SIMMETRIK VA NOSIMMETRIK KRIPTOTIZIMLARDAN BIRGA FOYDALANISH AMALIYOTI

SIMMETRIK VA NOSIMMETRIK KRIPTOTIZIMLARDAN BIRGA FOYDALANISH AMALIYOTI.

• Otabek C va Ke dan tarkib topgan jo'natmani qabul qilib olgach, shifrlangan seans kaliti Ke shifrini o'z maxfiy kaliti Dotabek yordamida ochib maxfiy seans kaliti K ni topadi, so'ngra K kaliti bilan shifrlangan C xatni M maktubiga aylantiradi:
• K = Dotabek(Ke),

• Copyright © 2000 IATP Site design by Makhmud Botirov

• EN GRANT IATP II&IS UZ IATP GRANTI II va AH

• 

• 

• Simmetrik shifrni ochish

• Shifrlangan Axborot C

• @#$@#$

• Shifrlangan kalit Ke

• Axborot M

• 

• 

• 0101011001001001

• Oluvchining maxfiy kaliti
• Dотабек

• 010101100

• Nosimmetrik shifrni ochish

• Kalit K

• www.arxiv.uz

SIMMETRIK VA NOSIMMETRIK KRIPTOTIZIMLARDAN BIRGA FOYDALANISH AMALIYOTI.

• Kumush va Otabekning ishonchi komilki, ulardan boshqa hech kim M maktubini ko'rmagan. Chunki, S maktubi va Ke kaliti begona(masalan, Homid)ning qo'liga tushib qolgan taqdirda ham u shifrlangan xatning mazmunini mutlaqo tushunmagan bo'lur edi, chunki S maktubini asl M maktubiga aylantirish uchun zarur bo'lgan maxfiy seans kaliti K ni Ke asosida topish mumkin bo'lgan maxfiy kalit Dotabek faqat Otabekdagina bor. Bu maktubni hatto uni yozgan Kumush ham agar dastlabki M maktubini yoqib yuborib yodida saqlab qolmagan bo'lsa qaytadan M maktubini tiklay ololmaydi.
• Kumush Otabekka yo'llagan maktubni Homid qo'lga tushirgan taqdirda uni anglay olmasa-da Homid Otabekka Kumush nomidan qalbaki xat jo'natishi mumkin. Chunki Otabekning oshkora kaliti hammaga ma'lum qilingan. Bunday hollarning oldini olish uchun Kumush o'z xatiga raqamli imzo qo'yishi lozim bo'ladi. Bu holda autentifikatsiya muammosini hal qilish lozim bo'ladi. Quyida shu haqda gap boradi.
• Raqamli imzo an'anaviy qo'lda qo'yiladigan imzoning elektron ekvivalentidir. Qog'ozga qo'l qo'yishda shaxsiy imzoni qalbaki imzo bilan almashtirish ancha mushkul. Chunki harkim o'zining qaytarish qiyin bo'lgan imzosiga ega. Lekin raqamli imzo barcha hujjat uchun bir xil qo'yiladigan bo'lsa uni oson ko'chirib olinib boshqa hujjatga qo'yilishi mumkin. Bu yerda har bir raqamli imzoni faqat bitta hujjat bilan bog'lash muammosi ko'ndalang bo'ladi. Buning uchun ochiq kalitli kriptotizim juda qo'l keladi. Bunda avvalgi maktub jo'natishdagidan farqli o'laroq shifrlash uchun maxfiy kalit, shifrni ochish uchun esa oshkora kalit ishlatiladi.

• Copyright © 2000 IATP Site design by Makhmud Botirov

• EN GRANT IATP II&IS UZ IATP GRANTI II va AH

• www.arxiv.uz