|
Ijtimoiyfanlarva jismoniy madaniyat
|
| bet | 6/163 | | Sana | 25.11.2023 | | Hajmi | 10,97 Mb. | | #105408 |
Bog'liq Мажмуа янги тарих 2022O’QUV MATERIALLARI
MA’RUZA MATNLARI
1–MAVZU: KIRISH. “O’ZBEKISTONNING YANGI TARIXI” O’QUV FANINING PREDMETI, MAQSADI VA VAZIFALARI, NAZARIY-METODOLOGIK TAMOYILLARI MUSTAQIL O’ZBEKISTON RESPUBLIKASINING TASHKIL TOPISHI VA UNING TARIXIY AHAMIYATI
Reja:
1. O‘zbekistonning yangi tarixi fanining fan sifatidagi ahamiyati. Fanning obyekti, predmeti, maqsad va vazifalari.. O‘zbekistonning yangi tarixi fanining metodologik ilmiy-nazariy asoslari, usullari va tamoyillari.
2. O‘zbekiston tarixini davrlashtirish masalasi. XXI globallashuv asrida ta’lim sohasida mazkur fanni o‘qitishdagi nazariy-konseptual yondashuv va ilg‘or innovatsiyalar.
3.XX asrning 80-yillari oxirida O‘zbekistonda yuzaga kelgan keskin va jiddiy vaziyat.
4.Mustaqil O’zbekiston Respublikasining tashkil topishi va uning tarixiy ahamiyati
Darsningo‘quvmaqsadi: O‘zbekistontarixifaniningpredmeti, maqsadivavazifalari, manbalarivamintaqatarixiningjahontarixibilanbog‘liqligito‘g‘risidabilimlartiziminishakllantirish.
Tayanchiboralar: tarix, O‘zbekiston, fan, predmet, obyekt, maqsadi, vazifalari, tamoyillar, holislik, ilmiylik, tarixiylik, davr, tarixiymanba, yozmamanbalar, moddiymanbalar, xalq, mamlakat, mintaqa, o‘tmish, Movarounnahr, Turkiston, Gerodot, xitoyyilnomalari, KvintKursiyRuf, Strabon, madaniyat, til, urf-odatlar, tarixiyo‘tmish, tarixiyxotira, sivilizatsiya, arxeologiya, numizmatika, paleografiya, etnografiya, sharqvag‘arb, shaharsozlik, “Avesta”, Bexistunyozuvlari, “Temurtuzuklari”, Beruniy, Forobiy, madaniymeros, AmirTemur, MirzoUlug‘bek, JaloliddinManguberdi, TemurMalik, AlisherNavoiy, komilinson, vatanparvarlik, insoniylik.
1. O‘zbekistonning yangi tarixi fanining fan sifatidagi ahamiyati. Fanning obyekti, predmeti, maqsad va vazifalari.. O‘zbekistonning eng yangi tarixi fanining metodologik ilmiy-nazariy asoslari, usullari va tamoyillari.
O‘zbekiston hududida istiqomat qilayotgan xalqlarning tarixi qadim o‘tmishga borib taqaladi. Bu qadimiy va tabarruk zaminda buyuk allomalar, fozil-u fuzalolar, siyosatchilar, buyuk sarkardalar yashab o‘tganlar. Diniy va dunyoviy ilmlarning asoslari mana shu yerda yaratilgan va yuksalgan. Ota-bobolarimizning asrlar davomida to‘plagan hayotiy tajribalari, diniy, axloqiy, ilmiy qarashlarini sinchiklab o‘rganish, ulardan O‘zbekiston mustaqilligini mustahkamlash, mamla-katimizni buyuk davlatlar qatoriga ko‘tarishda, xalq farovonligini yuksaltirishda foydalanish muqaddas vazifadir. Chunki O‘zbekiston Respublikasining Birinchi Prezidenti I.A. Karimov ta’kidlaganidek, “...kim bo‘lishidan qat’iy nazar, jamiyat-ning har bir a’zosi o‘z o‘tmishini yaxshi bilsa, bunday odamlarni yo‘ldan urish, har xil aqidalar ta’siriga olish mumkin emas. Tarix saboqlari insonni hushyorlikka o‘rgatadi, irodasini mustahkamlaydi”. Demak, o‘zligini tanigan, tarixiy tajribadan chuqur saboq olgan fuqarolariga ega bo‘lgan davlatni tanlagan yo‘lidan qaytarib bo‘lmaydi. Bunday davlatda tinchlik, taraqqiyot, farovonlik barqaror bo‘ladi. O‘zbekistonmustaqillikniqo‘lgakiritilishitufaylio‘zbekxalqidavlatchiligitarizidayangidavr – mustaqillikdavriboshlandi. O‘zbekiston bugungi kunga kelib dunyo siyosiy xaritasidagi tenglar ichra teng davlat sifatida o‘zining munosib o‘rnini topdi. Mustaqillik uzoq yillar mustamlakachilik zulmining achchiq damlarini boshidan kechirgan o‘zbek xalqi hayotida yangi istiqbolli davrni boshlab berdi. Istiqlol har bir vatandoshimizning ongida, tafakkurida, mustamlakachilik, ma’naviy jismoniy tobelik, axloqiy-ruhiy qaramlikdan so‘ng u bergan beqiyos ne’matlarni – qadimiy an’analar va qadriyatlarimizning tiklash imkoniyatlarini, ko‘p ming yillik tariximizni yuksak iftixor ruhida o‘rganish imkoniyatlarini ochib berdi. O‘zbekistonning eng yangi tarixi bu – O‘zbekiston tarixi fanining ajralmas tarkibiy qismi hisoblanadi. Garchand, istiqlol yillarida boshlangan buyuk davlatchiligimiz poydevorini yaratishdagi ulkan bunyodkorlik, tashkilotchilik ishlari hali tarixga aylanib ulgurmagan bo‘lsa-da, qisqa fursat ichida O‘zbekistonning istiqlol taraqqiyoti yo‘lidan olamshumul islohotlarning mazmun-mohiyatini o‘rganishni, tahlil qilishni hayotning o‘zi dolzarb masala sifatida kun tartibiga dolzarb qilib qo‘ymoqda.
O‘zbekistonningengyangitarixida: O‘zbekistonningdavlatmustaqilligigaerishishi, yangijamiyatgao‘tishdavridasiyosiyislohotlarningamalgaoshirilishi, O‘zbekistondahuquqiydemokratikdavlatqurilishi, fuqarolikjamiyatiningshakllantirilishi, iqtisodiyislohotlarnichuqurlashtirishgadoirtadbirlar, mamlakatdaijtimoiy-siyosiybarqarorliknita’minlashomillari, ma’naviy-ruhiytiklanishvamilliyqadriyatlarningtiklanishihamdaO‘zbekistonningjahonhamjamiyatidamunosibo‘rniolishikabimasalalar – bubosqichdagiO‘zbekistontarixiningmazmuninitashkiletadi.
O‘zbekistonningengyangitarixifani– obyektisifatida, fanningO‘zbekistontarixiningengyangidavriekanliginuqtayinazaridankelibchiqib, 1991- yildantohozirgikungachabo‘lganvoqeavahodisalarningbirbutunhamdayaxlitlikdao‘zichigaoladi.
Fanningpredmetiesamanashubirbutunobyektichidagianiqsiyosiy, tarixiy-madaniy, ijtimoiy-iqtisodiyjarayonlarvaularningjamiyathayotidatutgano‘rnidaniboratbo‘ladi.
O‘zbekistonningengyangitariximateriallari, tarixiyjarayonlarningtalqinisobiqtuzumdavridaan’anagaaylangan-sinfiylik, partiyaviylikkabisoxtatamoyillardanholibo‘lmog‘ilozim. Bundankelibchiqqanholda:
|
| |
