Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti «sanoat iqtisodiyoti va menejmenti: muammo va yechimlar»




Download 9,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet76/447
Sana15.07.2024
Hajmi9,47 Mb.
#267669
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   447
Bog'liq
Сборник готовый

Samanov Abdurashid Andamovich
dotsent Islom Karimov nomidagi TDTU
 Masharipov Javlonbek Jasurbek o’g’li, TDTU talabasi 
IQTISODIYOT TARMOQLARIDA INVESTITSION FAOLIYATNING HOZIRGI 
XOLATI 
Bozor iqtisodiyotini diversifikatsiyalash jarayonida iqtisodiyotimizga investitsiyalarni jalb 
qilish va ulardan samarali foydalanish respublikamizning ham ijtimoiy, ham iqtisodiy hayoti uchun 
muhim ahamiyat kasb etadi. Investitsiyalar iqtisodiyotda qayta yoki takror ishlab chiqarish sur’atlari 
va hajmiga ta’sir qiladi, ilmiy-texnik taraqqiyotni va aholining katta qismi band bo‘lishiga sharoit 
yaratadi. Buning asosiy sabablaridan biri sifatida iqtisodiyotimizdagi tub tarkibiy o‘zgarishlar, 
mehnat resurslarining ratsional hamda optimal joylashtirilishi va rivojlanishi ko‘p hollarda 
mamlakatimizda va xususan temir yo‘l tizimida olib borilayotgan investitsion faoliyatga bog‘liq deb 
ko‘rsatish mumkin. 
N.D.Guskova, I.N.Krakovskaya, Y.Y.Slushkina, V.I.Makolov kabi Rossiyalik iqtisodchi 
olimlarning ta’kidlashiga ko‘ra “Samarali investitsion faoliyat omillar majmuasi va shart-
sharoitlarning ob’ektiv va sub’ektiv xarateriga bog‘liqdir. Ularning ta’siri investitsiyalashni 
sekinlashtirishi yoki aksincha ko‘payishini rag‘banlantiradi”. 
Hozirgi kunda investitsion faoliyatga ta’sir etayotgan ko‘plab omillar mavjud, biz ulardan 
iqtisodiy va moliyaviy omillarni keltirib o‘tamiz: 
- etarli darajadagi samarasiz makroiqtisodiy siyosat, bu investorlarga barqaror foyda 
to‘g‘risidagi noaniqlikni yaratadi;
- soliq tizimidagi kamchiliklar; 
- bank tizimining etarli darajada rivojlanmaganligi va barqarorlik hamda ishonchlilikning 
mavjud emasligi; 
- “uzoq muddatli pullar” ning etishmasligi, chunki ko‘pchilik banklar o‘z kreditlarini qisqa 
muddatli qo‘yilmalarga yo‘naltirmoqda;


113 
- byudjet investitsiyalari tomonidan ilmiy tadqiqot va innovatsion faoliyatni 
moliyalashtirishning etarli emasligi; 
- investitsion loyihalarning tenderlardagi raqobatbardoshligining rivojlanmaganligi.
Yuqoridagi keltirib o‘tilgan iqtisodiy va moliyaviy muammolardan tashqari investitsion 
faoliyatning faolligini oshirishda quyidagi omillarning ta’sir qilishini kuchaytirish: 
-
siyosiy barqarorlik, iqtisodiyotning turli tarmoqlarini tartibga solish va demonopolizatsiya 
qilish chora-tadbirlarini ishlab chiqish; 
-
inflyasiya darajasini ushlab turish bo‘yicha tadbirlar, bunda qayta moliyalashtirish 
stavkasining elastikligi. Asosiy vaziyat sifatida kredit resurslarini tashkilotlar uchun stavkani 
pasaytirish; 
-
investitsiyalar bo‘yicha yagona normativ-xuquqiy me’yorlarni shakllantirish va 
mavjudlarini takomillashtirish; 
-
oltin-valyuta zahiralarini yuqori darajada ushlab turish va bu orqali milliy valyuta 
ishonchliligini ta’minlash; 
-
bozor infratuzilmasidagi asosiy ishtirokchilar ya’ni banklar, birjalar, fondlar, konsalting va 
sug‘urta kompaniyalarining faoliyatini takomillashtirish, chunki ular investitsion resurslarning 
mobilligini va bir tarmoqdan ikkinchi tarmoqqa kapitalning tezroq borishini ta’minlaydi, shu bilan 
birga investitsion loyihalarni tijorat risklaridan sug‘urtalashni ham yo‘lga qo‘yish; 
-
aniq investitsion maqsadlarga mablag‘ini yo‘naltirayotgan tashkilotlar uchun umumiy 
soliq yukini kamaytirish tizimini ishlab chiqish; 
-
axborot texnologiyalarini rivojlantirish orqali xorijiy mamlakatlar bilan hamkorlik 
munosabatlarining faolligini oshirish; 
-
ta’lim tizimida menejment, investitsiyalar, marketing, biznes rejalashtirish kabi 
yo‘nalishlarni rivojlantirish orqali yuqori darajali kadrlar tayyorlashni ta’minlash zarur. 
Ushbu omillarning ta’sirini me’yorlashtirish orqali mamlaktimizdagi investitsion faoliyatdagi 
mavjud muammolarni bartaraf etish imkoni paydo bo‘ladi. Bu esa o‘z navbatida iqtisodiyotimizdagi 
mavjud tarmoqlarga investitsiyalar oqimini kengaytirib, yalpi ichki mahsulot miqdorining 
ko‘payishiga, yangi ish o‘rinlarining yaratilishiga hamda aholi farovonligining ortishiga olib keladi. 
SHu orqali biz amaliyotda investitsiyalarni jalb qilish va boshqarish bo‘yicha o‘ziga xos 
xususiyatlarni yoritib berdik, hamda undagi mavjud ustunliklar va kamchiliklarni ochib berishga 
harakat qildik. Ulardagi imkoniyatlardan mamlakatimiz iqtisodiyotida keng foydalanish mumkin. 

Download 9,47 Mb.
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   447




Download 9,47 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti «sanoat iqtisodiyoti va menejmenti: muammo va yechimlar»

Download 9,47 Mb.
Pdf ko'rish