45
o‟lchash sxemasini hisoblab chiqishga tug‟ri keladi. Potensiometrning o‟lchash
sxemasini haroratning berilgan boshlangich va sunggi qiymatlari
н
t
va
к
t
buyichа
hisoblashda termojuftning darajalanish
tavsifidan TEYKlar
Н
Е
ва
К
Е
ning
qiymatlari topiladi.
Yuqorigi va pastki o‟lchash shoxobchalaridagi toklar reoxord va rezistorlardagi
kuchlanish tushuvining miqdori etarli bo‟lish shartidan,
shu bilan bir vaqtda
rezistorlar sxemasining sezilarli qizimasligi sharti bilan tanlanadi. Odatda
мА
J
3
1
ва
мА
J
2
2
deb qabul qilinadi.
TEYK
diapazoni
Н
К
Е
Е
Е
(7.16)
Sungra tayanch rezistorning
C
R
qarshiligini undagi kuchlanish tushuvi normal
elementning EYK iga teng bo‟lish shartidan topamiz:
НЭ
C
E
R
J
2
ya„ni
2
/
J
E
R
НЭ
C
, (7.17)
bunda
Н
Е
=1,019в-normal element EYKi.
Ballast va boshqarish rezistorining ta„minlash manbai zanjiridagi qarshiligi
qiymatini mos ravishda
ом
R
РТ
750
va
ом
R
РТ
56
qabul qilamiz.
Shuntlovchi
rezistor
ш
R
orqali orqali ulangan reoxord
ning
ekvivalent
qarshiligi
Э
R
quyidagi formula bilan ifodalanadi:
)
/(
Ш
P
Ш
P
Э
R
R
R
R
R
(7.18)
Ekvivalent qarshilik berilgan bo‟lsa (90, 100, 300 Ом),
ш
R
osongina
hisoblanadi:
)
/(
Э
Р
Э
Р
Ш
R
R
R
R
R
(7.19)
Reoxord zanjirining keltirilgan qarshiligi
R
П
parallel
ulangan qarshiliklar
Р
R
,
ш
R
va
k
R
lardan tuzilgan bo‟ladi. Shuning uchun
1
I
tok
oqayotgan
П
R
qarshilikdagi kuchlanish tushuvi o‟lchash
diapazoniga mos kelishi,
ya„ni
Е
R
I
П
1
bo‟lishi lozim, bundan
.
1
I
Е
R
П
(7.20)
46
Ikkinchi tomondan, reoxord zanjiri qarshiligining keltirilgan qiymatini
reoxordning ekvivalent qarshiligi
Э
R
va
shkala uchi qarshiligi
k
R
lar orqali
ifodalash mumkin:
)
/(
Е
R
