan foydalanganlik uchun soliqning hisob-kitobi soliq bo‘yicha hisobga olish joyidagi davlat soliq xizmati organlariga quyidagi muddatlarda taqdim etiladi:

yilning har choragida, hisobot davridan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmay;

jismoniy shaxslar tomonidan — yilda bir marta, keyingi yilning 1 fevralidan kechiktirmay.

Er qa’ridan foydalanganlik uchun soliqni to‘lash hisob-kitobni taqdim etish muddatidan kechiktirmay amalga oshiriladi.

Suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq

Suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq to‘lovchilar quyidagi shaxslardir:

yuridik shaxslar — O‘zbekiston Respublikasi rezidentlari;

faoliyatini doimiy muassasa orqali amalga oshirayotgan O‘zbekiston Respublikasi norezidentlari;

tadbirkorlik faoliyati uchun suvdan foydalanuvchi yakka tartibdagi tadbirkorlar;

yuridik shaxs tashkil etgan va tashkil etmagan holda tuzilgan dehqon xo‘jaliklari.

Hisobot davri quyidagilardir:

suv resurslaridan foydalanganlik uchun to‘lanadigan solig‘ining umumiy summasi yilning bir choragida eng kam ish haqining ellik baravaridan ko‘pni tashkil etadigan yuridik shaxslar (mikrofirmalar va kichik korxonalardan tashqari) uchun — bir oy;

suv resurslaridan foydalanganlik uchun to‘lanadigan solig‘ining umumiy summasi yilning bir choragida eng kam ish haqining ellik baravaridan kamni tashkil etadigan yuridik shaxslar, shuningdek mikrofirmalar va kichik korxonalar hamda yakka tartibdagi tadbirkorlar uchun — yil choragi;

qishloq xo‘jaligi korxonalari va yuridik shaxs tashkil etgan va tashkil etmagan holda tuzilgan dehqon xo‘jaliklari uchun — kalendar yil.

Suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq to‘lashni tartibi:

1) har oyda, hisobot oyidan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmay, yil yakunlari bo‘yicha esa yillik moliyaviy hisobot taqdim etiladigan muddatda;

2) yilning har choragida, yilning hisobot choragidan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmay, yil yakunlari bo‘yicha esa yillik moliyaviy hisobot taqdim etiladigan muddatda.

Er solig‘i

Er solig‘ining to‘lovchilari:

Mulk huquqi, egalik qilish huquqi, foydalanish huquqi yoki ijara huquqi asosida er uchastkalariga ega bo‘lgan yuridik shaxslar, shu jumladan O‘zbekiston Respublikasining norezidentlari er solig‘ini to‘lovchilaridir.

Er solig‘i hisob-kitoblarini taqdim etish tartibi

Er solig‘i har bir soliq davrining 1 yanvariga bo‘lgan holatga ko‘ra hisoblab chiqariladi va er solig‘ining hisob-kitobi er uchastkasi joylashgan erdagi davlat soliq xizmati organiga hisobot yilining 15 fevraliga qadar taqdim etiladi.

Er solig‘ini to‘lash tartibi:

Yilning xar choragi ikkinchi oyining 15-kuniga qadar teng ulushlarda amalga oshiriladi.

YAgona er solig‘i to‘lashga o‘tmagan qishloq xo‘jaligi korxonalari tomonidan er solig‘ini to‘lash quyidagi tartibda amalga oshiriladi:

hisobot yilining 1 iyuliga qadar — yillik soliq summasining 20 foizi;

hisobot yilining 1 sentyabriga qadar — yillik soliq summasining 30 foizi;

hisobot yilining 1 dekabriga qadar — soliqning qolgan summasi.

Obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‘i

Obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‘i to‘lovchilari:

Tadbirkorlik faoliyatini amalga oshiruvchi yuridik shaxslar — O‘zbekiston Respublikasi rezidentlari obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‘ini to‘lovchilardir.

Obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish soliq hisob-kitoblarini taqdim etish:

ortib boruvchi yakun bilan yilning har choragida hisobot choragidan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmay, yil yakunlari bo‘yicha esa, yillik moliyaviy hisobot taqdim etiladigan muddatda.

Obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish soliqni to‘lash tartibi:

to‘lash soliq bo‘yicha hisob-kitobni taqdim etish muddatidan kechiktirmay amalga oshiriladi.

Soliq solishning soddalashtirilgan tartibi

Soliq solishning soddalashtirilgan tartibini qo‘llanilishi:

Soliq solishning soddalashtirilgan tartibi soliq to‘lovchilarning ayrim toifalari uchun qo‘llaniladi va yagona soliq to‘lovini, yagona er solig‘ini hamda tadbirkorlik faoliyatining ayrim turlari bo‘yicha qat’iy belgilangan soliqni hisoblab chiqarish hamda to‘lashning maxsus qoidalari qo‘llanilishini, shuningdek mazkur soliqlar bo‘yicha soliq hisoboti taqdim etilishini nazarda tutadi.

O‘zbekiston Respublikasidagi 2012 yilga mikrofirma va kichik korxonalar uchun yagona soliq to‘lovini stavkalari:

Iqtisodiyotning barcha korxonalari -6%;

Sanoat ishlab chiqarish sohasining korxonalari -5%;

Kompyuter dasturlarni ishlab chiqib joriy etilishi jami realizatsiya (ish, xizmatlar) hajmining 80 % dan ortiq bo‘lgan korxonalar-5%;

YUridik shahslar tomonidan bojhona xujjatlarini rasmiylashtirish (bojhona brokerlari) xizmatlari -6%;

Lombardlar-30%.

YAgona soliq to‘lovini to‘lovchilar quyidagilardir:

1) mikrofirmalar va kichik korxonalar;

2) xodimlarning sonidan qat’i nazar:

savdo va umumiy ovqatlanish korxonalari;

lotereyalar tashkil qilish bo‘yicha faoliyatni amalga oshirish doirasidagi yuridik shaxslar.

YAgona soliq to‘lovini hisob- kitoblarini taqdim etish tartibi:

mikrofirmalar va kichik korxonalar tomonidan — yilning har choragida hisobot davridan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmay, yil yakunlari bo‘yicha esa yillik moliyaviy hisobot topshiriladigan muddatda;

mikrofirmalar va kichik korxonalar jumlasiga kirmaydigan korxonalar tomonidan — har oyda hisobot davridan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmay, yil yakunlari bo‘yicha esa yillik moliyaviy hisobot topshiriladigan muddatda taqdim etiladi.

YAgona soliq to‘lovini to‘lash tartibi:

YAgona soliq to‘lovini to‘lash hisob-kitobni taqdim etish muddatidan kechiktirmay amalga oshiriladi


VAZIFALAR

Amaliy mashg‘ulotda ishlash tartibi va reglament

  1. Guruhda ishlash va prezentatsiyani yozish – 20 min.

  2. Ishning natijalarini taqdimot etish – 5 min.

  3. Jamoa bo‘lib muhokama qilish va guruhni baholash – 5 min.


B.B.B. usuli asosida bilimlarni sinash uchun tarqatma materiallar




Tushuncha

Bilaman “+”,

Bilmayman “-”.

Bildim “+”,

Bila olmadim “-”.

1

YUridik shaxslardan olinadigan resurs soliqlari







2

Er qa’ridan foydalanuvchilar uchun soliqlar va maxsus to‘lovlar







3

Suv resurslaridan foydalanganlik uchun solq







4

Suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq to‘lovchilar va soliq solish ob’ekti







5

Er qa’ridan foydalanuvchilar uchun soliqlar va maxsus to‘lovlar bo‘yicha imtiyozlar, soliq stavkalari







6

YUridik shaxslardan olinadigan resurs soliqlari bo‘yicha soliq solinadigan baza







7

Imzoli bonus







8

Tijoratbop topilma bonusi







9

Qo‘shimcha foyda soliqi







10

Uglevodorodlar







11

Foydali qazilmalar







12

Foydali komponentlar







13

Mineral xom ashyo







14

Texnogen mineral qosilalar







15

Suv resurslarining er usti manbalari







16

Suv resurslarining er osti manbalari










Guruh bilan ishlash qoidalari

Guruhning har bir a’zosi:



  • o‘z sheriklarining fikrlarini xurmat qilishlari lozim.

  • berilgan topshiriqlar bo‘yicha faol, qamkorlikda va mas’uliyat bilan ishlashlari lozim.

  • o‘zlariga yordam kerak bo‘lganda so‘rashlari mumkin.

  • yordam so‘raganlarga ko‘mak berishlari lozim.

  • guruhni baqolash jarayonida ishtirok etishlari lozim.

  • “Biz bir kemadamiz, birga cho‘kamiz yoki birga o‘tilamiz” qoidasini yaxshi bilishlari lozim.

Guruhlarga topshiriqlar.

1-guruh.

1-topshiriq. Test.

Foyda solig‘i to‘lovchi yuridik shaxslar quyidagilardir:

a) O‘zbekiston Respublikasida faoliyatni doimiy muassasa orqali amalga oshirayotgan yoki hosil bo‘lish manbai O‘zbekiston Respublikasi hududida joylashgan daromadlarni oladigan O‘zbekiston Respublikasi norezidentlari.

b) O‘zbekiston Respublikasining rezidentlari, O‘zbekiston Respublikasida faoliyatni doimiy muassasa orqali amalga oshirayotgan yoki hosil bo‘lish manbai O‘zbekiston Respublikasi hududida joylashgan daromadlarni oladigan O‘zbekiston Respublikasi norezidentlari.

v) O‘zbekiston Respublikasining rezidentlari

g) O‘zbekiston Respublikasida faoliyatni doimiy muassasa orqali amalga oshirayotgan yoki hosil bo‘lish manbai O‘zbekiston Respublikasi hududida joylashgan daromadlarni oladigan O‘zbekiston Respublikasi rezidentlari.

d) O‘zbekiston Respublikasining rezidentlari va norezidentlari.

2-topshiriq. YUridik shaxslardan olinadigan foyda solig‘i to‘lovchilari tarkibi va yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig‘ini o‘ziga xos xususiyatlarini tavsiflang.

Javob berishda grafik organayzerdan foydalaning: “Mantiqiy-tarkibiy sxema”.



3-topshiriq.O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti asarlaridan ilovalar keltiring.

O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi va Senatining 2009 yil 27 yanvarda bo‘lib o‘tgan qo‘shma majlisidagi «Mamlakatimizni modernizatsiya qilish va kuchli fuqarolik jamiyati barpo etish – ustuvor maqsadimizdir» nomli ma’ruza to‘g‘risida.

4-topshiriq. Qisqacha xulosa qiling.

YUridik shaxslardan olinadigan foyda solig‘ini hisoblash va davlat byudjetga o‘tkazish tartibi qanday?



Insertni jadvalini belgilang

V

Q

-

?












V – bilaman. Q - men uchun yangi. - - bilmayman. ? – men yana ishlashim kerak.

Insert uchun ma’lumotlar

Obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‘ini to‘lovchilari.

Obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‘i bo‘yicha soliq solish ob’ekti va soliq solinadigan baza.

Soliq to‘lovchilar tomonidan soliq solinadigan bazani aniqlashning o‘ziga xos xususiyatlari.

Obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‘i bo‘yicha imtiyozlar va soliq stavkalari.

Obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‘ini hisoblash va soliqni to‘lash tartibi.

Soliq to‘lovchilar hisobot davri mobaynida obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‘i bo‘yicha joriy to‘lovlar to‘laydi.

Joriy to‘lovlar taxmin qilinayotgan sof foyda summasidan hamda O‘zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‘mitasi va O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan tasdiqlanadigan shakl bo‘yicha hisobot davrining birinchi oyi 10-kuniga qadar soliq bo‘yicha hisobga olish joyidagi davlat soliq xizmati organlariga taqdim etiladigan obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‘ining joriy to‘lovlari to‘g‘risidagi ma’lumotnomada ko‘rsatilgan obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‘ining belgilangan stavkasidan kelib chiqqan holda hisoblab chiqariladi.

Joriy to‘lovlar hisoblab chiqarilgan obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‘ining yil choragidagi summasining uchdan bir qismi miqdorida har oyning 15-kunidan kechiktirmay to‘lanadi.


Nazorat savollari.
1YUridik shaxslardan olinadigan foyda solig‘ining iqtisodiy mohiyati va xususiyatlari.

2.YUridik shaxslardan olinadigan foyda solig‘ining soliq to‘lovchilari va soliq ob’ekti.

3.YUridik shaxslardan olinadigan foyda solig‘ini hisoblash va byudjetga to‘lash tartibi.

4.YUridik shaxslardan olinadigan foyda solig‘i bazasini shakllantirish tartibi.

.5.YUridik shaxslardan olinadigan foyda solig‘i stavkalari va ularni tabaqalanishi.

6.YUridik shaxslardan olinadigan foydasolig‘i bo‘yicha beriladigan imtiyozlar va ularni belgilash mezonlari.

7.S ug‘urta kompaniyalari (tashkilotlari)ni soliqqa tortishning o‘ziga xos xususiyatlari.

8.Soddalashtirilgan soliqqa tortish tizimini mohiyati va uni kichik biznesni rag‘batlantirishdagi roli va ahamiyati.

9.YAgona soliq to‘lovini to‘lovchilari va ularni aniqlash mezonlari.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.

1.O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi.-T.:O‘zbekiston, 2007 y.

2.O‘zbekiston Respublikasining Soliq kodeksi. - T.: “Norma”, MJCh. 2008 y. -416 b.

3.Yuldashev A. Soliq va soliqqa tortish. O'quv qo'llanma. -T.: ”Fan va texnalogiya”. 2007.

4. R.R. Xusainov , A.Q. Isxfqov , D.T. Urmanova X,Z, Djurayev . 2 qism Moliya ya soliqlar 2 qism. Toshkeht “Voris‑ Nashriyot” 2014

5.Aleksandrov I. Nalogi i nalogooblojenie.: Uchebnik. –M.: “Dashkov i K”. 2006..

6.Jo‘raev A. Soliq nazariyasi: O‘quv qo‘llanma. -T.: “IQTISOD-MOLIYA”. 2004.



5-seminar mashg‘uloti.Jismoniy shaxslardan olinadigan soliqlar.

Mashg‘ulot maqsadi: talabalarda jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ining iqtisodiy mohiyati, byudjet daromadlaridagi ulushi, to‘lovchilar tarkibi, soliq ob’ekti, soliq bazasi, daromad solig‘i stavkalari, jismoniy shaxslarning mol-mulkiga solinadigan soliq, er solig‘i,t transport vositalariga benzin, dizel yoqilg‘isi va gaz ishlatganlik uchun olinadigan soliq to‘lash tartibi haqida tushuncha berish va bilimlarni shakllantirish.

Vazifalar.

1 Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i

2.Jismoniy shaxslarning mol-mulkiga solinadigan soliq.

3.Jismoniy shaxslardan olinadigan er solig‘i.

4.Jismoniy shaxslardan transport vositalariga benzin, dizel yoqilg‘isi va gaz ishlatganlik uchun olinadigan soliq.

Talaba bilishi lozim.

Jismoniy shaxs, jismoniy shaxslarning daromad solig‘i, soliq to‘lovchilar, soliq solinadigan baza , mulkiy

daromadlar, soliq stavkasi, er solig‘i, soliq imtiyozlari.

Motivatsiya.

Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ini to‘lovchilari, soliqqa tortish ob’ekti, soliq solinadigan bazasi, jismoniy shaxslarning jami yillik daromadlari tarkibi, mol mulkiga solinadigan soliklar,er solig‘i, transport vositalariga benzin, dizel yoqilg‘isi va gaz ishlatganlik uchun olinadigan soliklar tug‘risidagi bilimlarini kengaytirish va mustaxkamlash imkonini beradi va har qanday soxada ham o‘ziga ishonch his etishi uchun zamin yaratadi.

Fanlararo va fan ichidagi bog‘liqlik. Solik va solikka tortish fani “Soliq nazariyasi”, «Iqtisodiyot nazariyasi», «Moliya» va «Pul kredit va banklar» kabi iqtisodiy fanlar bilan uzviy bog‘liq.

Nazari qism.

Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i.

Bugungi kunda jismoniy shaxslarni soliqqa tortish jarayonlarini o‘rganadigan bo‘lsak amaldagi soliq tizimida jismoniy shaxslarning daromad solig‘i ular to‘laydigan soliqlar ichida eng salmoqli o‘rinni egallaydi.

O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 51-moddasiga ko‘ra soliqlar va boshqa yig‘imlarni o‘z vaqtida, to‘la xajmda to‘lash fuqarolarning asosiy majburiyatlaridan ekanligi qayd etilgan. Har bir fuqaro o‘z daromadlaridan qonunda belgilangan miqdor, tartib va muddatlarda belgilangan soliqlar va ularga tenglashtirilgan to‘lovlarni to‘lab borishlari kerakligi amaldagi Soliq kodeksi va soliq qonunchiligining boshqa me’yoriy hujjatlari asosida tartibga solinadi. [ОКОЗ:

1.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.10.00.00 Умумдавлат солиқлари / 07.10.02.00 Жисмоний шахсларнинг даромадига солинадиган солиқ / 07.10.02.01 Даромаддан солиқ тўловчилар ва солиққа тортиш объектлари]

Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ining to‘lovchilari:

O‘zbekiston Respublikasi Soliq Kodeksiga muvofiq soliq solinadigan daromadga ega bo‘lgan jismoniy shaxslar jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i to‘lovchilardir.



[ОКОЗ:

1.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.10.00.00 Умумдавлат солиқлари / 07.10.02.00 Жисмоний шахсларнинг даромадига солинадиган солиқ / 07.10.02.06 Норезидентлар ва чет эллик жисмоний шахсларни солиққа тортиш]

Soliq solish ob’ekti. Jismoniy shaxslarning quyidagi daromadlari soliq solish ob’ektidir:

O‘zbekiston Respublikasi rezidentlarining O‘zbekiston Respublikasidagi va undan tashqaridagi manbalardan olingan daromadlari;

O‘zbekiston Respublikasi norezidentlarining O‘zbekiston Respublikasidagi manbalardan olingan daromadlari.

YAkka tartibdagi tadbirkorlik faoliyatidan olingan, qat’iy belgilangan soliq solinadigan daromadlar jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ining soliq solish ob’ekti bo‘lmaydi.



Soliq solinadigan baza. Soliq solinadigan baza jami daromaddan kelib chiqib, soliq solishdan ozod qilingan daromadlar chegirilgan holda aniqlanadi.

Agar soliq to‘lovchining daromadidan uning ixtiyoriga ko‘ra, sud yoki boshqa organlarning qaroriga binoan biron bir ushlab qolishlar amalga oshirilsa, bunday ushlab qolishlar soliq solinadigan bazani kamaytirmaydi.

Jismoniy shaxsning chet el valyutasida ifodalangan daromadlari daromadlar amalda olingan sanada O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan belgilangan kurs bo‘yicha milliy valyutada qayta hisoblab chiqiladi.



[ОКОЗ:

1.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.10.00.00 Умумдавлат солиқлари / 07.10.02.00 Жисмоний шахсларнинг даромадига солинадиган солиқ / 07.10.02.02 Жисмоний шахсларнинг йиллик жами даромади]

Jismoniy shaxslarning jami daromadi tarkibi. Jismoniy shaxslarning jami daromadiga quyidagilar kiradi:

1) mehnatga haq to‘lash tarzidagi daromadlar;

2) mulkiy daromadlar;

3) moddiy naf tarzidagi daromadlar;

4) boshqa daromadlar.

Soliq davri. Hisobot davri. Kalendar yil soliq davridir.

Yil choragi daromad to‘lash manbaidan jismoniy shaxslarning daromad soliqlarini ushlab qoluvchilar uchun hisobot davridir.



[ОКОЗ:

1.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.10.00.00 Умумдавлат солиқлари / 07.10.02.00 Жисмоний шахсларнинг даромадига солинадиган солиқ / 07.10.02.07 Жисмоний шахсларнинг даромадига солинадиган солиқни ҳисоблаб чиқариш, ҳисобот ва тўлаш]

[ОКОЗ:

1.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.10.00.00 Умумдавлат солиқлари / 07.10.02.00 Жисмоний шахсларнинг даромадига солинадиган солиқ / 07.10.02.07 Жисмоний шахсларнинг даромадига солинадиган солиқни ҳисоблаб чиқариш, ҳисобот ва тўлаш;

2.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.10.00.00 Умумдавлат солиқлари / 07.10.02.00 Жисмоний шахсларнинг даромадига солинадиган солиқ / 07.10.02.08 Жисмоний шахсларнинг даромадларини декларациялаш]

Deklaratsiya asosida soliq solinadigan daromadlar. Deklaratsiya asosida soliq solinadigan daromadlarga O‘zbekiston Respublikasi rezidentlarining quyidagi daromadlari kiradi:

mulkiy daromad, fan, adabiyot va san’at asarlarini yaratganlik hamda ulardan foydalanganlik uchun mualliflik haqi tariqasida olingan daromadlar, agar bu daromadlarga to‘lov manbaida soliq solinmagan bo‘lsa;

ikkita yoki undan ko‘p manbadan olingan daromadlar;

O‘zbekiston Respublikasi hududidan tashqaridagi manbalardan olingan daromadlar.

Agar soliq to‘lovchining asosiy bo‘lmagan ish joyidan olgan daromadlaridan jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i belgilangan eng yuqori stavka qo‘llanilgan holda uning arizasiga ko‘ra ushlab qolingan bo‘lsa, daromadlar to‘g‘risida deklaratsiya taqdim etilmaydi.

[ОКОЗ:

1.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.11.00.00 Маҳаллий солиқлар ва йиғимлар / 07.11.01.00 Мол-мулк солиғи / 07.11.01.04 Мол-мулк солиғини ҳисоблаш ва тўлаш тартиби]

Soliqni hisoblab chiqarish va to‘lash tartibi. Jismoniy shaxslarning mol-mulkiga solinadigan soliqni hisoblab chiqarish soliq to‘lovchining yashash joyidan qat’i nazar, soliq solish ob’ekti joylashgan erdagi davlat soliq xizmati organlari tomonidan ko‘chmas mulkka bo‘lgan huquqlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazuvchi organning ma’lumotlari asosida amalga oshiriladi.

Jismoniy shaxslarning mol-mulkiga solinadigan soliqni to‘lash to‘g‘risidagi to‘lov xabarnomasi soliq to‘lovchilarga davlat soliq xizmati organi tomonidan har yili 1 maydan kechiktirmay topshiriladi.

Jismoniy shaxslarning mol-mulkiga solinadigan soliqni soliq davri uchun to‘lash bir yilda bir marta 15 oktyabrgacha amalga oshiriladi.

[ОКОЗ:

1.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.11.00.00 Маҳаллий солиқлар ва йиғимлар / 07.11.02.00 Ер солиғи / 07.11.02.01 Ер солиғи тўловчилар ва солиққа тортиш объекти]

Soliq solish ob’ekti. Jismoniy shaxslar uchun quyidagi er uchastkalari soliq solish ob’ektidir:

Soliq solinadigan baza. [ОКОЗ:

1.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.11.00.00 Маҳаллий солиқлар ва йиғимлар / 07.11.02.00 Ер солиғи / 07.11.02.01 Ер солиғи тўловчилар ва солиққа тортиш объекти]

Ko‘chmas mulkka bo‘lgan huquqlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazishni amalga oshiruvchi organning er uchastkalarining maydoniga doir ma’lumotlari soliq solinadigan bazadir.



[ОКОЗ:

1.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.11.00.00 Маҳаллий солиқлар ва йиғимлар / 07.11.02.00 Ер солиғи / 07.11.02.04 Ер солиғини ҳисоблаш ва тўлаш тартиби]

[ОКОЗ:

1.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.11.00.00 Маҳаллий солиқлар ва йиғимлар / 07.11.02.00 Ер солиғи / 07.11.02.03 Ер солиғи бўйича имтиёзлар]

.

[ОКОЗ:



1.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.11.00.00 Маҳаллий солиқлар ва йиғимлар / 07.11.02.00 Ер солиғи / 07.11.02.02 Ер солиғи ставкалари]

. Jismoniy shaxslardan olinadigan er solig‘ining davri. [ОКОЗ:

1.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.11.00.00 Маҳаллий солиқлар ва йиғимлар / 07.11.02.00 Ер солиғи / 07.11.02.04 Ер солиғини ҳисоблаш ва тўлаш тартиби]

Kalendar yil soliq davridir.



[ОКОЗ:

1.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.11.00.00 Маҳаллий солиқлар ва йиғимлар / 07.11.02.00 Ер солиғи / 07.11.02.04 Ер солиғини ҳисоблаш ва тўлаш тартиби]

Soliqni hisoblab chiqarish tartibi. Er solig‘ini hisoblab chiqarish davlat soliq

Jismoniy shaxslarning transport vositalariga benzin, dizel yonilg‘isi va gaz ishlatganlik uchun olinadigan soliqni to‘lash jismoniy shaxslarga transport vositalari uchun benzin, dizel yonilg‘isi va gaz chakana realizatsiya qilingan oyning o‘n kunligi tugaganidan keyingi uchinchi kunidan kechiktirmay, yonilg‘i quyish shoxobchasi joylashgan erda har o‘n kunda amalga oshiriladi.



VAZIFALAR.

Klaster

Овал 45


Овал 48

Овал 51


Овал 63Овал 62


Rezident hamda norezidentlar jismoniy shaxslardan undiriladigan daromad solig‘i prognozlarini Venn diagrammasida solishtiring

Rezident jismoniy Norezedent jismoniy

shaxslardan

shaxslardan

olinadigan olinadigan

daromad solig‘i daromad

solig‘i

TEZKOR SAVOLLAR



    1. To‘g‘ri soliqlar deb qanday soliqlarga aytiladi?

    2. Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ini

    3. to‘lovchilari kimlar?

    4. Rezident va norezident jismoniy shaxslarga ta’rif bering?

    5. Jismoniy shaxslarning jami daromadi tarkibini ayting?

    6. Daromad solig‘ining qanday stavka turlari mavjud?



Nazorat savollari

1.Kimlar jismoniy shaxs hisoblanadi?

2.Jismoniy shaxslar daromadlaridan olinadigan soliqni to‘lovchilar bo‘lib kimlar hisoblanadi?

3.Rezident va norezident jismoniy shaxslar farqini tushuntiring?

Jismoniy shaxslar daromadlaridan olinadigan soliqdan imtiyozlar necha turdan iborat va ularning tarkibi qanday?

4.Jismoniy shaxslar mol-mulk solig‘ining iqtisodiy mohiyati va qanday me’yoriy-huquqiy asoslarga ega?

5.Mol-mulk solig‘i to‘lovchi jismoniy shaxslarga kimlar kiradi?

Jismoniy shaxslar mol-mulk solig‘ining soliq solish ob’ekti necha

6. Er solig‘ini to‘lovchilari bo‘lib kimlar hisoblanadi?

7.Davlat hokimiyati organlari tomonidan ajratilgan maydonlardan ortiqcha er uchastkalariga ega jismoniy shaxslar uchun er solig‘i qanday tartibda undiriladi?

8.Er solig‘i bo‘yicha imtiyozga ega bo‘lgan jismoniy shaxslarga er solig‘idan qanday me’yorlar doirasida imtiyoz beriladi?

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.

1.O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi.-T.:O‘zbekiston, 2007 y.

2.O‘zbekiston Respublikasining Soliq kodeksi. - T.: “Norma”, MJCh. 2008 y. -416 b.

3.Yuldashev A. Soliq va soliqqa tortish. O'quv qo'llanma. -T.: ”Fan va texnalogiya”. 2007.

4. R.R. Xusainov , A.Q. Isxfqov , D.T. Urmanova X,Z, Djurayev . 2 qism Moliya ya soliqlar 2 qism. Toshkeht “Voris‑ Nashriyot” 2014

5.Aleksandrov I. Nalogi i nalogooblojenie.: Uchebnik. –M.: “Dashkov i K”. 2006..

6.Jo‘raev A. Soliq nazariyasi: O‘quv qo‘llanma. -T.: “IQTISOD-MOLIYA”. 2004


6-seminar mashg‘uloti. Davlatning maqsadli ijtimoiy jamg‘armalariga olinadigan majburiy tulovlar. Davlat boji.
Mashg‘ulotning maqsadi.

YAgona ijtimoiy tulov va fuqorolarning byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasiga sug‘urta badallari. Respublikka yul jamg‘armasiga yig‘imlar. Byudjetdan tashqari ta’lim va sog‘liqni saqlash muassasalarining rekonstruksiya. Kapital ta’mirlash va jixozlash jamg‘armasiga majburiy tulovlar. Davlat boji to‘g‘risida talabalarga bilim berish va uni kengaytirish.



Vazifalar

1. YAgona ijtimoiy tulov va fuqorolarning byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasiga sug‘urta badallari

2. Respublikka yul jamg‘armasiga yig‘imlar.

3.Byudjetdan tashqari ta’lim va sog‘liqni saqlash muassasalarining rekonstruksiya. Kapital ta’mirlash va jixozlash jamg‘armasiga majburiy tulovlar.

4. Davlat boji.

Talaba bilishi lozim.

YAgona ijtimoiy to‘lov, fuqoralarning byudjetdan tashqari pensiya jamg‘armasiga sug‘urta badallari, majburiy ajratmalar, davlat boji, soliq solinadigan baza.



Motivatsiya. YAgona ijtimoiy tulov va fuqorolarning byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasiga sug‘urta badallari, Respublikka yul jamg‘armasiga yig‘imlar, byudjetdan tashqari ta’lim va sog‘liqni saqlash muassasalarining rekonstruksiya, kapital ta’mirlash va jixozlash jamg‘armasiga majburiy tulovlar xamda davlat boji to‘g‘risidagi bilimlarini shakillantirish ishlab chiqarish va iqtisodiyot sohasida mexnat qiluvchlarning barchasiga o‘z bilimlarini kengaytirishi va mustahkamlash imkonini beradi.
Fanlararo va fan ichidagi bog‘liqlik. Soliq nazariyasi, Iqtisodiyot nazariyasi, Moliya, va Pul kredit va banklar kabi iqtisodiy fanlar bilan uzviy bog‘liq.
Nazariy qism

YAgona ijtimoiy to‘lov va fuqarolarning byudjetdan tashkari Pensiya jamg‘armasiga sug‘urta badallari.



[ОКОЗ:

1.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.16.00.00 Мажбурий тўловлар, ажратмалар ва йиғимлар / 07.16.02.00 Ягона ижтимоий тўлов;

2.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.16.00.00 Мажбурий тўловлар, ажратмалар ва йиғимлар / 07.16.03.00 Фуқароларни Бюджетдан ташқари Пенсия жамғармасига суғурта бадаллари]

Soliq to‘lovchilar. YAgona ijtimoiy to‘lovni to‘lovchilar quyidagilardir:

yuridik shaxslar — O‘zbekiston Respublikasi rezidentlari;

O‘zbekiston Respublikasida faoliyatni doimiy muassasa, chet ellik yuridik shaxslarning vakolatxonalari va filiallari orqali amalga oshiruvchi O‘zbekiston Respublikasi norezidentlari.

Jismoniy shaxslar — O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari, shuningdek O‘zbekiston Respublikasida doimiy ravishda yashab turgan chet el fuqarolari va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar fuqarolarning byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasiga sug‘urta badallarini (bundan buyon matnda sug‘urta badallari deb yuritiladi) to‘lovchilardir.

Sug‘urta badallarini hisoblash va ushlab qolish majburiyati, shuningdek ularning to‘g‘ri hisoblab chiqarilishi uchun javobgarlik ish beruvchi zimmasiga yuklatiladi.

Soliq solish ob’ekti. Ish haqi tarzidagi daromadlar yagona ijtimoiy to‘lovning va sug‘urta badallarining soliq solish ob’ektidir.

Soliq solinadigan baza. YAgona ijtimoiy to‘lovni va sug‘urta badallarini hisoblab chiqarish uchun soliq solinadigan baza to‘lanadigan daromadlar summasi sifatida belgilanadi.

Soliq davri. Hisobot davri. Kalendar yil soliq davridir.

Hisobot davri quyidagilardir:

mikrofirmalar va kichik korxonalar uchun — yil choragi;

mikrofirmalar va kichik korxonalar jumlasiga kirmaydigan soliq to‘lovchilar uchun — bir oy.



YAgona ijtimoiy to‘lovni va sug‘urta badallarini hisoblab chiqarish hamda to‘lash tartibi. YAgona ijtimoiy to‘lov va sug‘urta badallari har oyda soliq solinadigan bazadan hamda belgilangan stavkalardan kelib chiqqan holda hisoblab chiqariladi.

YAgona ijtimoiy to‘lov yuridik shaxslarning mablag‘lari hisobidan to‘lanadi, sug‘urta badallari esa xodimlarning ish haqidan ushlab qolinadi va soliq agentlari tomonidan o‘tkaziladi.



Soliq to‘lovchilar. YUridik shaxslar — O‘zbekiston Respublikasining rezidentlari byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasiga majburiy ajratmalarni to‘lovchilardir.

Quyidagilar byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasiga majburiy ajratmalarning to‘lovchilari bo‘lmaydi:

notijorat tashkilotlar, bundan ularning tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirishdan olgan daromadlari mustasno;

yagona soliq to‘lovini to‘lovchi yuridik shaxslar.



Soliq davri. Hisobot davri. Kalendar yil soliq davridir.

Hisobot davri quyidagilardir:

mikrofirmalar va kichik korxonalar uchun — yil choragi;

mikrofirmalar va kichik korxonalar jumlasiga kirmaydigan soliq to‘lovchilar uchun — bir oy.



Byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasiga majburiy ajratmalarni hisoblab chiqarish, ularning hisob- kitoblarini taqdim etish va ularni to‘lash tartibi. Byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasiga majburiy ajratmalar har oyda soliq solinadigan bazadan va belgilangan stavkadan kelib chiqqan holda hisoblab chiqariladi.

Byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasiga majburiy ajratmalarning hisob-kitobi soliq bo‘yicha hisobga olish joyidagi davlat soliq xizmati organlariga ortib boruvchi yakun bilan:

mikrofirmalar va kichik korxonalar tomonidan — yilning har choragida, hisobot davridan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmay, yil yakunlari bo‘yicha esa yillik moliyaviy hisobot topshiriladigan muddatda;

mikrofirmalar va kichik korxonalar jumlasiga kirmaydigan soliq to‘lovchilar tomonidan — har oyda, hisobot davridan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmay, yil yakunlari bo‘yicha esa yillik moliyaviy hisobot topshiriladigan muddatda taqdim etiladi.

Byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasiga majburiy ajratmalarni to‘lash hisobot davridan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmay amalga oshiriladi.

Respublika yo‘l jamg‘armasiga majburiy to‘lovlar.

[ОКОЗ:

1.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.16.00.00 Мажбурий тўловлар, ажратмалар ва йиғимлар / 07.16.05.00 Республика йўл жамғармасига ажратмалар ва йиғимлар]

Respublika yo‘l jamg‘armasiga majburiy ajratmalarto‘lovchilar:

YUridik shaxslar — O‘zbekiston Respublikasining rezidentlari Respublika yo‘l jamg‘armasiga majburiy ajratmalar to‘lovchilardir.

.

Soliq solish ob’ekti. Soliq solinadigan baza. Sof tushum Respublika yo‘l jamg‘armasiga majburiy ajratmalarning soliq solish ob’ekti va soliq solinadigan bazasidir.



Majburiy ajratmalarni hisoblab chiqarish, ularning hisob-kitobini taqdim etish va ularni to‘lash tartibi. Respublika yo‘l jamg‘armasiga majburiy ajratmalar soliq solinadigan bazadan va tasdiqlangan stavkadan kelib chiqqan holda har oyda hisoblab chiqariladi.

Respublika yo‘l jamg‘armasiga majburiy ajratmalarning hisob-kitobi soliq bo‘yicha hisobga olish joyidagi davlat soliq xizmati organlariga ortib boruvchi yakun bilan:

mikrofirmalar va kichik korxonalar tomonidan — yilning har choragida, hisobot davridan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmay, yil yakunlari bo‘yicha esa yillik moliyaviy hisobot topshiriladigan muddatda;

mikrofirmalar va kichik korxonalar jumlasiga kirmaydigan soliq to‘lovchilar tomonidan — har oyda, hisobot davridan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmay, yil yakunlari bo‘yicha esa yillik moliyaviy hisobot topshiriladigan muddatda taqdim etiladi.

Respublika yo‘l jamg‘armasiga majburiy ajratmalarni to‘lash hisobot davridan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmay amalga oshiriladi.

[ОКОЗ:

1.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.16.00.00 Мажбурий тўловлар, ажратмалар ва йиғимлар / 07.16.06.00 Бошқа бюджетдан ташқари жамғармасига ажратмалар ва йиғимлар]

Respublika yo‘l jamg‘armasiga yig‘imlarning turlari. Respublika yo‘l jamg‘armasi yig‘imlariga quyidagilar kiradi:

avtotransport vositalarini olganlik va (yoki) O‘zbekiston Respublikasi hududiga vaqtinchalik olib kirganlik uchun yig‘im;

chet davlatlar avtotransport vositalarining O‘zbekiston Respublikasi hududiga kirganligi va uning hududi orqali tranzit tarzida o‘tganligi uchun yig‘im.

Soliq to‘lovchilar. Avtotransport vositalarini oluvchi va (yoki) O‘zbekiston Respublikasi hududiga vaqtinchalik olib kirishni amalga oshiruvchi O‘zbekiston Respublikasi rezidentlari va norezidentlari avtotransport vositalarini olganlik va (yoki) O‘zbekiston Respublikasi hududiga vaqtinchalik olib kirganlik uchun yig‘im to‘lovchilardir.

CHet davlatlar avtotransport vositalarining egalari yoki foydalanuvchilari ushbu vositalarning O‘zbekiston Respublikasi hududiga kirganligi va uning hududi orqali tranzit tarzida o‘tganligi uchun yig‘im to‘lovchilardir.



Soliq solish ob’ekti. Yig‘imlar uchun soliq solish ob’ekti quyidagilardir:

avtotransport vositalarini olish va (yoki) O‘zbekiston Respublikasi hududiga vaqtinchalik olib kirish;

chet davlatlar avtotransport vositalarining O‘zbekiston Respublikasi hududiga kirishi va uning hududi orqali tranzit tarzida o‘tish.

Soliq solinadigan baza. Soliq solinadigan baza quyidagilardir:

olingan va (yoki) O‘zbekiston Respublikasi hududiga vaqtinchalik olib kiriladigan avtotransport vositalari dvigatelining ot kuchidagi quvvati;

O‘zbekiston Respublikasi hududiga kirganida yoki uning hududi orqali tranzit tarzida o‘tganida chet davlatlarning avtotransport vositalari.

Davlat boji.

Umumiy qoidalar. [ОКОЗ:

1.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.18.00.00 Давлат божи / 07.18.01.00 Умумий қоидалар. Давлат божи тўловчилар ва ундириладиган объектлар]

Davlat boji yuridik ahamiyatga molik harakatlarni amalga oshirganlik va (yoki) bunday harakatlar uchun vakolatli muassasalar va (yoki) mansabdor shaxslar tomonidan hujjatlar berganlik uchun olinadigan majburiy to‘lovdir.

O‘zbekiston Respublikasi konsullik muassasalari tomonidan konsullik harakatlarini amalga oshirganlik uchun davlat boji konsullik yig‘imi tariqasida undiriladi.

Davlat bojining stavkalari O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.



[ОКОЗ:

1.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.18.00.00 Давлат божи / 07.18.01.00 Умумий қоидалар. Давлат божи тўловчилар ва ундириладиган объектлар]

Davlat bojini to‘lovchilar. YUridik ahamiyatga molik harakatlar amalga oshirilishi va (yoki) hujjatlar berilishi xususida vakolatli muassasalar va (yoki) mansabdor shaxslarga murojaat qilayotgan yuridik va jismoniy shaxslar davlat bojini to‘lovchilardir.

[ОКОЗ:

1.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.18.00.00 Давлат божи / 07.18.01.00 Умумий қоидалар. Давлат божи тўловчилар ва ундириладиган объектлар]

.

[ОКОЗ:



1.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.18.00.00 Давлат божи / 07.18.04.00 Давлат божини тўлаш тартиби]

Davlat bojini to‘lash va hisobga o‘tkazish tartibi. Davlat boji, agar ushbu bo‘limda boshqacha qoida belgilanmagan bo‘lsa, davlat boji undiriladigan harakatlar amalga oshirilguniga qadar naqd pulli yoki naqd pulsiz shaklda to‘lanadi.

[ОКОЗ:

1.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.18.00.00 Давлат божи / 07.18.04.00 Давлат божини тўлаш тартиби]

Sudlarda davlat bojini undirishning o‘ziga xos xususiyatlari. Sudlarga beriladigan da’vo arizalaridan, alohida tartibda yuritiladigan ishlar bo‘yicha arizalardan, ma’muriy-huquqiy munosabatlardan kelib chiqadigan ishlar bo‘yicha sudlarga beriladigan shikoyatlardan, sudlarning hal qiluv qarorlari ustidan apellyasiya, kassatsiya va nazorat tartibidagi shikoyatlardan, shuningdek sudlar tomonidan hujjatlarning nusxalarini berganlik uchun davlat boji undiriladi:

[ОКОЗ:

1.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.18.00.00 Давлат божи / 07.18.04.00 Давлат божини тўлаш тартиби]

Notarial harakatlar bajarilganligi uchun davlat boji undirishning o‘ziga xos

VAZIFALAR.

FSDU” (fikr, sabab, dalil, umumiylik)



texnologiyasi asosida amaliy mashg‘ulot

o‘tkazish
Mazkur texnologiya munozarali masalalarni hal etish hamda o‘quv jarayonini bahs-munozarali o‘tkazishga yordam beradi. Bu texnologiyaga asosan talabalar o‘z fikrini ochiq va erkin bayon etishga, uni himoyalashga hamda bahslashish madaniyatiga o‘rgatadi. Bu texnologiyani 2 xil tarzda qo‘llash mumkin:

a) YAkka tartibda;

b) Jamoa bo‘lib.

Bu texnologiyaga asosan, talabalarga tarqatilgan qog‘ozlarga o‘z fikrini aniq ifoda etib dalillar bilan tasdiqlab hamda inkor etuvchi fikrlarni bayon etishlari bilan izohlanadi: Bu quyidagicha ko‘rinishga ega:




Мавзу: Солиқлар ва солиқларга тенглаштирилган тўловларга умумий тавсифнома
Талаба (жамоа) Ромазонов Ч. гуруҳ СТ-80.
Ф* Ҳаракатда бўлган солиқ тизимида солиқлар икки гуруҳга ажратилади.

________________________________________________________



фикрингизни баён этинг

С* Солиқларнинг икки гуруҳга ажратилиши Солиқ кодексида қонунийасосланган.

________________________________________________________

фикрингиз баёни сабабини кўрсатинг

Д* Бюджетдан ташқари жамғармаларга мажбурий ажратмалар ҳам бугунги кунда солиқларга тенглаштирилган, уларнинг доимий ва ўз вақтида жалб қилиниши солиқ органларига юклатилган.

________________________________________________________

кўрсатганган сабабингизни исботловчи далил келтиринг

У* Демак ҳозирда мавжуд бўлган солиқлар ва уларга тенглаштирилган тўловларни учта гуруҳга ажратишимиз мумкин.

________________________________________________________

фикрингизни умумлаштиринг

YUqoridagi usul yakka tartibda o‘tkazish; ushbu texnologiyani ikkinchi ko‘rinishda o‘tkazish guruh teng ishtirokchilardan iborat bo‘lgan kichik guruhlarga bo‘linadi.

Har bir guruhda o‘qituvchi avvaldan tayyorlab kelgan katta formatdagi “FDSU” texnologiyasining 4 bosqichi yozilgan qog‘ozlar tarqatiladi.

Davraga o‘qituvchi mavzuga oid yoki fanga oid muammoni tashlaydi. Har bir guruh ushbu muammoga umumlashtirilgan fikrni bayon etib, uni himoya etadi. Masalan, “Soliqlar va soliqlarga tenglashtirilgan to‘lovlarga umumiy tavsifnoma” mavzusi yuzasidan quyidagi fikrni berishi mumkin: “Soliqlar va soliqlarga tenglashtirilgan to‘lovlar byudjet klassifikatsiyasi bo‘yicha to‘rtta guruhga ajratiladi”. Talabalardan iborat guruhchalar ushbu fikrni ma’qullab isbotlashlari yoki inkor etishlari mumkin.

Amaliy mashg‘ulot olib borilayotgan har bir guruhda ushbu pedagogik mahoratning barcha tamoyillarini o‘zida mujassam etgan interfaol usulni qo‘llash va mazmunli o‘tkazish uchun 15-20 daqiqa vaqt ajratiladi. Bu usulda mavzuning mohiyatini qamrab oladigan savollarning to‘g‘ri va aniq tanlanishi samarali mashg‘ulot olib borishga asos bo‘lib hisoblanadi.
II. Iterfaol usullardan biri hisoblangan “Zanjirsimon” uslubda amaliy mashg‘ulot o‘tkazish
“Zanjirsimon” uslubiyatda amaliy mashg‘ulotlarni olib borish talabalarni teran fikrlashga hamda hozirjavoblikka o‘rgatadi.

Ushbu texnologiyani 2 xil tarzda o‘tkazish mumkin:

A) yozma;

B) og‘zaki.

Ushbu texnologiyaning og‘zaki shakliga asosan guruh 3 teng guruhchalarga bo‘linadi. Har bir guruhga guruhboshi tayinlanib, guruhga o‘tilgan yoki tanlangan mavzuga doir savol bilan o‘z guruhidagi keyingi ishtirokchiga murojaat qiladi. Keyingi ishtirokchi savolga javob berib, navbatdagi ishtirokchiga savol beradi. SHu asnoda 10 daqiqa savol-javob davom etadi. Jarayonni amaliy mashg‘ulot o‘qituvchisi nazorat qiladi. Qaysi guruh belgilangan vaqt oralig‘ida ko‘proq savolga to‘g‘ri va aniq javob bersa, g‘olib deb topiladi. Guruhchalarda faol ishtirokchilar ajratib olinadi va ularga mavzu yuzasidan ajratilgan reyting ballari rasmiylashtirilib boriladi.

Mazkur texnologiyaning yozma shakliga asosan amaliy mashg‘ulot o‘tkazishda ham guruh 3 ta guruhchalarga bo‘linadi, har bir guruhchaga bir vaqtning o‘zida mavzuga oid savol yozilgan qog‘oz beriladi. Savolni olgan birinchi talaba savolga javob hamda keyingi mavzuga oid savolni yozib navbatdagi talabaga uzatadi. Qolgan 2 guruh ham shu tarzda davom ettiradilar. Eng ko‘p to‘g‘ri savol-javob yozgan guruh aniqlanadi.

Amaliy mashg‘ulot mavzusi bo‘yicha muhokama qilinayotgan savollarga tez va to‘g‘ri javoblarni eng ko‘p topgan guruhning a’zolari yuqori ball miqdoridan kelib chiqqan holda baholanadi, qolgan guruh a’zolariga ham yuqori ballga nisbatan reyting ballari rasmiylashtirilib boriladi.

Amaliy mashg‘ulot mavzusi “Soddalashtirilgan soliq tizimi”:




I guruh

II guruh

III guruh

I. Talaba, savol: YAgona soliq to‘lovining mohiyatini tushuntiring ?

II. Talaba, javob: YAgona soliq to‘lovi bu – _____

_____________________

Savol:_______________

_____________________


III. Talaba, javob: _____

_____________________

Savol:_______________

_____________________




I. Talaba, savol: Soddalashtirilgan soliq tizimida qaysi sub’ektlar soliq to‘laydilar?
II.Talaba, javob: _____

_____________________


Savol:_______________

_____________________


III. Talaba, javob: _____

_____________________

Savol:_______________

_____________________



I. Talaba, savol: YAgona soliq to‘loviga o‘tish uchun nima mezon bo‘lib hisoblanadi?

II.Talaba, javob: ______

_____________________


Savol:_______________

_____________________



III. Talaba, javob: _____

_____________________

Savol:_______________

_____________________

va h.k.


,

Nazorat savollari

1. YAgona ijtimoiy tulov va fuqorolarning byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasiga sug‘urta badallarining moxiyati nimadan iborat?

2..Respublikka yul jamg‘armasiga yig‘imlar haqida ma’lumot bering?

3. Byudjetdan tashqari ta’lim va sog‘liqni saqlash muassasalarining rekonstruksiya haqida tushuncha bering?



4.Davlat bojini to‘lash va hisobga o‘tkazish tartibi qanday.

5.Davlat bojining stavkalari kim tomonidan belgilanadi

6 [ОКОЗ:

1.07.00.00.00 Молия ва кредит тўғрисидаги қонунчилик. Банк фаолияти / 07.16.00.00 Мажбурий тўловлар, ажратмалар ва йиғимлар / 07.16.05.00 Республика йўл жамғармасига ажратмалар ва йиғимлар]

Respublika yo‘l jamg‘armasiga majburiy ajratmalarto‘lovchilar kimlar



7.Davlat bojini qaytarish tartibi haqida aytib bering

8.Sug‘urta badallarini to‘lash qanday amalga oshiriladi.



9.Davlat bojini to‘lashdan kimlar ozod qilinadi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1.O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi.-T.:O‘zbekiston, 2007 y.

2.O‘zbekiston Respublikasining Soliq kodeksi. - T.: “Norma”, MJCh. 2008 y. -416 b.

3.Yuldashev A. Soliq va soliqqa tortish. O'quv qo'llanma. -T.: ”Fan va texnalogiya”. 2007.

4. R.R. Xusainov , A.Q. Isxfqov , D.T. Urmanova X,Z, Djurayev . 2 qism Moliya ya soliqlar 2 qism. Toshkeht “Voris‑ Nashriyot” 2014

5.Aleksandrov I. Nalogi i nalogooblojenie.: Uchebnik. –M.: “Dashkov i K”. 2006..

6.Jo‘raev A. Soliq nazariyasi: O‘quv qo‘llanma. -T.: “IQTISOD-MOLIYA”. 2004.


6. KEYSLAR BANKI


Download 2.47 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8




Download 2.47 Mb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Soliq qarzini majburiy undirish choralari

Download 2.47 Mb.