|
Informatikaning asosiy atamalari
|
bet | 7/150 | Sana | 07.01.2024 | Hajmi | 1,42 Mb. | | #131556 |
Bog'liq Информатикадан изохли лугатAxborot kollapsi - Tarmokdagi axborot makonining barkarorligi va normal faoliyatiga xavf tugdirishi mumkin bulgan taxmin kilingan xolati. Aloka kanallari utkazish kobiliyatining keskin pasayishi bilan tavsiflanadi. Mavjud texnologiyalar kupayib borayotgan trafik xajmlarini uzata olmaydigan xolatda paydo buladi
Axborot inkilobi - Axborotning asbobiy asosi, uni uzatish va saklash usullari xamda xalkning aktiv qismi uchun foydalanish mumkin bulgan axborot xajmining keskin uzgarishi. XX asrning oxirgi choragida yuz bergan axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining jamiyat xayotining barcha soxalariga kursatgan inkilobiy ta’sirini ifodalovchi istiora. Ushbu xodisa axborot soxasidagi undan avvalgi inkilobiy ixtirolar (kitoblarni bosish, telefoniya, radio alokasi, shaxsiy kompyuter) ta’sirlarini birlashtiradi, chunki axborotni uzatishda xoxlagan masofalarni utish va shu tufayli insoniyatning akliy kobiliyatlari va ma’naviy kuchlarining birlashishi uchun texnologik asos yaratadi
Axborot iktisodiyoti - Global axborotlashtirish jarayonining rivojlanishi tufayli paydo bulgan iktisodiyotning yangi sektori. Uz ichiga axborotlashtirish vositalarini xamda axborot maxsulotlari va xizmatlarini ishlab chiqarish va axborot bozorini oladi
Axborot konfidensialligi - Axborot va uning tashuvchisining xolati. Bunda axborot bilan ruxsatsiz tanishishning yoki uni ruxsatsiz xujjatlashtirishning (nusxa kuchirishning) oldini olish ta’minlangan. Axborot uchun sub’ektiv ravishda
14
aniklanadigan (kushib yoziladigan tavsifnoma (xossa)). Bu axborotdan foydalanish xukukiga ega bulgan sub’ektlar davrasiga cheklovlar kiritish zaruratini kursatadi. Tizim (muxit) mazkur axborotni undan foydalanish xukukiga egalik vakolatlari bulmagan sub’ektlardan sir saklash kobiliyati bilan ta’minlangan bulishi shart. Konfidensiallik ikki yul bilan ta’minlanadi. Birinchisi, axborot bilan ishlash xukukiga ega bulgan foydalanuvchilar doirasini cheklash. Ikkinchisi, axborotni shifrlash, ya’ni ukilgan axborotning mazmunini fakat shifrlash kalitiga ega bulgan foydalanuvchilargina tushuna oladigan shaklda ifodalash
|
| |