138
tushunarli bo'lishi mumkin bo'lgan yagona hisobot shakllaridan foydalanish
zaruratidir.
Bu, birinchi navbatda, maxsus tayyorlangan ma'lumotlar (masalan, muassasalar
bosh tashkilotga uning ko'rsatmasi bo'yicha taqdim etadigan ma'lumotlar yoki budjet
hisobotida taqdim etilgan ma'lumotlar) bilan tanishish imkoniyatiga ega bo'lmagan
tashqi foydalanuvchilar uchun kerak. Umumiy maqsadli
moliyaviy hisobotlardan
foydalanuvchilarga soliq to'lovchilar, qonun chiqaruvchilar,
kreditorlar, yetkazib
beruvchilar, ommaviy axborot vositalari vakillari va xodimlar kiradi.
Hisobotlarning keng foydalanuvchilar tomonidan o‘qilishini ta’minlash
zarurati, eng avvalo, davlat daromadlari va xarajatlarining ommaviyligi bilan bog‘liq.
Jahon amaliyotida Moliyaviy hisobotning xalqaro standartlarini ikkita tizimi mavjud:
xususiy sektor uchun (IAS, IFRS);
davlat sektori uchun (IPSAS).
Hozirgi vaqtda Respublikamizning davlat sektorida budjet hisobi va hisobotini
takomillashtirirsh budjet tizimida amalga oshirilayotgan
islohotlarning asosiy
yo’nalishlaridan biri sifatida e’tirof etilmoqda.
Davlat sektori uchun buxgalteriya hisobi xalqaro standartlari (DSBHXS) davlat
sektori institusional birliklari tomonidan ko‘pchilik foydalanishi uchun mo‘ljallangan
yillik moliyaviy hisobotlarni (davlat boshqaruv organlarining individual hisobotlarini
yoki davlat boshqaruv organlari bo‘yicha umumiy hisobotni) tayyorlashda
foydalanish uchun ishlab chiqilgan. Bu standartlar o’z
navbatida buxgalteriya
hisobini yuritishning kassa yoki hisoblash metodlariga asoslanadi.
Jahon amaliyotida davlat sektori uchun buxgalteriya hisobining quyidagi
metodlari mavjud (1— rasm).
