3
“Uzumchilik asoslari” darsligini yozish jarayonida mustaqillikdan oldingi
va
keyingi jahon, shu jumladan, O‘zbekiston va Buxoro viloyati uzumchiligi
tarixi, rivojlanish bosqichlari, uzum ko‘chatlarini ekish va resurs tejamkor
parvarishlash texnologiyasi, tuproqqa ishlov berish ishlari, sho‘r yuvish, bog‘
barpo
qilishda yerlarni tayyorlash, ekishdan to davlat standartlariga javob
beradigan tok ko‘chatlarini tayyorlash, bog‘ barpo qilish, hosilni parvarishlash va
hosilni yig‘ib terib olishga qadar bo‘ladigan agrotadbirlar majmuasi, zamonaviy
uzumchilikda mavjud almashlab va qisqa davrda navbatlab ekish tizimlari,
uzumni qishloq xo‘jaligidagi ahamiyati, tok tuplarining kelib chiqishi, tuzilishi,
tarqalishi, tok navlarining morfologik va biologik xususiyatlari, davlat reyistriga
kiritilgan va keng tarqalgan, rayonlashtirilgan navlarning tavsifi, nav
almashinishi, tok tuplarini ko‘paytrish
usullari, ko‘chatzor turlari, tok
ko‘chatlarini ekish, resurs tejamkor texnologik parvarishlash asoslari, tok
tuplarida uchraydigan tok kasallik va zararkunandalari, ularni zamonaviy
himoyalash usullari, oziqlantirish, resurs tejamkor sug‘orish usullari,
kesish va
shakl berish, hosilni terish, tashish, quritish, saqlash, zamonaviy resurstejamkor
texnologiya asosida uzum yetishtirish borasiga alohida e’tibor qaratilgan.
Darslikda mavzu boblari bo‘yicha tayanch iboralar, nazariy savollar ham
keltirilgan.
Mazkur darslikdan O‘zbekiston respublikasida zamonaviy resurs tejamkor
uzumchilik asoslarini qishloq xo‘jaligi sohasi, jumladan, uzumchilik sohasida
faoliyat ko‘rsatadigan mutaxasislar va oliy o‘quv yurtlari o‘qituvchilari,
doktorant, magistr va talabalar, klaster va fermer xo‘jaligi rahbar va
mutaxassislari, havaskor bog‘bon hamda kitobxonlar
ommasi keng miqyosda
foydalanishi mumkin.
4
Учебник
предназначен
для
специалистов,
занимающихся
современным виногра дарством в хозяйстве по направлениям: 5411000 -
плодоводство и виноградарство подготовленных на основе типового
учебного плана и программ, разработанных на основе государственных
образовательных стандартов, утвержденных Министерством высшего и
среднего специального образования Республики Узбекистан для студентов
бакалавров, магистрантов, докторантов обучающихся по направлениям
образования, и специалистов, работающих в производственных условиях.
В процессе написания Учебника «Основы виноградарства» в мире и в
республике до и
после обретения независимости, в том числе история
виноградарства Узбекистана и Бухарской области, этапы развития,
ресурсосберегающего технология посадки и ухода за саженцами винограда,
обработка почвы, промывка солей, подготовка земли и посадка комплекс
агромероприятий, в том числе подготовка саженцев винограда,
соотвецтвующих ГОСТу, закладка сада, уход за урожаем и уборка урожая,
чередование сельхозкултур и
возделывание
системы в современном
виноградарстве, значение винограда в сельском хозяйстве, происхождение,
строение, распространение кустов винограда. Морфологическая и
биологическая характеристика сортов винограда, харак теристика сортов,
включенных в государственный реестр и широко распространенных,
районированных сортов, сортозамещение, способы размножения кустов
винограда,
виды питомников, посадка саженцев винограда, основы
ресурсосберегающего технологического ухода, болезни и вредители
винограда, встречающиеся на кустах винограда. Особое внимание уделено
современным методам их защиты, подкормки, ресурсосберегающим
методам орошения, обрезке и формированию, уборке, транспортировке,
сушке, хранению, выращиванию винограда на
основе современных
ресурсосберегающих технологий. В учебнике также представлены
основные выражения и теоретические вопросы.
Настоящий Учебник по основам современного ресурсосберегающего
виноградарства в Республике Узбекистан может быт широко использовано
специалистами и преподавателями высших учебных заведений,
докторантами, магистрантами и студен тами, руководителями и
специалистами кустарных и фермерских хозяйств, садоводами-любителями
и читателями, работающими в области сельского хозяйства, по
виноградарстве.