|
“Ta’limda innovativ-kreativ texnologiyalarning qo’llanilishi, neyrolingvistik dasturlashning
Pdf ko'rish
|
| bet | 505/539 | | Sana | 27.06.2024 | | Hajmi | 6,55 Mb. | | #265996 |
Bog'liq Maqola 3 (207-211-bet)“Ta’limda innovativ-kreativ texnologiyalarning qo’llanilishi, neyrolingvistik dasturlashning
amaliy asoslari” mavzusidagi xalqaro konferentsiya 2021-yil, 27-dekabr
545
фаолият турларини П.И.Иванов ва M.E.Зуфарова ўз тадқиқотларида чуқур
таҳлил қилишган.
Инглиз тилини бошланғич синфларга ўргатиш жараёнидаги кўникма ва
малакалар инглиз тилининг турли ўйинли ҳаракатлари, технологиялари,
оғзаки нутқ дарслари орқали ҳосил қилинади. Белгиланган талабларга
мувофиқ эгалланган билим, малака ва кўникмалар ўқувчилар учун инглиз
тилини ўрганишда вужудга келадиган мактаб ёшига етган ўқувчининг ақл-
идроки, сезгирлиги, кузатувчанлиги, уқуви ҳамда эсда сақлаш қобилиятлари
шаклланган бўлади. Шу билан бир вақтда, таълим олиш жараёнида уларнинг
билишга қизиқиш имкониятлари кенгайиб боради, ижодий изланиш
қобилиятлари ривожланади, уларда тафаккурнинг фаоллиги ҳамда
маҳсулдорлиги ортиб боради ва ниҳоят идрок қилиш орқали ақлий фаолият
билан шуғулланиш имкониятлари шаклланиб боради.
Тадқиқотларга биноан, психология фанлари доктори, профессор
Э.Ғозиев кичик мактаб ёшидаги ўқувчиларда сезги, идрок, тафаккур каби
билиш жараёнларининг ўзига хос хусусиятлари ва ривожланиш босқичлари
хусусида шундай маълумотларни келтириб ўтади. «Мазкур ёшдаги болалар
ўз идрокларининг аниқлиги, равонлиги, софлиги, ўткирлиги билан бошқа ёш
давридаги ўқувчилардан кескин фарқланади. Улар ҳар бир нарсага берилиб,
ўта синчковлик билан қарашлари сабабли идрокнинг муҳим хусусиятларини
ўзлаштириш имкониятига эга бўлади»
Бошланғич синф ўқувчиси ҳар қандай объект, субъект ва воқеликдаги
янгиликни яққол идрок қилишга интилади. Бироқ таълимнинг илк босқичида
идрокнинг айрим заиф томонлари кўзга ташланади. Ушбу салбий
хусусиятлар объектларни бир-биридан фарқлаш ҳамда инглиз тилини
ўрганиш жараёнида сўзларни талаффуз қилишни чалкаштириш, айрим
товушларнинг ўқилиши, яъни транскрипцияга эътибор бермаслик ва чет
тилдаги исмларни эсдан чиқариш кабилар шулар жумласидандир.
Ўқувчи идрокини (perseption) такомиллаштириш бевосита ўқитувчи
ёрдамида амалга оширилади. Ўқитувчи бу жараёнда ўқувчиларга инглиз
тилидаги материалларни диққат билан ўрганиш, кузатиш, таҳлил қилишни
ўргатиб боради. Буларни турли ўйинли технологиялар, оғзаки нутқ дарслари
шаклида ҳамда турли жисмоний ҳаракатлар билан амалга ошириш идрокни
ўстирадиган муҳим воситалардир. Шунинг учун бошланғич синф
ўқувчиларига чет тил ўргатиш жараёнида теварак-атрофни идрок этиш
ҳақидаги маълумотлар, турли расмлар, ҳайвонлар тасвири ифодаланган
кўргазмали воситалар билан янада мукаммал ўқитишни ташкил қилиш
|
| |
