|
“Ta’limda innovativ-kreativ texnologiyalarning qo’llanilishi, neyrolingvistik dasturlashning
Pdf ko'rish
|
| bet | 323/539 | | Sana | 27.06.2024 | | Hajmi | 6,55 Mb. | | #265996 |
Bog'liq Maqola 3 (207-211-bet)“Ta’limda innovativ-kreativ texnologiyalarning qo’llanilishi, neyrolingvistik dasturlashning
amaliy asoslari” mavzusidagi xalqaro konferentsiya 2021-yil, 27-dekabr
352
hisoblash usulida berilgan geometriyani muqobillamasdan (optimizatsiya
qilmasdan) hisoblashlar bajarilgan, jumladan birikmaning umumiy energiyasi,
dipol momenti, atomlardagi zaryad taqsimotlari, orbital energiyalari va shu kabi
kattaliklar aniqlangan. Lekin geometriya muqobillangandan keyingi hisoblangan
xarakteristikalar muqobillanmasdan oldingi hisoblangan xarakteristikalardan farq
qilishi mumkin. 1970 yillardan boshlab bir necha hisoblash usullarini o‘z ichiga
olgan majmualar yaratildi. Shulardan eng mashhuri – Gaussian (GAUSSIAN70)
dasturi 1970 yilda J. Popl tomonidan yaratilgan. Undan keyin HONDO5 (1976),
AMPAC (1985) va MOPAC (1989) dasturlari yaratilgan. 1975-1985 yillarda
kvant-kimyoviy hisoblashlarga bag‘ishlangan bir nechta adabiyotlar chop etildi.
Maktablarda kimyo fanidan o’qitilayotgan mavzular bo’yicha kompyuter
texnologiyalaridan foydalanish o’quvchilarga tushuntirishda va ularda tassavurni
kengaytirishda yuqoriroq natijaga erishish mumkin deb hisoblaymiz.
Organik
kimyo
inson
faoliyatining
eng
qadimgi
sohasi
hisoblanadi.Moddaning xossalarini chuqur o’rganib va undan inson farovonligi
yo’lida foydalanish ushbu kunning asosiy masalalaridan biridir. Kimyo
darsligidagi mavzularni inson organizimidagi kechadigan fayotiy jarayonlar bilan
tushuntirish o’quvchilarda fikirlashni kengaytirishga yordam beradi. Organik
kimyo darsligida berilgan aminokislotalar mavzusini o’qitish orqali o’quvchilarga
aminokislotalarni inson hayotidagi ahamiyati haqida u me’da osti bezi langergans
orolchasida ishlab chiqariladigan insulin tarkibini tashkil etishi haqida tushuncha
berilib insulin qondagi qand me’yorini normallashtirib turish agar insulin garmoni
me’yorida ishlab chiqarilmasa inson organizimida qandli diabet kasalligini keltirib
chiqarishi mumkinligihaqida tushuncha beriladi. Maktab darsiligida
o’qitilayotgan aminokislotalar mavzusini bo’yicha berilgan misollarni
o’quvchilarga Chem Office dasturi boyicha o’qitilganda o’quvchilarni tassavur
maydoni kengayib yuqori bilim saviyaga ega bo’lishi kutiladi. O’quvchilarda
kreativ fikrlash paydo bo’ladi.[2]
Misol uchun “Aminokislotalar. Oqsillar” mavzusini o’qitishda Chem Office
dasturlar paketidan foydalanish mumkin. Molekulasida amino - NH
2
va karboksil
-COOH
guruhlari
bor
organik
birikmalarga
aminokislotalar
deyiladi.
Aminokislotalarni organik kislotalarning hosilalari deb, yani kislotalar
radikkalidagi vodorod atomlarining aminoguruhga almashinishining natijasi deb
qarash mumkin. Ular quyidagi umumiy formulalarga ega:
NH
2
-CH(R)-COOH [5]
Aminokislotalar alanine,leysin(1-4 rasmlar) molekulalarini Chem Draw grafik
dasturida tuzib uni Chem 3D dasturiga o’tkazish orqali o’quvchilarda bu
|
| |
