• CyberCash kom- paniyasi ishlab chiqqan)
  • Iqtisod-moliya




    Download 3,23 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet52/187
    Sana08.02.2024
    Hajmi3,23 Mb.
    #153148
    1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   187
    Bog'liq
    A T KENJABOYEV, M YU JUMANIYAZOVA ELEKTRON BIZNES ASOSLARI O`quv (1)

    Kredit sxemalar. Kredit sxemalarining asosini kredit kartochka- 
    laridan foydalanish tashkil qiladi. Elektron bozorda chakana xarid jara- 
    yonida bunday kartochkalardan foydalanish xuddi oddiy magazindagi 
    xarid jarayonidek bo‘ladi: mijoz tovar yoki xizmatni sotib oladi va so- 
    tuvchiga to‘lov tariqasida o‘z kredit kartochkasi raqamini beradi. 
    Aynan bitta sotuvchidan ko‘p marotaba xarid jarayonida aksariyat 
    hollarda obuna tamoyilidan ko‘proq foydalaniladi: mijoz kredit kar- 
    tochka ma’lumotlarini bir marta ma’lum qiladi va keyingi xaridlarida 
    faqat ismini aytish bilan kifoyalanadi, sotuvchi esa kredit kartochkadan 
    kerakli summani oladi. Obuna tamoyilidan America Online, CompuSer- 
    ve, NewsPage va ESPNET, CyberCash, Open Market, First Virtual kabi 
    kompaniyalar foydalanadi. To‘lovlarning kredit sxemasi asosiy afzallik- 
    lari quyidagilardir: 
    – mijozlar uchun odatiyligi va huquqiy aniqlilik; 
    – MasterCard, VISA, Microsoft va IBM kompaniyalari ishlab chiq- 
    qan SET protokolidan foydalanilayotganligi sababli, maxfiy ma’lumot- 
    larning yetarlicha yuqori darajada himoyalanganligi; 
    Debet sxemasi toifasiga kliring transaksiyalari ko‘zda tutilgan elek- 
    tron hamyonlar yordamidagi hisob-kitoblarni kiritishimiz mumkin (o‘zi- 
    ga xos tomoni shundan iboratki, unda pullar kompyuterning qattiq dis- 
    kida saqlanadi) 
    Virtual hamyonlar tizimiga Cybercoins tizimi (CyberCash kom- 
    paniyasi ishlab chiqqan) misol bo‘la oladi. To‘lovlar debet sxemasi- 
    ning afzalligi shundaki, unda mijozlarga kredit foiz to‘lovlari zaruriyati 
    yo‘q. Debet kartochkalarini qo‘llash keng tarqalgan mamlakatlarda elek- 
    tron bozordagi hisob-kitoblarni amalda qo‘llash jarayonini yengillishti- 
    ruvchi SETprotokolining I modelida, debet sxemalariga ko‘ra amalga 
    oshirilib, ularni amalda qo‘llash jarayoni birmuncha yengillashadi. 

    Download 3,23 Mb.
    1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   187




    Download 3,23 Mb.
    Pdf ko'rish