514
10.19-rasm. Nuqtali, sohali grafiklar
Mathcadda
grafiklarni
yaratishdan
tashqari
ularni
hosil
bo`lishi
(shakllanishi, chizilishi) ni animatsiya orqali ham ifodalash mumkin.
Buning
uchun Mathcadda [FRAME] o`zgaruvchisi kiritilgan. Funksiyaning animatsiyali
grafigini hosil qilish uchun unga parametr sifatida [FRAME] ni berish shart.
Animatsiyaga doir funksiyaga urinma o`tkazishni olaylik (-rasmga qarang).
10.20-rasm. Mathcadda animatsiya hosil qilish
.
515
Buning uchun funksiyani yozamiz va uning birinchi tartibli hosilasini
olamiz. A o`zgaruvchiga [FRAME] ni qiymat qilib, x o`zgaruvchiga esa 0 dan 4
gacha qiymat qilib beramiz. So`ng urinma tenglamasini ikkinchi bir funksiya bilan
belgilaymiz. Mathcad bo`limidan [Insert]
[Garph]
[X-Y Plot]
Buyruqlar
ketma-ketligini tanlaymiz. Ishchi stolda x – y koordinata hosil bo`ladi.
X o`qiga uchta o`zgaruvchi x,x,a ni kiritamiz. Y o`qiga funksiya-f(x),
urinma tenglamasi-y(x,a), nuqtadagi funksiya qiymati-f(a) ni kiritamiz. Grafikda
funksiyadan x=0 nuqtadagi urinmani ko`rish mumkin.
Animatsiya hosil qilish
uchun Mathcad bo`limidan [View]
[Animate] Buyruqlar bajarilsa ishchi stolda
[Animate] muloqot oynasi hosil bo`ladi (-rasmga qarang).
Ishchi stoldan grafik
jo`ylashgan maydon belgilab olinadi. [Animate] muloqot oynasiga otib, [From] ga
0 qiymat (chunki FRAME 0 dan o`zgarsin), [To] 12 qiymat (ya`ni 12 gacha
o`zgarsin) va [At] ga animatsiya 1 sekundda nechta frameni o`qishini ko`rsatamiz
(masalan, har bir nuqtada ko`rish uchun [1] ni kiritish kerak). So`ng
muloqot
oynadagi [Animate] tugmasini bosamiz va ekranga [Playback] muloqot oynasi
chiqadi. Muloqot oynadan animatsiyani ko`rish uchun [Play] tugmasi bosiladi.
Animatsiyani saqlash uchun esa [Animate] muloqot oynasidan [Save as]
tugmasi
bosiladi va animatsiya avi kengaytmali video rolik fayli ko`rinishda saqlanadi.
Mathcad tayyor rasmlar bilan ham ishlash mumkin. Buning uchun –jadvalda
keltirilgan funksiyalardan foydalanamiz.
