• 3.Тадқиқот методологияси Тадқиқот жараёнида қиёсий таҳлил қилиш, эксперт баҳолаш, кузатиш, индуксия, дедуксия, тестлаш ва бошқа усуллардан фойдаланилади.
  • 4.Таҳлил ва асосий натижалар
    		•

    Iqtisodiyotni raqamlashtirish sharoitida buxgalteriya hisobi, iqtisodiy tahlil va auditni xalqaro standartlar asosida rivojlantirish muammolari va istiqbollari




    Download 8,84 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet168/452
    Sana27.06.2024
    Hajmi8,84 Mb.
    #265988
    1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   452
    Bog'liq
    QarMII konf 26-27 may 2023 (1)

    2.Мавзуга оид адабиётлар таҳлили. 
    Корхоналарда ички назорат тизимини жорий этиш масаласи кўпчиллик 
    олимлар томонидан ўрганилган. 
    Мешеряков Д.А. “Аудит управленческого учета: механизмы организации 
    и оптимизации”, мазкур мақолада аудиторлик текширувида аҳамиятли бўлган 
    масалалар ҳамда бу масалаларни ёритиш учун керак бўладиган ҳужжатлар, шу 
    билан бир қаторда аудиторлик текширувида аҳамиятли бўлган бошқарув 
    ҳисоби сегментлари келтириб ўтилган
    11
    . 
    Корхоналарда бошқарув ҳисоби ва ички назорат тизимини назарий ва 
    амалий масалаларини тадқиқ этишга мамлакатимиз олимларидан Рахимов М., 
    Файзиева У., Пардаев А., А.Абдуганиев, Қузиев И. Дўстмуродов Р., А.Каримов, 
    Р.Холбеков, З.Маматов, Н.Каримов, Б.Ҳасанов, А.Ҳошимов ва бошқаларнинг 
    илмий ишлари бағишланган.
    10
    Mirziyoyev Sh. Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik – har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo’lishi 
    kerak. O’zbekliston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning mamlakatimizni 2016-yilda ijtimoiy iqtisodiy rivojlantirishning 
    asosiy yakunlari va 2017-yilga mo’ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo’nalishlariga bag’ishlangan Vazirlar 
    Mahkamasining kengaytirilgan majlisidagi ma’ruza, 2017-yil 14-yanvar. - Toshkent: «O’zbakiston», 2017. - 104 b.
    11
    Mesheryakov D. “Aудит управленческого учета: механизмы организации и оптимизации”2014y maqola 3-bet

    340 
    3.Тадқиқот методологияси 
    Тадқиқот жараёнида қиёсий таҳлил қилиш, эксперт баҳолаш, кузатиш, 
    индуксия, дедуксия, тестлаш ва бошқа усуллардан фойдаланилади.
     
    4.Таҳлил ва асосий натижалар 
    Ишлаб чиқариш – хўжалик юритувчи субъектларнинг асосий суянадиган 
    жараёнидир. Бу жараён корхонанинг молиявий натижасига, яъни фойда ёки 
    зарар билан чиқишига таъсир кўрсатади. Шу билан боғлиқ ҳолда ишлаб 
    чиқариш жараёнини бошқариш зарурияти юзага келади. 
    Корхоналарнинг ишлаб чиқариш туридан қатъий назар, ҳар бир хўжалик 
    юритувчи субъектнинг асосий иқтисодий мақсади асосий фаолиятнинг 
    даромадини ошириш ҳисобланади, бунинг учун корхона рентабел ишлаши 
    шарт. Корхона рентабеллиги фақатгина маҳсулот ҳажмини ошириш эмас, балки 
    ишлаб чиқарилган маҳсулот реализациясини оширишдан иборат, шу билан бир 
    қаторда ишлаб чиқариш харажатларини оптималлаштириш, яъни ишлаб 
    чиқаришга сарфланадиган учта асосий харажатларни: меҳнат, меҳнат 
    предметлари ва меҳнат воситаларига сарфларни минималлаштиришдир. 
    Корхонада ишлаб чиқариш жараёни материал, меҳнат ҳақи, молиявий 
    ресурслар оддий ва кенг турдаги асосий фондлар ва айланма маблағларга, 
    маҳсулот ишлаб чиқариш ва реализация қилиш, ўз жамоасининг ижтимоий 
    харажатларини ўз ичига олади. Энг катта улуш маҳсулот ишлаб чиқариш 
    харажатларига тўгри келади. Шу сабабли жами ишлаб чиқариш харажатлари 
    корхонанинг тайёр бўлаётган маҳсулотини кўрсатиб беради. Шунинг учун 
    корхона қанча маҳсулот ишлаб чиқариш керак, қандай баҳода ишлаб чиқариш 
    кераклигини, қанча ишчи кучи талаб қилинишини аниқлаб олиши лозим. 
    Маҳсулот таннархи - корхона фаолиятини кўрсатиб берувчи муҳим 
    кўрсаткичлардан бири ҳисобланади. У орқали ресурслардан қандай самарали 
    фойдаланганлигини, янги техника ва технологик жараёнлар натижасини, 
    корхонадаги меҳнат тақсимотининг қай даражадалигини, ишлаб чиқариш ва 
    бошқарув натижаларини кўрсатиб беради. Одатда, харажатлар деганда 

    341 
    истеъмол қилинган ресурслар ёки товар ва хизматлар учун тўплаш лозим 
    бўлган пул тушунилади. 
    Бошқариш учун менежерларга шунчаки харажатлар эмас, балки бирор 
    нарсага (маҳсулотга, унинг туркумига, хизматга) чиқимлар тўғрисидаги, яъни 
    “харажатлар ҳисоби объектига” чиқимлар тўғрисидаги ахборот зарур. 
    Юқорида таъкидлаганимиздек, хўжалик юритувчи субъектлар молиявий 
    хўжалик фаолиятининг асосий кўрсаткичларидан бири, молиявий ҳисобот 
    элементи – бу харажатдир. Ҳар қандай корхона, ташкилот ўз фаолиятини 
    ташкил қилиш жараёнида турли хил сарфларни амалга оширади, масалан, 
    қишлоқ хўжалигида фаолият юритувчи фермер хўжалиги қишлоқ хўжалиги 
    маҳсулотини ишлаб чиқариш учун меҳнат ҳақи харажатлари (ижтимоий 
    суғурта ажратмалари билан), уруғлик ва кўчат материаллари, ўғитлар, 
    ўсимликни ҳимоя қилиш воситалари ва шу каби бошқа турли харажатларни 
    амалга оширади. 
    Ишлаб чиқариш қарорларини қабул қилишда харажатларга эътибор 
    қаратиш муҳим роль ўйнайди. Ишлаб чиқариш харажатларини турли 
    сабабларга кўра классификация қилиш мумкин. Бухгалтерия харажатлари-бу 
    моддий харажатлар миқдори бўлиб, ишлаб чиқариш фаолиятида вужудга 
    келади. Улар ҳақиқий харажатлар ҳисобланиб, ўз ичига мол етказиб 
    берувчилар билан боғлиқ ишларни ҳам олади. 
    1.

    Download 8,84 Mb.
    1   ...   164   165   166   167   168   169   170   171   ...   452




    Download 8,84 Mb.
    Pdf ko'rish
    Bosh sahifa
    Aloqalar
        Bosh sahifa
    Dərs
    Mühazirə
    Qaydalar
    Referat
    Xülasə
    Yazı


    Iqtisodiyotni raqamlashtirish sharoitida buxgalteriya hisobi, iqtisodiy tahlil va auditni xalqaro standartlar asosida rivojlantirish muammolari va istiqbollari

    Download 8,84 Mb.
    Pdf ko'rish