Iqtisodiyotni raqamlashtirish sharoitida buxgalteriya hisobi, iqtisodiy tahlil va auditni xalqaro standartlar asosida rivojlantirish muammolari va istiqbollari

241 
So‘rovga javob bergan 100 nafar auditorning 60 foizi O‘zbekistonda 
aktivlarni tekshirishda qiyinchiliklarga duch kelganini bildirdi. Aniqlangan 
asosiy muammolar ichki nazoratning etarli darajada emasligi (75%), ishonchli 
ma'lumotlarning yo'qligi (65%) va malakali auditorlarning etishmasligi (55%) 
edi. Aniqlangan boshqa muammolarga murakkab tartibga solish muhiti (45%) 
va eskirgan texnologiyalardan foydalanish (35%) kiradi. 
Ushbu muammolarning potentsial yechimlariga kelsak, auditorlarning 
aksariyati (70%) muntazam kelishish va vazifalarni ajratish kabi ichki nazoratni 
yaxshilash zarurligini aniqladilar. Taxminan 60% auditorlar, shuningdek, 
aktivlar bilan operatsiyalarda anomaliyalar va potentsial firibgarliklarni aniqlash 
uchun ma'lumotlar tahlili kabi ilg'or texnologiyalardan foydalanishni taklif 
qilishdi. Boshqa taklif qilingan yechimlar orasida auditorlarni har tomonlama 
o'qitish va o'qitish (50%) va tartibga soluvchi nazoratni oshirish (40%) kiradi. 
Suhbat natijalari: 
Soha mutaxassislari bilan boʻlib oʻtgan chuqur suhbatlar Oʻzbekistonda 
aktivlarni tekshirishda auditorlar duch keladigan muammolar va bu 
muammolarni hal qilishning potentsial yoʻllari haqida qoʻshimcha tushunchalar 
berdi. Mutaxassislar so'rovda aniqlangan muammolarga o'xshash muammolarni 
aniqladilar, 
jumladan 
ichki 
nazoratning 
etarli 
emasligi, 
ishonchli 
ma'lumotlarning etishmasligi va malakali auditorlarning etishmasligi. 
Bundan tashqari, ekspertlar O‘zbekistonda aktivlar auditi bo‘yicha aniqroq 
me’yoriy hujjatlar va standartlar zarurligini ta’kidladilar. Shuningdek, ular 
auditorlar, boshqaruv va nazorat qiluvchi organlar o‘rtasida yanada samarali 
muloqot va hamkorlik qilish zarurligini taklif qildilar. Mutaxassislar biznes va 
uning 
faoliyatini 
chuqur 
tushunishga 
asoslangan 
aktivlar 
auditiga 
tavakkalchilikka 
asoslangan 
yondashuvni 
ishlab 
chiqish 
muhimligini 
ta’kidladilar. 
Ushbu muammolarning potentsial yechimlariga kelsak, ekspertlar 
auditorlarni, xususan, xavflarni baholash va texnologiyalardan foydalanish kabi 
sohalarda keng qamrovli o'qitish va o'qitish zarurligini taklif qildilar. 

242 
Shuningdek, ular auditorlar o‘rtasida axloqiy xulq-atvor madaniyati va 
professional skeptitsizmni targ‘ib qilish muhimligini ta’kidladilar. 
So‘rov va suhbat natijalari O‘zbekistonda aktivlarni tekshirishda auditorlar 
duch keladigan muammolarni, jumladan, ichki nazoratni yaxshilash, ilg‘or 
texnologiyalardan foydalanish, auditorlarni har tomonlama o‘qitish va o‘qitish 
zarurligini ta’kidladi. Keyingi bo'limda ushbu topilmalar asosidagi tavsiyalar 
keltirilgan. 

Download 8,84 Mb.