“Cvoystva”
(“
Xossa”
)
menyusida amalga oshiriladi. Buning uchun kerakli hisoblagichga sichqonchaning
o‘ng tugmasini, keyin
“Cvoystva”
(“Xossa”)
va
“Limitы” (“Limitlar”)
qo‘yilmasini (zakladka) bosish yetarli bo‘ladi
Energiya grafigi
Hisoblagichdan olingan statistik ma’lumot asosida ENHAT Altair Jr
quyidagilarni shakllantirishga imkon beradi (Rasm 4.4):
energiya turlari bo‘yicha grafik;
yuklama grafigi;
hisobga olish guruhlari bo‘yicha ixtiyoriy vaqt uchun energiya iste’moli
haqida hisobot;
turli davrlarga bo‘lish bilan hisobga olish guruhlari bo‘yicha energiya
iste’moli haqida jamlangan hisobot.
25
4.4-rasm. Iste’mol qilingan elektr energiya bo‘yicha energiya
grafiklarini qurish
4.5-rasm. Sutkaning vaqt zonalari bo‘yicha
energiya grafigi
Energiya grafigi.
Bu grafik hisoblagich hisobga olgan umumiy yig‘indiga
(krosssumma) kiradigan elektr energiyasi qiymatlarini grafik va matnli
ko‘rinishda ko‘rib chiqishga
imkon beradi. Grafikni ko‘rib
chiqish va tahlil qilish uchun
ro‘yxatdan energiya turini
tanlash (oynaning yuqori
qismidagi “
Tip parametra”
(“Parametr turi”)
satri) va
so‘rov intervali chegaralarini
berish kerak bo‘ladi.
Quyidagi ko‘rinishdagi
shakl paydo bo‘ladi (4.5-
rasm):
Sutkaning vaqt zonalari
ranglar bilan belgilab ajratilgan:
ko‘k tun;
yashil
yarim
maksimum;
qizil maksimum.
Energiya grafigining sonli qiymatlarining jadvali oynaning chap tomonida
joylashishi uchun ishchi oynaning yuqori chap qismidagi instrumentlar panelidagi
“
Tablitsa” (“Jadval”)
tugmasini bosish zarur. Shundan keyin ishchi oynaning
tashqi ko‘rinishi o‘zgaradi:
Zarurat tug‘ilganda grafikni ustunlar yoki liniyalar ko‘rinishida ko‘rsatilishini
yoqish (yoki o‘chirish) mumkin. Buning uchun ishchi oynaning instrumentlar
26
4.6-rasm. Sutkaning vaqt zonalari bo’yicha yuklama grafigi
panelidagi kerakli tugmani bosish zarur va grafik 4.5-rasmdagi ko‘rinishga ega
bo‘ladi:
Bunda ekrandagi shakllarning istalgan parametrlarni o‘zgartirish orqali
operativ ishlash imkoniyati yaratiladi:
energiya turi (aktiv/reaktiv, iste’mol/generatsiya);
hisobot davri;
aks ettirish rejimi: jadvalni, grafik ko‘rinishini va boshqalarni
ko‘rsatish/ko‘rsatmaslik.
Grafikni bosib chiqarish uchun ishchi oynaning instrumentlar panelidagi
“
Pechat” (“Chop etish”)
tugmasini bosish zarur.
Yuklama grafigi. Bu grafik hisoblagich hisobga olgan umumiy yig‘indiga
(kross-summa) kiradigan elektr energiyasi qiymatlarini grafik ko‘rinishda va
matnli ko‘rinishda ko‘rib chiqishga imkon beradi. Grafikni ko‘rib chiqish va tahlil
qilish uchun ro‘yxatdan energiya turini tanlash (oynaning yuqori qismidagi “
Tip
parametra”
(“Parametr turi”)
satri) vaso‘rov intervali chegaralarini berish kerak
bo‘ladi.
Bunda ekranda yuklama grafigining tashqi ko‘rinishi va tahlil qilish shakli
funksional imkoniyatlari energiya grafigini tahlil qilish shakliga o‘xshash shakl
paydo bo‘ladi (Rasm 4.1).
27
4.7-rasm. Energiya iste’molini aniqlash
Energiya iste’moli. Energiya
iste’moli
haqida
hisobot
ko‘rsatilgan
davrda
hisobga
olingan
energiya
bo‘yicha
hisobotni tuzishga imkon beradi.
Sozlashlarda integratsiya davrini
(sekundlargacha
aniqlikda
ko‘rilayotgan
davrning
boshlanishidan
va
oxirigacha),
operativ nazorat qilish guruhini
(guruhni
yaratish
bo‘yicha
yuqoridagi
umumiy
yig‘indini
(kross-summa) yaratish bo‘limiga
qarang), shuningdek, aynan qaysi
energiya turi bo‘yicha (Aktiv “–”,
Aktiv “+”, Reaktiv I kvadrant, Reaktiv II kvadrant, Reaktiv III kvadrant, Reaktiv
IV kvadrant) hisobotni chiqarish mumkinligini ko‘rsatish mumkin.
“
Period”
(“Davr”)
qayta ulagichining o‘rnatilishiga qarab quyidagi uchta
pozitsiya ko‘zda tutiladi:
barcha ma’lumotlar;
soatbay;
sutkabay.
Hisobot ochiq ko‘rinishda yoki jamlangan ko‘rinishida taqdim etilishi
mumkin.
Oynaning yuqori qismida qaysi hisoblagichlar guruhi uchun hisobot
shakllantirilayotganligi, aynan qaysi hisoblagichlar hisobotning shakllantirilishini
bajarilishi holati va operativ nazorat qilish guruhiga kirishi to‘g‘risidagi
axborotlarni olish mumkin. Hisobot ko‘rinishini o‘zgartirish qandaydir
buyruqlarsiz, ya’ni parametrlardan birini o‘zgartirishi bilan avtomatik tarzda
amalga oshadi.
Hisobot jadvalida quyidagilarni ko‘rish mumkin:
alohida davrlarda aktiv energiya iste’moli;
barcha oldingi vaqt uchun yig‘ilgan aktiv energiya iste’moli (
“Nakopitelno”
“(Yig’ilgan”)
kolonkasi).
Jamlangan energiya
Menyuning bu bo‘limi ko‘rsatilgan davrda hisobga olingan energiya
bo‘yicha hisobotni tuzishga imkon beradi, unda bitta shaklda uchta energiya turlari
aks ettiriladi. Hisobot uchun berilganlar umumiy yig‘indi (kross-summa) qoidasi
bo‘yicha guruhlashtirilganlar hisoblanadi, unga hisoblagichlar qiymatlari
kirmaydi. Generatsiya bayroqchasi yoqilgani yoki yoqilmaganligiga bog‘liq
ravishda hisobotda Aktiv “-”, Reaktiv 2 va 3 chorak energiyalar (bayroq yoqilgan)
yoki Aktiv “+”, Reaktiv 1 va 4 chorak energiyalar (bayroq o‘chirilgan) aks
ettiriladi.
28
4.8-rasm Energiya shakllari bo‘yicha energiya iste’moli ma’lumotlari
Sozlashlarda
“Period”
(“Davr”)
(sekundlargacha aniqlikda ko‘rilayotgan
davrning boshlanishi va oxiri), Operativ nazorat qilish guruhini (guruhni yaratish
bo‘yicha yuqoridagi Kross-yig‘indini yaratish bo‘limiga qarang) va berish
mumkin.
Hisobot ochiq ko‘rinishda yoki jamlangan ko‘rinishida taqdim etilishi
mumkin.
“Period” (“Davr”)
qayta ulagichining o‘rnatilishiga bog‘liq quyidagi uchta
pozitsiya ko‘zda tutiladi:
barcha ma’lumotlar;
soatbay;
sutkabay.
Oynaning yuqori qismida qaysi hisoblagichlar guruhi uchun hisobot
shakllantirilayotganligi, aynan qaysi hisoblagichlar so‘rov holati va operativ
nazorat qilish guruhiga kirishi to‘g‘risidagi axborotlarni olish mumkin.
Tariflar bo‘yicha hisobot
“Tariflar bo‘yicha hisobot” ko‘rsatilgan davrda hisobga olingan energiya
bo‘yicha turli hisobotlarni tuzishga imkon beradi.
Sozlashlarda
“Period sutok”
(“Sutka davri”)
(Tun, yarim maksimum,
barchasi yoki jami),
“Tip tarifa”
(Ishchi, bayram, shanba, yakshanba yoki jami),
shuningdek, aynan qaysi
“Tipu energi”(“Energiya turi”)
bo‘yicha (Aktiv “+”,
Aktiv “-” , Reaktiv I kvadrant, Reaktiv II kvadrant, Reaktiv III kvadrant, Reaktiv
IV kvadrant) hisobotni chiqarish mumkinligini ko‘rsatish mumkin.
29
4.9-rasm. Tariflar bo‘yicha ko‘rsatkichlarni aniqlash
Hisobot
jadvalida
quyidagilarni ko‘rish mumkin:
tarif
bo‘yicha
hisoblagichlarning
joriy
ko‘rsatkichlari;
alohida vaqt davrlaridagi
energiya
iste’moli
(
“Nakopitelno” (“Yig‘ilgan”)
kolonkasi).
| 