y o ‘q
deb faraz qilinadi;
5)
Jism n in g o ‘zi m o d d iy n uqta deb qaraladi.
K oordinatalar sistem asini kiritamiz: bunda koordinatalar
boshini jis m otilgan nuqta bilan u s t m a - u s t qcVyamiz, Л' o ‘qini
j is m n in g harakat y o ‘nalishi b o ‘yicha
gorizontal,
у
o ‘qini esa
y uqoriga vertikal y o ‘naltiramiz. Bu farazlarga k o ‘ra, jis m n in g
x
o ‘q ig a proyeksiyasi v v = v0 c o s 6? tezlik bilan harakatlanadi.
J is m n in g
у
o ‘qiga proyeksiyasi esa
a v = - g
tezlanish va
Vy =
v0 s i n 6?
b o s h la n g ‘ich tezlik bilan tekis tezlanuvchan
harakat qiladi.
S h u n d a y qilib, j is m harakati ushbu
x = v0t cos a
(1)
p
( 2
y = v0t s m a - ^ -
(2)
form ulalar bilan xaraktcrlanadi, b u yerda / - v a q t . (1) d a n /
vaqtni
x
koordinata orqali ifodalaym iz va uni (2) ga q o ‘yib,
j is m trayektoriyasi uchun parabolani (1-chizm a)
tasvirlovchi
ishbu
у = x t g a
-
x 2
2 g ;
(3)
2v0 cos
a
ten g la m a g a ega b o ‘lamiz. Bu parabola
У,
1-chizma
x
o ‘qini ikkita nuqtada: jc = 0
va x = I
nuqtalarda kesib o ‘tadi,
bunda
2
/ = — sin
2 a .
( 4 )
8
4) form ula qabul qilingan m odel doirasida izlangan
I
m asofani
72
aniqlaydi. Endi bu modelni yechish dasturini kcltiramiz.
K o ‘rinib
turibdiki, form ulaning bajarilishiga biror shart
q o ‘yadigan hadlar y o lq. D em ak, dastur chiziqli k o ‘rinishda
b o ‘ladi. Dastur m atni esa quyidagicha:
P rogram m a s l,
const
g =9.8;
vtirrL, vO, alfa:
real,
begin
w rite
(‘v 0 = '),
readln(y0)',
w n te
('
alfa—
),
readln (alfa
),
alfa =(pi
I f a)!
180;
L
:
=(sqr(y
0)/g)
Msin(2 *alfa
),
w n te In
(‘
L — , LX) 2),
readln,
end
D em ak, v0 = 3 0
m i s
va
a
= 4 5 “ da dastur quyidagi natijani
beradi:
L
= 91.84;
